3 luật mới “tiếp sức” cho nhà ở xã hội

3 luật mới liên quan thị trường bất động sản là Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh Bất động sản được kích hoạt từ ngày 1/8 đã góp phần tác động ngay đến các dự án nhà ở xã hội (NOXH).

Ưu đãi hơn cho doanh nghiệp

Nhằm đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác phát triển NOXH, góp phần giải quyết cơ bản nhu cầu nhà ở cho người dân, tháng 5 vừa qua, Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị 34/CT-TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát triển NOXH trong tình hình mới. Chỉ thị 34 đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, sẽ hoàn thành xây dựng ít nhất 1 triệu căn NOXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp tại khu vực đô thị.

Tháng 7 vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định 100/2024/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở năm 2023 về phát triển và quản lý NOXH.

Có hiệu lực thi hành từ ngày 1/8/2024, Luật Nhà ở và Nghị định 100 sẽ giúp khắc phục những hạn chế, bất cập trong thực tiễn phát triển và quản lý NOXH; có nhiều chính sách ưu đãi hơn cho doanh nghiệp (DN) phát triển dự án NOXH; tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính cho các chủ thể liên quan, gồm cả chính quyền địa phương, DN và người thụ hưởng. Điều quan trọng là phải nhanh chóng đưa các chính sách, quy định mới này vào cuộc sống.

Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Đầu tư địa ốc Hoàng Quân - Trương Anh Tuấn chia sẻ, DN đang triển khai 20 dự án NOXH và dự kiến 2024 sẽ hoàn thành 5 dự án. Đại diện DN này nhấn mạnh, Luật Nhà ở và Nghị định 100 là điều kiện đủ thực hiện tối thiểu 1 triệu NOXH như mục tiêu đề ra, nhất là với hệ thống nhà lưu trú công nhân sẽ góp phần giảm thiểu nhà tạm.

Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng Hà Quang Hưng cũng cho biết, Nghị định 100 dành riêng một chương quy định về trình tự, thủ tục để thực hiện một dự án NOXH. Đây là lần đầu tiên chúng ta có quy định này, bảo đảm thực hiện thống nhất, đồng bộ trong cả nước, tạo sự yên tâm cho các bên liên quan trong triển khai thực hiện.

Bên cạnh đó, Nghị định cũng quy định trách nhiệm của địa phương phải dành quỹ đất phát triển NOXH. Chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại cũng không bị bắt buộc phải dành một phần diện tích đất ở trong dự án để xây NOXH, thay vào đó, UBND cấp tỉnh sẽ quyết định tùy điều kiện thực tế của địa phương. Đáng chú ý, Nghị định quy định rõ về cơ cấu hình thành giá bán nhà, bảo đảm đúng, đủ, phù hợp quy định; quy định rõ trình tự thủ tục để bán NOXH...

“Những điểm mới này sẽ tạo thuận lợi cho cả phía DN, người mua nhà, qua đó sẽ góp phần thúc đẩy thị trường NOXH phát triển” - ông Hưng tin tưởng.

Sắp có hơn 200.000 căn NOXH mới

Theo ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), các quy định mới sẽ góp phần giải quyết thực trạng thiếu của phân khúc NOXH. Nhất là các tỉnh thành phát triển có nhu cầu lớn.

Ông Đính dự báo, nguồn cung sẽ được cải thiện từ những tháng đầu năm 2025 và giai đoạn cuối năm 2026, ước tính hoàn thành trên 200.000 căn. Tuy nhiên, Chủ tịch VARS đánh giá, Đề án 1 triệu căn NOXH đến năm 2030 vẫn là thách thức lớn và cần thời gian ngấm luật.

Vì vậy, ông Đính kiến nghị cần tổ chức các chương trình phổ biến chính sách, giám sát chặt chẽ, đảm bảo các cơ quan liên quan chuẩn bị đầy đủ các điều kiện thi hành hành lang pháp lý mới.

Tiếp tục thúc đẩy, hoàn thiện các dự án NOXH đã khởi công, nhất là tại các thành phố có nhu cầu lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh.

Sớm thông qua gói tín dụng 140.000 tỷ đồng đã điều chỉnh. UBND các tỉnh thành phố cần chủ động, rà soát nhu cầu về nhà ở của người dân địa phương và rà soát, điều chỉnh quy hoạch để bố trí, quy hoạch bổ sung quỹ đất đầu tư xây dựng NOXH phù hợp với nhu cầu. Để đảm bảo thực hiện tốt mục tiêu chính sách, tránh lợi dụng chính sách, tiêu cực.

Chủ tịch HĐQT Công ty Hoàng Quân Trương Anh Tuấn nêu quan điểm, hiện nay các tỉnh đã cơ bản hoàn thiện quy hoạch quỹ đất cho NOXH. Song, có tình trạng quy hoạch quỹ đất NOXH ở vị trí không thuận lợi, xa trung tâm quá khiến DN không dám làm, còn người dân không dám ở.

Vì vậy, ông Tuấn đề xuất cho phép DN sử dụng đất được quy hoạch làm đất ở để làm NOXH. Trường hợp này, cần có cơ chế cho phép DN hạch toán chi phí đền bù, giải phóng mặt bằng vào giá bán. Như vậy sẽ giúp tăng nguồn cung NOXH.

Bên cạnh đó, để tiếp cận nguồn vốn tín dụng cho phát triển NOXH vẫn rất khó khăn. Đơn cử, Công ty Hoàng Quân có dự án ở Tây Ninh đủ điều kiện để bán hàng, nhưng cán bộ tín dụng vẫn e ngại, bởi còn tâm lý lo sợ cứ cho vay dự án NOXH là bị thanh tra, kiểm tra, kiểm toán vào cuộc. Vì thế, rất cần tháo gỡ vấn đề này, để tạo thuận lợi hơn cho cả phía DN và người dân có nhu cầu về NOXH được tiếp cận nguồn vốn.