6.364,8m2 đất kho Vĩnh Tuy “phù phép” thành chung cư thương mại 23 tầng thế nào?

UBND TP. Hà Nội đã chuyển đổi mục đích 6.364,8m2 đất mặt bằng kho Vĩnh Tuy, giao cho liên danh Công ty CP Tập đoàn Telin và Công ty CP Xuất nhập khẩu Lương thực - Thực phẩm Hà Nội xây chung cư thương mại cao 23 tầng.

Chuyển đổi 6.364,8m2 đất kho Vĩnh Tuy xây chung cư 23 tầng

Thực tế cho thấy, hàng loạt sai phạm nghiêm trọng trong quản lý, sử dụng và khai thác đất công tại Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM cùng rất nhiều địa phương khác đã và đang khiến nguồn lực của đất nước bị suy yếu. Điều nguy hiểm là những sai phạm nghiêm trọng ấy được tiếp tay từ chính những cán bộ quản lý Nhà nước, thậm chí nắm giữ những vị trí quan trọng tại các Bộ ngành và các địa phương.

Suốt một thời gian dài, dư luận đặc biệt quan tâm đến những vụ án liên quan đến Phan Văn Anh Vũ (Vũ "Nhôm") thâu tóm đất vàng tại TP.HCM và chuyển hóa số đất công sản ở các dự án thành của riêng, hưởng lợi hàng trăm tỷ đồng ở Đà Nẵng. Gần đây nhất, cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C01) đã đề nghị truy tố cựu Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng, truy nã cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương Hồ Thị Kim Thoa, khởi tố nguyên Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nhẹ Phan Chí Dũng do liên quan đến sai phạm của dự án tại khu đất số 2 - 4 - 6 Hai Bà Trưng (quận 1, TP.HCM).

Cũng trong vụ án này, trước đó, C01 đã khởi tố đối với các bị can Nguyễn Hữu Tín (nguyên Phó Chủ tịch UBND TP.HCM), Đào Anh Kiệt (nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM), Trương Văn Út (Phó trưởng phòng Quản lý đất thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM), Lê Văn Thanh (Phó chánh văn phòng UBND TP.HCM) và Nguyễn Thanh Chương (Trưởng phòng Đô thị, Văn phòng UBND TP.HCM). Như vậy, khu đất vàng đã khiến 7 quan chức cấp bộ và tỉnh bị khởi tố, truy tố.

Liên quan đến một vụ án khác, chiều 11/7/2017, Bộ Công an cho biết: Cơ quan Cảnh sát điều tra (C01) Bộ Công an khởi tố 5 bị can liên quan đến sai phạm xảy ra tại Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn – TNHH một thành viên. Theo đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đang tiến hành điều tra vụ án "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" và "Tham ô tài sản" xảy ra tại Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn - TNHH một thành viên, theo Quyết định khởi tố vụ án hình sự số 40/QĐ-C01-P4, ngày 5/7/2019 và Quyết định bổ sung quyết định khởi tố vụ án hình sự số 15/QĐ-C01-P4, ngày 22/8/2019 của Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an.

Mới đây, Thanh tra Chính phủ kiến nghị đến ngày 31/10/2020 chưa thực hiện được việc thu hồi nhà đất ở 69 Nguyễn Du (quận Hai Bà Trưng, TP. Hà Nội) thì sẽ chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra xem xét, xử lý. Khu "đất vàng" 69 Nguyễn Du trước đây là biệt thự có diện tích 569,7m2, đã được UBND TP. Hà Nội bán chỉ định cho PVC để cải tạo làm trụ sở; thời gian sử dụng 50 năm, không được phép chuyển nhượng hoặc chuyển mục đích sử dụng đất nếu không được TP. Hà Nội cho phép.

PVC sau đó đã lập dự án với tên gọi "Tòa nhà văn phòng 69 Nguyễn Du" với quy mô 8 tầng trên khu đất rộng gần 600m2. Dự án có tổng diện tích sàn (cả tầng hầm) là hơn 4.000m2. Đáng chú ý, tại Kết luận thanh tra trước đó của Thanh tra Chính phủ cho biết, ngày 31/12/2009 PVC đã ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng căn biệt thự này cho Công ty CP đầu tư và khoáng sản Hợp Thành với giá gần 96 tỷ đồng.

Ngày 21/1/2017, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Đức Chung ký Quyết định 413/QĐ-UBND, chấp thuận chủ trương đầu tư cho liên danh Công ty Telin và Công ty Lương thực Thực phẩm Hà Nội là nhà đầu tư thực hiện dự án nhà ở thương mại.

Có thể nói, vấn đề quản lý, sử dụng nhà đất công sản và việc các doanh nghiệp tư nhân thâu tóm những lô “đất vàng” đang nóng hơn lúc nào hết. Tại Hà Nội, nhiều khu “đất vàng” trước đây được giao cho doanh nghiệp có vốn Nhà nước quản lý, sử dụng. Tuy nhiên, sau đó, những khu “đất vàng” này lại được chuyển đổi mục đích, xây dựng nhà ở thương mại, có những trường hợp chính quyền Hà Nội giao đất cho công ty tư nhân không thông qua đấu giá.

