4 điều cần biết trước khi xuống tiền mua nhà ở xã hội

Mong muốn có được một căn nhà giá rẻ giữa lòng thành phố đắt đỏ nên nhà ở xã hội (NOXH) được đông đảo người lao động thu nhập thấp quan tâm. Đây là loại hình nhà ở mang nhiều ý nghĩa nhân văn, song đi kèm theo đó là những điều kiện khắt khe liên quan đến quyền mua bán, sở hữu. Do đó, trước khi mua NOXH, người dân cần lưu ý 4 vấn đề sau đây.

1. Muốn mua NOXH phải đáp ứng 1 điều kiện cần, 3 điều kiện đủ

Căn cứ Khoản 7, Điều 3 Luật Nhà ở năm 2014, có thể hiểu nhà ở xã hội là loại hình nhà ở được xây dựng nhờ sự hỗ trợ của Nhà nước, dành cho các đối tượng được hưởng chính sách ưu tiên về nhà ở dựa trên các quy định của luật này. Cụ thể, trao đổi với Batdongsan.com.vn, luật sư Nguyễn Văn Tuấn - Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS (Đoàn luật sư thành phố Hà Nội), cho biết đối tượng được mua NOXH phải đáp ứng được 1 điều kiện cần và 3 điều kiện đủ như sau:

Điều kiện cần đó là người mua phải thuộc 1 trong 10 nhóm đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở theo quy định tại Điều 49 Luật Nhà ở năm 2014, ví dụ như: Người mua là người có công với cách mạng (theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng); người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị; người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp…

Về điều kiện đủ, theo quy định tại Điều 51 Luật nhà ở thì mới được quyền mua NOXH, người mua phải là đối tượng chưa có nhà ở hoặc diện tích nhà ở không đáp ứng được số lượng thành viên trong gia đình; có nơi thường trú/tạm trú từ 1 năm trở lên tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có NOXH; và/hoặc đáp ứng các quy định về xác định người có thu nhập thấp, hộ nghèo theo quy định của pháp luật.

“Ví dụ, anh Nguyễn Văn A là người lao động ở nông thôn lên Hà Nội để làm việc kiếm sống, thu nhập không được cao, khoảng 6 triệu đồng/tháng. Hiện tại anh A sắp lập gia đình và muốn mua nhà để an cư lạc nghiệp, do ngân sách hạn chế nên muốn tìm hiểu về loại hình NOXH. Trong trường hợp này, nếu anh A chưa có nơi cư trú, đã thường trú hoặc tạm trú trên 1 năm và mức lương thấp không là đối tượng chịu thuế thu nhập cá nhân thì anh A đã có thể mua nhà ở xã hội tại địa bàn thành phố Hà Nội” - Luật sư Nguyễn Văn Tuấn cho biết.

2. Chỉ được xác nhận một lần để hưởng hỗ trợ mua NOXH

Theo các quy định của pháp luật, các giấy tờ chứng minh đối tượng và điều kiện để được hưởng chính sách hỗ trợ về NOXH mà phải có xác nhận thì chỉ được xác nhận 1 lần và có giá trị sử dụng trong thời hạn 2 năm. Điều đó có nghĩa các đối tượng đáp ứng 1 điều kiện cần và 3 điều kiện đủ nói trên chỉ được hỗ trợ, giải quyết mua NOXH duy nhất một lần. Do vậy, người mua cần phải cân nhắc, lựa chọn kỹ càng dự án NOXH phù hợp với tài chính và nhu cầu, từ đó đưa ra quyết định đúng đắn nhất.

