3 năm, gặp Tổng thống, Thủ tướng, chính trị gia tại 13 quốc gia khác nhau trên toàn thế giới, Elon Musk ngày càng quyền lực

Mức độ tham gia chính trị công khai của Elon Musk là bất thường đối với giám đốc điều hành của một công ty đại chúng như Tesla.

Trong ba năm qua, Elon Musk đã tiến hành hàng chục cuộc gặp với các tổng thống, thủ tướng, nhà lập pháp, quan chức chính phủ và ứng cử viên chính trị từ khắp nơi trên thế giới.

Một số cuộc gặp này đã được công khai rộng rãi, chẳng hạn như chuyến thăm Israel của ông với Thủ tướng Benjamin Netanyahu. Một số cuộc gặp khác, chẳng hạn như cuộc trò chuyện gần đây với Tổng thống Argentina Javier Milei, thế giới chỉ thoáng thấy qua các bài đăng trên mạng xã hội của tỷ phú này.

Theo bài đánh giá của CNN về các cuộc họp, cuộc họp video và cuộc trò chuyện của Musk với các nhân vật chính trị trên khắp thế giới kể từ tháng 8/2021, các chủ đề trò chuyện được biết đến bao gồm từ các cơ hội kinh doanh cho các công ty của Musk đến các cuộc bầu cử và các vấn đề chính sách như thương mại, năng lượng, giáo dục và quản lý dân số.

Mặc dù một số mối quan hệ của ông với các nhà lãnh đạo đó đã có từ lâu, nhưng trong thời gian đó, Musk đã chuyển từ một trong những doanh nhân giàu có và có ảnh hưởng nhất thế giới thành một nhân vật ngày càng quyền lực trong các vấn đề toàn cầu.

Tổng hợp lại, các cuộc họp cho thấy Musk đã được săn đón không chỉ vì các công ty và hầu bao rủng rỉnh mà còn vì khả năng tác động đến tiến trình chiến tranh thông qua dịch vụ vệ tinh Starlink của mình; quan điểm của ông về trí tuệ nhân tạo, làn sóng phát triển công nghệ lớn tiếp theo; và vai trò của ông trong việc tác động đến dư luận thông qua nền tảng X.

Hôm thứ sáu, tờ Wall Street Journal đưa tin rằng Musk đã liên lạc thường xuyên với Tổng thống Nga Vladimir Putin và các quan chức chính phủ Nga khác, nội dung trò chuyện bao gồm cả về Starlink, kể từ cuối năm 2022.

CNN chưa xác nhận độc lập các cuộc trò chuyện nhưng người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với CNN rằng báo cáo này là "hoàn toàn sai sự thật". Ông cho biết Musk và ông Putin chỉ từng nói chuyện một lần, đồng thời nói thêm rằng cuộc trò chuyện diễn ra qua điện thoại và diễn ra trước năm 2022. Luật sư của Musk đã không trả lời yêu cầu bình luận.

Đối với Musk, các cuộc trò chuyện với các nhà lãnh đạo thế giới là một vòng tuần hoàn tốt: Sáu công ty lớn mà ông sở hữu hoặc điều hành giúp ông có được mối quan hệ với những nhân vật đó, sự hỗ trợ của những người này thường thúc đẩy sự phát triển của các công ty.

Đổi lại, mối quan tâm của những nhà lãnh đạo đó trong việc thu hút doanh nghiệp của Musk tạo cơ hội cho ông tư vấn về một số sở thích khác của mình, chẳng hạn như tỷ lệ sinh toàn cầu và nhập cư.

Đồng thời, vị tỷ phú này cũng đã trở thành một nhân vật có quyền lực chính trị tại Mỹ. Ông đã tổ chức các sự kiện vận động tranh cử trực tiếp trên X cho các ứng cử viên tổng thống Florida là Thống đốc Ron DeSantis và Robert F. Kennedy, Jr., những người sau đó đã bỏ cuộc, cũng như cựu Tổng thống Donald Trump.

Kể từ đó, Musk đã ủng hộ ông Trump và hàng chục triệu USD, tham dự và tổ chức các cuộc gặp gỡ thay mặt ông và chỉ trích đối thủ của ông, Phó Tổng thống Kamala Harris, trên X.

“Ông ấy đang cố gắng trở thành người có sức ảnh hưởng toàn cầu và tôi đoán là ông ấy đã quyết định rằng mình cần phải làm nhiều hơn là chỉ sử dụng X”, James Lewis, giám đốc chương trình công nghệ chiến lược tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế cho biết. Tất nhiên, không có gì lạ khi các nhà lãnh đạo doanh nghiệp đôi khi gặp gỡ các quan chức chính phủ, và Musk không phải là cái tên doanh nghiệp lớn duy nhất công khai cân nhắc về cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới.

Nhưng, các chuyên gia nhận định rằng mức độ tham gia chính trị công khai của Musk là bất thường đối với giám đốc điều hành của một công ty đại chúng như Tesla, cũng như chủ sở hữu của một số công ty tư nhân hùng mạnh.