Tọa lạc tại một vị trí đắc địa và liền kề tổ hợp gồm khu căn hộ chung cư cao cấp, trung tâm thương mại, trường học, bệnh viện (Times City), dự án Khu thương mại dịch vụ và chung cư cao tầng (tên thương mại là Amber Riverside, địa chỉ ngõ 622 Minh Khai, phường Vĩnh Tuy, quận Hai Bà Trưng, TP. Hà Nội) do liên danh Công ty CP Xuất nhập khẩu Lương thực - Thực phẩm Hà Nội (Công ty Lương thực Thực phẩm Hà Nội) và Công ty CP Tập đoàn Telin (Công ty Telin) làm chủ đầu tư. Dự án được quảng cáo có quy mô 23 tầng nổi và 3 tầng hầm. Trong đó, từ tầng 1 đến 3 là trung tâm thương mại, dịch vụ; từ tầng 4 đến 20 là căn hộ và 3 tầng khối đế.

Theo đó, ngày 21/1/2017, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Đức Chung ký Quyết định 413/QĐ-UBND, chấp thuận chủ trương đầu tư cho liên danh Công ty Telin và Công ty Lương thực Thực phẩm Hà Nội là nhà đầu tư thực hiện dự án Khu thương mại dịch vụ và chung cư cao tầng tại địa chỉ trên. Dự án Amber Riverside có 285 căn hộ, với tổng diện tích sàn sử dụng căn hộ khoảng 28.196m2. Ngoài ra, dự án còn có diện tích các sàn dịch vụ, thương mại, văn phòng khoảng 4.510m2,...

Mục tiêu của dự án là xây dựng mới công trình hỗn hợp dịch vụ thương mại, văn phòng, nhà trẻ, nhà ở cao tầng (cao 23 tầng, 3 tầng hầm) đáp ứng nhu cầu về địa điểm kinh doanh dịch vụ thương mại, văn phòng, nhà trẻ, nhà ở cho người dân thành phố và đem lại thu nhập cho nhà đầu tư và nguồn thu cho ngân sách Nhà nước. Như vậy mục tiêu của dự án là nhà ở thương mại, hoàn toàn không phải nhà ở xã hội hay công trình phục vụ lợi ích công cộng. Được biết, toàn bộ tổng vốn đầu tư dự án (khoảng 589,7 tỷ đồng) do Công ty Telin chịu trách nhiệm bảo đảm.

Theo hồ sơ PV có được, ngày 7/9/2017, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Thế Hùng ký ban hành văn bản số 6247/QĐ-UBND, cho phép Công ty Lương thực Thực phẩm Hà Nội chuyển mục đích sử dụng đất (diện tích 6.364,8m2) tại ngõ 622 Minh Khai, để liên doanh với Công ty Cổ phần Kỹ nghệ và Hạ tầng Telin (nay là Công ty Cổ phần Tập đoàn Telin) thực hiện dự án đầu tư xây dựng Khu thương mại dịch vụ và chung cư cao tầng.

Các tài liệu cho thấy, khu đất 6.364,8m2 này chính là mặt bằng kho Vĩnh Tuy trước đây do Công ty Lương thực Thực phẩm Hà Nội quản lý, sử dụng. Đến cuối năm 2017, Công ty Lương thực Thực phẩm Hà Nội đã bàn giao cho Công ty Telin thi công dự án. Theo đó, liên danh nhà đầu tư này đã được Sở Xây dựng cấp giấy phép thi công phần móng vào tháng 11/2017 và thi công phần thân vào tháng 1/2018.

Lợi nhuận từ bán căn hộ "lọt túi" ai?

Giới đầu tư bất động sản đánh giá, dự án Amber Riverside có vị trí “kim cương” khi liền kề và hưởng trọn tiện ích của Times City. Thậm chí nhiều nhà đầu tư do chậm chân, nên không thể mua được căn hộ tại dự án Amber Riverside với mức giá của chủ đầu tư. Một môi giới cho biết, thời điểm mới mở bán căn hộ, mức giá chủ đầu tư đưa ra giao động khoảng 31 - 33 triệu đồng/m2. Thời điểm hiện tại, khách chuyển nhượng lại căn hộ với mức giá khoảng 34 - 35 triệu đồng/m2.

Tại thời điểm làm việc với phóng viên, bà Đỗ Thu Hiền - Phụ trách truyền thông của Công ty cổ phần Tập đoàn Telin (đại diện chủ đầu tư) xác nhận, toàn bộ các căn hộ tại dự án nhà ở thương mại này đã được bán hết. Được biết, thời điểm tháng 5/2018, Sở Xây dựng TP. Hà Nội đã cho phép Công ty Telin (đại diện chủ đầu tư) bán nhà ở hình thành trong tương lại.

