5 hiểu biết cơ bản về cổ tức nhà đầu tư cần nắm rõ

Những ngày vừa qua, thông tin về việc đánh thuế 5% trên cổ tức trả bằng cổ phiếu. Ắt hẳn khiến đa phần các nhà đầu tư cảm thấy đôi chút bất mãn. Nhưng thôi tạm gác câu chuyện đó, Ad sẽ chia sẻ quan điểm cá nhân của mình phần cuối. Còn nội dung chính hôm nay tớ muốn tập trung làm rõ về những vấn đề cực kì, cực kì cơ bản liên quan đến cổ tức.

Đa phần các “chiếu mới” giai đoạn này cũng tù mù khi bắt đầu tham gia thị trường. Còn những tấm chiếu tự xưng là cũ, thì nhiều khi cũng hiểu sai về cổ tức. Đại khái nói rằng: “Có thấy lợi lộc gì đâu, chia xong điều chỉnh thị giá cũng vậy?” hay “Toàn tiền của mình trả cho mình”, blah blah… Để làm rõ hơn ace cùng Ad theo dõi những nội dung sau:

1. Cổ tức là gì?

Cổ tức không phải là tức đến tận cổ như nhiều homie hay troll. Cổ tức là một phần lợi nhuận sau thuế (LNST), được chia cho các cổ đông trong doanh nghiệp theo tỉ lệ góp vốn, khi đã trừ trích lập theo quy định. Nôm na là doanh nghiệp năm vừa rồi lãi 100 tỏi LNST. Các bác trong Hội đồng quyết định, trích 50 tỏi chia cổ tức bằng tiền mặt. Cuối cùng mấy ông lấy 50 tỏi đó, chia tổng cổ thì sẽ ra được số tiền cổ tức nhận được trên mỗi cổ phiếu.

2. Trả cổ tức bằng tiền mặt.

Trả cổ tức bằng tiền là việc doanh nghiệp trả cổ tức bằng tiền mặt, trực tiếp vào tài khoản chứng khoán cho cổ đông. Tiếp nối ví dụ ở trên, giả định doanh nghiệp có 100 triệu cổ phiếu đang lưu hành, cổ tức chia chác 50 tỏi. Tương ứng tỉ lệ cổ tức tiền mặt sẽ là 5%.

Tại Việt Nam, khi doanh nghiệp công bố tỷ lệ trả cổ tức bằng tiền, thì tức là dựa trên mệnh giá cổ phiếu (tương ứng 10.000 đồng/cổ phiếu). Có nghĩa là dù mấy ông đang nắm một cổ với thị giá 10k hay 100k, thì khi có thông báo cổ tức bằng tiền mặt với % tương ứng. Ace phải lấy % tương ứng đó x 10.000đ, sẽ ra được số tiền sẽ nhận được (chưa tính thuế 5% nhé).

3. Trả cổ tức bằng cổ phiếu.

Khác hoàn toàn với trả bằng tiền tươi thóc thật. Việc trả cổ tức bằng cổ phiếu đơn thuần chỉ pha thêm giấy trong doanh nghiệp. Nó không làm thay đổi vốn chủ sỡ hữu cũng như tỉ lệ nắm giữ của các cổ đông.

Ví như một chiếc bánh với 10 phần, sau đó doanh nghiệp có thông tin chia cổ tức 20% bằng cổ phiếu. Thì miếng bánh sẽ thành 12 phần. Nhưng thực tế mình bánh ấy vẫn không to hơn được (chỉ là số phần nhiều hơn).

4. Vậy cái nào ngon hơn?

Để giải quyết câu hỏi bên trên thì Ad có thể gói gọn rằng: Khác nhau quan trọng nhất giữa việc trả cổ tức bằng tiền mặt và cổ tức bằng cổ phiếu là “Dòng tiền lưu thông” trong doanh nghiệp.

Đầu tiên với cổ tức bằng cash thì đơn giản là một khoản lợi nhuận của doanh nghiệp. Sẽ chuyển từ tài khoản công ty sang tài khoản chứng khoán của mấy ông. Bạn có thêm tiền nhưng doanh nghiệp thì “mất tiền”.

Tuy nhiên với cổ tức bằng stock thì khác. Tiền nó chẳng đi đâu cả vẫn ở lại với doanh nghiệp. Nhưng có sự thay đổi từ khoản mục “Lợi nhuận sau thuế (chưa phân phối)” chuyển sang khoản mục “Vốn góp của chủ sở hữu” trong báo cáo tài chính.

5. Cổ tức có đúng là “tức tận cổ”?

Sự thay đổi có thể thấy được tại ngày giao dịch không hưởng quyền (GDKHQ). Khi cổ phiếu của mấy ông tự dưng “bốc hơi” về giá một cách bất thường. Và đa phần dân đầu cơ, traders nếu chưa hiểu rõ thì sẽ tặc lưỡi kiểu như: “Cũng thế cả thôi”. Tuy nhiên đứng dưới góc độ của một nhà đầu tư cơ bản. Thì Ad có thể gói gọn cho dễ hiểu như sau:

Quay lại mục 4, khi trả cổ tức bằng tiền, thông thường doanh nghiệp sẽ sử dụng lợi nhuận chưa phân phối để trả cổ tức. Do đó, một phần vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp, sẽ bị giảm đi và làm giảm giá trị sổ sách (Book Value). Nếu vốn hóa không giảm tương ứng, tức thị giá trên sàn không điều chỉnh thì hóa ra mấy ông hold cổ lại hời vl (vừa có cổ tức xèng, vừa “giữ nguyên hiện trạng”).

Tiếp đến với trường hợp chia thêm giấy. Dù tỉ lệ chia là 20%, 30% hay 1:1, 2:1 gì đó…thì số lượng cổ phiếu trong doanh nghiệp phải tăng lên. Mấy ông lại phải dòm lên mục 4 lần nữa, Ad có nói rằng Book Value doanh nghiệp không đổi. Nhưng cổ bây giờ lại phình thêm vậy hóa ra là vô lý? Vô lý thì phải điều chỉnh tỉ lệ sao cho hợp lý nhé.

Tóm lại với quan điểm của Ad, thì cổ tức bằng tiền mặt vẫn là thơm hơn. Nên ace chú trọng vào những doanh nghiệp chia cash đều hằng năm nhé. À mà còn vụ đánh thuế cổ tức bằng cổ phiếu, thì ace cũng đã nói nhiều, các media thì vô vàn thông tin. Ad thì chỉ mong các bác cân nhắc lại vì combo phí giao dịch + thuế bán (0.1%) + thuế cổ tức (5%) thực sự là rất rát. Việc này có thể sẽ kìm hãm nhiều nhà đầu tư đã đang và sẽ tham gia thị trường, khi so sánh với các kênh đầu tư khác. Thân ái!