"Điểm khác biệt là có khía cạnh chính trị và hầu hết các giám đốc điều hành đều tránh xa chính trị", Lewis nói. "Về cơ bản, họ sẽ đến gặp người đứng đầu một quốc gia khác để cải thiện các điều kiện thương mại cho sản phẩm của họ, có thể là để vận động hành lang về một điểm nào đó, nhưng họ thường không làm chính trị", ông nói thêm rằng với Musk, "mọi thứ ông ấy làm đều mang âm hưởng chính trị".

Ít nhất một số mối quan hệ chính trị của Musk dường như đã mang lại lợi ích cho các công ty của ông. Vào tháng 5/2022, Musk đã gặp Tổng thống Brazil khi đó là Jair Bolsonaro để đánh dấu sự ra mắt của Starlink tại quốc gia này, một thị trường mới lớn cho ngành kinh doanh vệ tinh.

Vào tháng 2/2023, ông đã có cuộc họp với Tổng thống Mexico khi đó là Andrés Manuel López Obrador về một nhà máy sản xuất Tesla mới tại tiểu bang Nuevo Leon, nơi mà sau đó công ty đã nhận được khoản ưu đãi trị giá 153 triệu USD từ tiểu bang.

Vào tháng 5/2023, ông đã có cuộc họp với các quan chức chính phủ Trung Quốc ngay sau khi Tesla công bố kế hoạch xây dựng một nhà máy pin mới tại Thượng Hải.

Thậm chí còn có nhiều nhà lãnh đạo thế giới hơn, bao gồm Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, đã gặp Musk để yêu cầu Tesla đầu tư vào quốc gia của họ.

Phân tích của CNN chỉ bao gồm các cuộc họp mà ít nhất một số thông tin được công khai. Có khả năng vị tỷ phú này đã có cuộc gọi hoặc cuộc họp với các nhà lãnh đạo mà ông không đăng bài.

“Người ta có thể nói rằng ông ấy không phải trả tiền cho những người vận động hành lang, vì ông ấy là người vận động hành lang của chính mình trên toàn cầu”, William Klepper, giáo sư quản lý tại Trường Kinh doanh Columbia, người tập trung vào lãnh đạo điều hành cho biết.

Musk không ngần ngại giải quyết những vấn đề cực đoan. Ông đã cảnh báo về sự sụp đổ của nước Mỹ nếu đảng Dân chủ được bầu, thúc đẩy các thuyết âm mưu sai lệch về các chủ đề như bỏ phiếu qua thư và cảnh báo trong các sự kiện công khai về một loại “virus thức tỉnh” đe dọa sự tiến bộ của xã hội.

Gần đây, hoạt động chính trị của Musk đã bắt đầu có tác động hữu hình đến các công ty của ông: Các thương hiệu đã gỡ quảng cáo của họ khỏi X, làm giảm giá trị của công ty tới cả nửa.

Và đầu tháng này, SpaceX đã kiện một cơ quan quản lý của California sau khi cơ quan này bị cáo buộc từ chối một đề nghị cho phép phóng nhiều tên lửa hơn vì những bình luận gây tranh cãi của tỷ phú này, với lý do vi phạm quyền tự do ngôn luận của Musk.

Phân tích của CNN cũng cho thấy Musk đã nỗ lực phát triển ảnh hưởng trong một nhóm các nhà lãnh đạo thế giới, bao gồm Modi, Bolsonaro, Milei và Thủ tướng Ý Giorgia Meloni.

“Ông ấy có lẽ thoải mái hơn với họ… đây là những người muốn gặp ông ấy, và không phải ai cũng muốn gặp Elon Musk”, Lewis nói. “Đó là những người cùng chung chí hướng. Ông ấy thích đến thăm những người sẽ vui mừng khi được tiếp đón Elon Musk”.

Trong một hội nghị của đảng cực hữu Brothers of Italy của Ý năm ngoái, Musk đã chỉ trích "nhập cư bất hợp pháp" và "virus thức tỉnh" mà ông cho là đang hoành hành ở Mỹ. Musk gọi đó là "ác quỷ" và cảnh báo về việc nó sẽ di chuyển đến Ý.

Thủ tướng Modi của Ấn Độ, người gần đây đã tái đắc cử nhiệm kỳ thứ ba liên tiếp hiếm hoi, đã sử dụng các kế hoạch tăng trưởng sản xuất xe điện của mình — bao gồm các cuộc trò chuyện với Musk về một nhà máy Tesla tiềm năng — làm chủ đề thảo luận trong chiến dịch, mặc dù cuộc họp giữa hai người ở Ấn Độ vào đầu năm nay, nơi Musk dự kiến sẽ công bố cơ sở này đã được lên lịch lại.

Bây giờ, khi vận động tranh cử cho ông Trump, Musk có thể đang tự thiết lập cho mình vai trò chính trị nổi bật nhất từ trước đến nay: Một vị trí trong Nhà Trắng tương lai.

Musk và ông Trump đã thảo luận công khai về việc để tỷ phú này lãnh đạo một ủy ban hiệu quả chính phủ mới — mà Musk đã nói đùa là Bộ Hiệu quả Chính phủ, hay DOGE – cũng là tên meme và tiền số yêu thích của Musk.