Nói về Công ty CP Xuất nhập khẩu Lương thực - thực phẩm Hà Nội (UPCoM: FHN), số liệu cho thấy, cổ phiếu FHN giao động khoảng 14.000 đồng/cổ phiếu, thanh khoảng gần như không có. Năm 2017, FHN được TP. Hà Nội chấp thuận đầu tư năm tại dự án 622 Minh khai và mở bán từ năm 2018 với giá vài tỷ đồng/căn nhưng không thấy ghi nhận và hạch toán vào thu nhập. Lợi nhuận tính đến năm 2018-2019 vẫn lẹt đẹt khoảng 1 - 3 tỷ đồng/năm và không thấy phát hiện doanh thu cũng như tồn kho trong giai đoạn thực hiện dự án Amber Riverside.

Một điểm đáng chú ý khác, tại thời điểm Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Đức Chung phê duyệt dự án đầu tư và Phó Chủ tịch Nguyễn Thế Hùng cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng 6.364,8m2 đất mặt bằng kho Vĩnh Tuy giao cho liên danh nhà đầu tư xây dựng dự án nhà ở thương mại, thì Công ty CP Xuất nhập khẩu Lương thực - Thực phẩm Hà Nội vẫn là công ty con do Tổng Công ty lương thực Miền Bắc nắm cổ phần chi phối là 51%.

Vậy, việc phê duyệt chủ trương đầu tư và chuyển đổi mục đích sử dụng đất, giao đất cho liên danh nhà đầu tư thực hiện dự án nhà ở thương mại Amber Riverside có tuân thủ theo các quy định pháp luật về đất đai, nhà ở, nghị định liên quan đến việc sắp xếp lại, xử lý tài sản công hay không?

Để xác nhận các thông tin liên quan đến việc đầu tư xây dựng dự án Amber Riverside, PV đã nghị phía Công ty Telin, trên danh nghĩa là đại diện liên danh cùng Công ty Lương thực Thực phẩm Hà Nội thực hiện dự án trên cung cấp các hồ sơ liên quan đến việc hoàn thành thủ tục pháp lý về đất đai, xây dựng để thực hiện dự án. Thế nhưng, sau đó bà Hiền tuyên bố ngắn gọn: “Chủ tịch bên chị không cung cấp thông tin, em có hồ sơ thì cứ đăng tải”.

Về phía Công ty Lương thực Thực phẩm Hà Nội cũng từ chối cung cấp thông tin về vấn đề pháp lý dự án, cũng như phân chia lợi nhuận khi hợp tác đầu tư và đẩy mọi trách nhiệm cho đại diện liên danh là Công ty Telin.

Câu chuyện hợp tác liên danh giữa Công ty Lương thực Thực phẩm Hà Nội và Công ty Telin để thực hiện dự án Khu thương mại dịch vụ và chung cư cao tầng (dự án Amber Riverside) như thế nào và lợi nhuận được phân phối, báo cáo ra sao, cùng đó là trách nhiệm của Tổng Công ty Lương thực Miền Bắc thế nào chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin.

Tại Phiên họp thứ 18, ngày 25/7/2020, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng thông tin, 6 tháng đầu năm 2020, cơ quan chức năng đã khởi tố mới 143 vụ án với 399 bị can về các tội tham nhũng, chức vụ. Các cơ quan tố tụng, thi hành án dân sự trong cả nước đã thu hồi trên 37.000 tỷ đồng; riêng các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo đã thu hồi, tạm giữ, kê biên, phong tỏa, ngăn chặn tẩu tán tài sản trị giá trên 11.700 tỷ đồng và nhiều tài sản, bất động sản có giá trị khác.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa Mai Sỹ Diến từng đề cập tới lợi ích nhóm trong cho thuê đất không qua đấu giá công khai. Theo đại biểu Diến, một phần lớn địa tô đang nằm ngoài ngân sách. Việc bàn giao đất trên thực địa tại địa phương khi chưa có quyết định giao đất, cho thuê đất... là vi phạm nghiêm trọng.

"Thực tế 5 năm qua, hàng nghìn tỷ đồng, hàng nghìn héc-ta đất bị thu hồi và nhiều cán bộ bị xử lý. Cùng địa phương, cùng thời điểm nhưng lại chọn cách xác định giá đất khác nhau với mỗi chủ đầu tư. Ngoài ra, có biểu hiện ưu ái sân sau của người có thẩm quyền và thiếu trách nhiệm của các cơ quan quản lý", Đại biểu Quốc hội Mai Sỹ Diến nói.

"Việc giao đất, cho thuê đất, thuê lại đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất diễn ra rất phức tạp, khó kiểm soát thậm chí liều không tuân thủ pháp luật, cử tri hoài nghi có hay không lợi ích nhóm, sân trước sân sau cùng cộng sinh với các quan chức có thẩm quyền theo đó lợi dụng cơ chế pháp luật chưa đồng bộ, chỉ thích chọn phương án chỉ định chủ đầu tư dự án có sử dụng đất thay cho đấu giá quyền sử dụng đất", Đại biểu Quốc hội Đinh Duy Vượt phát biểu.