3 phương án chuyển đổi hình thức đầu tư cao tốc Bắc - Nam

Thay vì một phương án chuyển đổi cả 8 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam sang đầu tư công, tờ trình mới của Chính phủ đưa ra 3 phương án để Quốc hội lựa chọn

Mới đây, thay mặt Chính phủ, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đã ký tờ trình số 256/TTr – CP đề nghị Quốc hội xem xét điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng một số đoạn đường cao tốc Bắc – Nam phía Đông.

Điểm đáng chú ý nhất trong Tờ trình số 256 là Chính phủ đã trình bổ sung một số phương án chuyển đổi hình thức đầu tư theo thứ tự ưu tiên như sau:

Phương án 1 – tiếp tục đầu tư 3 dự án thành phần đầu tư công theo Nghị quyết số 52/2017/NQ – QH và chuyển đổi hình thức đầu tư toàn bộ 8 dự án thành phần từ đầu tư theo hình thức PPP có sử dụng một phần vốn đầu tư công sang đầu tư công sử dụng 100% vốn đầu tư công. Theo phương án này, tổng mức đầu tư toàn Dự án cao tốc Bắc – Nam vào khoảng 99.493 tỷ đồng, trong đó: vốn ngân sách nhà nước đã bố trí tại Nghị quyết số 52/2017/QH14 là 55.000 tỷ đồng, cần bổ sung khoảng 44.493 tỷ đồng, dự kiến bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021 – 2025. Phương án 1 cũng chính là phương án được Chính phủ trình Quốc hội tại Tờ trình số 211/TTr-CP ngày 14/5/2020.

Phương án 2 - tiếp tục đầu tư 3 dự án thành phần đầu tư công theo Nghị quyết số 52/2017/NQ – QH và chuyển đổi hình thức đầu tư 5 dự án thành phần, gồm: 4 dự án cấp bách (đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45 dài 63km, Quốc lộ 45 - Nghi Sơn dài 43km, Nghi Sơn - Diễn Châu dài 50km và Phan Thiết - Dầu Giây dài 99km) và 1 dự án không có nhà đầu tư qua sơ tuyển (đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết); 3 dự án thành phần còn lại có nhiều nhà đầu tư qua sơ tuyển (Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm, Cam Lâm - Vĩnh Hảo) tiếp tục lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức PPP. Với phương án này, tổng mức đầu tư toàn Dự án khoảng 100.250 tỷ đồng; trong đó: vốn ngân sách nhà nước khoảng 88.056 tỷ đồng (đã bố trí 55.000 tỷ đồng, cần bổ sung 33.056 tỷ đồng); vốn huy động ngoài ngân sách khoảng 12.194 tỷ đồng.

Phương án 3 - tiếp tục đầu tư 3 dự án thành phần đầu tư công theo Nghị quyết số 52/2017/NQ – QH và chuyển đổi hình thức đầu tư 3 dự án thành phần, gồm: 2 dự án cấp bách (đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45 dài 63km và Phan Thiết - Dầu Giây dài 99km) và 1 dự án không có nhà đầu tư qua sơ tuyển (đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết); 5 dự án thành phần còn lại (Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm, Cam Lâm - Vĩnh Hảo) tiếp tục lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức PPP. Tổng mức đầu tư khoảng 100.816 tỷ đồng; trong đó: vốn vốn ngân sách nhà nước khoảng 78.461 tỷ đồng (đã bố trí 55.000 tỷ đồng, cần bổ sung 23.461 tỷ đồng); vốn huy động ngoài ngân sách khoảng 22.355 tỷ đồng.

Trước đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã có thông báo kết luận tại phiên họp thứ 45, trong đó không đồng tình với Chính phủ về việc chuyển đổi cả 8 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam sang đầu tư công.

Theo đó, UBTVQH cho biết dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 đã hủy sơ tuyển một lần. Đến nay có 7/8 dự án thành phần đã có ít nhất 2 nhà đầu tư vượt qua vòng sơ tuyển và chỉ có 1 dự án không có nhà đầu tư vượt sơ tuyển.

Do đó, UBTVQH cho rằng việc tiếp tục hủy sơ tuyển sẽ ảnh hưởng không tốt đến uy tín của Nhà nước, đến dư luận, tâm lý của nhà đầu tư và nhân dân, ảnh hưởng đến công tác quản lý và triển khai các đoạn tiếp theo của toàn tuyến sau này, nhất là trong bối cảnh Quốc hội đang xem xét, thông qua dự án Luật Đầu tư theo phương thức PPP.

UBTVQH không tán thành với phương án chuyển đổi đầu tư cả 8 dự án thành phần theo hình thức PPP sang đầu tư sử dụng 100% vốn đầu tư công như tờ trình của Chính phủ.

UBTVQH cũng đề nghị Chính phủ chuẩn bị lại tờ trình để báo cáo lần 2 về những dự án này tại đợt 3 phiên họp thứ 45 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (dự kiến tổ chức trong thời gian diễn ra kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV).

UBTVQH cũng lưu ý tờ trình mới phải theo nguyên tắc đề xuất chuyển đổi sang hình thức đầu tư sử dụng 100% vốn đầu tư công đối với dự án không có nhà đầu tư tham gia đấu thầu và số ít dự án thật sự cấp bách, quan trọng có nhà đầu tư tham gia nhưng khó có khả năng huy động vốn tín dụng và khả năng đấu thầu không thành công.