Căn cứ Nghị định 100/2015/NĐ-CP, khi chủ đầu tư khởi công dự án NOXH phải cung cấp công khai thông tin dự án, thời gian bắt đầu và kết thúc nhận đơn đăng ký trên trang thông tin điện tử của Sở Xây dựng và cơ quan ngôn luận của chính quyền địa phương. Thông tin nhận hồ sơ mua NOXH cũng sẽ được công bố công khai tại trang thông tin của Sở Xây dựng tối thiểu 30 ngày làm việc kể từ thời điểm bắt đầu nhận hồ sơ. Vì vậy, người mua có thể thông qua những kênh thông tin này để tìm hiểu kỹ càng về dự án trước khi quyết định “xuống tiền”.

3. Không được chuyển nhượng NOXH nếu mua và sử dụng chưa đến 5 năm

Khác với nhà ở thương mại, các quy định liên quan đến giao dịch mua bán, thuê và cho thuê NOXH rất nghiêm ngặt và phức tạp. Theo đó, trong thời hạn chưa đủ 05 năm kể từ khi trả hết tiền thuê/mua NOXH, nếu người thuê/mua có nhu cầu bán NOXH đó thì chỉ được phép bán lại cho 1 trong 3 trường hợp như sau:

- Bán lại NOXH cho Nhà nước (trường hợp thuê/mua NOXH do Nhà nước đầu tư).

- Bán lại cho chủ đầu tư của dự án xây dựng NOXH đó (trường hợp thuê/mua NOXH được đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngoài ngân sách).

- Bán lại cho đối tượng được phép thuê/mua NOXH theo quy định tại Điều 49 Luật Nhà ở 2014.

Lưu ý giá bán đối đa không được vượt quá giá bán NOXH cùng loại tại cùng thời điểm và địa điểm bán.

Ngoại trừ 3 trường hợp nêu trên, việc giao dịch NOXH khi mua và sử dụng chưa đến 5 năm là trái pháp luật. Khi đó, những giao dịch mua bán này đều không có giá trị pháp lý, bên mua phải bàn giao lại NOXH cho đơn vị quản lý NOXH hoặc sẽ bị UBND cấp tỉnh nơi có NOXH đó cưỡng chế thu hồi.

4. Quy định mới nhất về điều kiện để được vay vốn mua NOXH

Người mua cần đáp ứng đủ các điều kiện sau để được vay vốn mua/thuê NOXH, bao gồm:

- Có đủ vốn tối thiểu để tham gia vay vốn theo quy định của Ngân hàng Chính sách xã hội/ Tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định.

- Giấy tờ chứng minh thuộc đối tượng được hỗ trợ mua NOXH (ví dụ giấy tờ xác minh là người có công với cách mạng và thực trạng nhà ở chưa được hỗ trợ do UBND cấp xã nơi đăng ký hộ khẩu thường trú cấp).

- Giấy tờ chứng minh điều kiện cư trú: Trường hợp đã có hộ khẩu tại địa phương nơi có NOXH thì nộp bản sao có chứng thực hộ khẩu đó. Trường hợp chưa có hộ khẩu thì nộp bản sao chứng thực giấy đăng ký tạm trú, hợp đồng lao động, giấy xác nhận về việc có đóng BHXH của nơi làm việc...

- Giấy tờ chứng minh thu nhập: Trường hợp người mua NOXH là người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp, sĩ quan, hạ sĩ quan... đơn vị thuộc Công an nhân dân và Quân đội nhân dân thì cần xin xác nhận của cơ quan, đơn vị đó về mức thu nhập. Trường hợp người thu nhập thấp/ hộ nghèo/ cận nghèo thì phải tự kê khai thu nhập và chịu trách nhiệm trước pháp luật về thông tin này. Song song với đó. Sở Xây dựng sẽ liên hệ với Cục thuế để xác minh thông tin trong tờ kê khai.

- Giấy tờ chứng minh chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình, chưa được hưởng hỗ trợ thuê/mua NOXH dưới mọi hình thức. Ngoài ra, người mua cũng cần chứng minh được bản thân có nguồn thu nhập và khả năng trả nợ theo cam kết khi vay vốn Ngân hàng Chính sách xã hội hoặc tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định.