2 kịch bản khủng hoảng đáng sợ có thể xảy ra sau bầu cử Tổng thống Mỹ

Như lịch sử đã chứng minh, một cuộc đua Tổng thống sít sao có thể chưa kết thúc ngay trong đêm, và nhiều cuộc khủng hoảng có thể xảy ra sau sự kiện này.

Vào lúc khuya trong đêm bầu cử cách đây 4 năm, ông Donald Trump nhìn thấy cái gọi là “ảo ảnh đỏ” và lập tức hành động. Lúc này, số phiếu của ông vẫn đang dẫn trước ông Joe Biden tại một số bang chiến trường. Khoảng 2h30 sáng, ông xuất hiện trước máy quay tại Nhà Trắng để tuyên bố chiến thắng. Ông Trump nói rằng mọi lá phiếu được đếm sau thời điểm đó đều sẽ là gian lận.

Mục tiêu của ông là lợi dụng việc có nhiều người thuộc đảng Dân chủ bỏ phiếu qua thư hơn so với đảng Cộng hòa, điều đó đồng nghĩa rằng các lá phiếu ủng hộ cho ông Biden sẽ cần thời gian để xuất hiện. Lúc bấy giờ, phải mất thêm 3 ngày nữa Pennsylvania mới hoàn tất việc kiểm phiếu và ông Biden mới được tuyên bố là người chiến thắng.

Đó là khởi đầu cho chiến dịch “bầu cử bị đánh cắp” mà ông Trump tuyên bố, kéo dài suốt 2 tháng cùng 60 vụ kiện thất bại cho đến sự kiện tấn công Đồi Capitol vào ngày 6/1/2021. Chiến dịch này vẫn tiếp tục. Chiến dịch tranh cử năm 2024 của ông Trump dựa trên tuyên bố rằng ông đã bị gian lận và mất chức Tổng thống 4 năm trước.

Vậy, liệu người Mỹ có nên chuẩn bị tâm lý cho một cuộc bầu cử gây tranh cãi khác?

Theo các luật sư Hiến pháp, cuộc bầu cử 2024 có khả năng gây ra một trong hai cuộc khủng hoảng “hậu bầu cử”.

Khả năng đầu tiên, nếu bà Kamala Harris được tuyên bố là người chiến thắng, điều này sẽ kích hoạt một cuộc chiến pháp lý và thông tin để ngăn chiến thắng của bà được chứng nhận. Chỉ khi bà Harris thắng ít nhất 5 trong số 7 bang chiến trường thì mới có thể ngăn chặn điều đó.

Kịch bản thứ hai, trong trường hợp ông Trump thắng cử, khủng hoảng sẽ bắt đầu vào ngày 21/1/2025, tức ngày sau khi ông tuyên thệ nhậm chức. Các chuyên gia Hiến pháp lo ngại về những gì ông Trump sẽ làm với quyền lực mới của mình, hơn là khả năng ông đòi lật ngược chiến thắng của bà Harris.

“Nếu bà Harris thắng dù chỉ với một cách biệt nhỏ, rất khó có khả năng xảy ra một sự kiện tương tự như ngày 6/1”, bà Rosa Brooks, đến từ Trung tâm Luật Georgetown, phân tích. “Lần này, ông Trump không phải là Tổng thống, quy trình chứng nhận mạnh mẽ hơn nhiều và ông Biden sẽ không dung túng cho bạo lực”.

Một bảng quảng cáo di động bao quanh tòa nhà của Fox News Corp ở New York vào năm ngoái trong vụ kiện phỉ báng do Dominion Voting Systems khởi kiện vì những tuyên bố vô căn cứ về gian lận bầu cử (Ảnh: Getty)

Điều gì xảy ra nếu bà Harris đắc cử?

Tuy nhiên, một chiến thắng sít sao của bà Harris vẫn có thể mang lại mối nguy hiểm thực sự. Khác với chiến thắng của ông Biden năm 2020, được báo trước qua các kết quả khảo sát trung bình trong nhiều tháng, ông Trump và bà Harris đang gần như ngang nhau ở hầu hết các bang quan trọng. Ông Biden đã giành được nhiều hơn 6 triệu phiếu so với ông Trump và thắng phiếu đại cử tri với tỷ lệ 306-232. Dù vậy, phải mất 9 ngày để kết quả ở bang Arizona được công bố và 16 ngày đối với bang Georgia. Nhưng ngay cả với chiến thắng áp đảo của ông Biden cũng không thể ngăn chặn làn sóng phủ nhận bầu cử của đảng Cộng hòa lan rộng.

Với khoảng cách sít sao như vậy, việc kiểm phiếu năm nay có thể kéo dài hơn và căng thẳng hơn rất nhiều. Bất kỳ khoảng cách nào dưới 0,5% sẽ kích hoạt việc kiểm phiếu lại tự động ở một số bang chiến trường, điều này có thể kéo dài nhiều ngày hoặc thậm chí nhiều tuần. Với sự hỗ trợ của các nhóm bảo thủ liên kết với ông Trump như “True the Vote” và “Mạng lưới Liêm chính Bầu cử”, Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa đã đệ hơn 100 vụ kiện để thách thức quy trình bỏ phiếu và tính hợp lệ của danh sách cử tri. Ở thời điểm 4 năm trước, chưa có vụ kiện nào như vậy được nộp.

“Hầu hết các vụ kiện này là vô căn cứ và sẽ không đi đến đâu”, ông Ian Bassin, người đứng đầu Protect Democracy, một tổ chức phi lợi nhuận giám sát các hành vi sai trái trong bầu cử, nói. “Nhưng điều đó cho thấy chiến lược pháp lý của ông Trump được tổ chức tốt hơn trong lần này”.

Tuy nhiên, hệ thống bầu cử của Mỹ cũng mạnh mẽ hơn. 2 năm trước, Quốc hội Mỹ đã thông qua một đạo luật khiến cho các cơ quan lập pháp khó có thể nộp các danh sách đại cử tri thay thế để cạnh tranh với kết quả phổ thông của bang.

Một nỗi quan ngại lớn hơn là tác động đến trật tự công cộng từ một làn sóng thông tin sai lệch – ví dụ như các đoạn video làm giả bằng trí tuệ nhân tạo (AI) về việc nhồi phiếu có thể khuyến khích các nhóm dân quân tư nhân hoặc các lời đe dọa đánh bom khiến các điểm bỏ phiếu phải đóng cửa.

Người giàu nhất thế giới Elon Musk là vũ khí mới lợi hại nhất của ông Trump (Ảnh: AFP)

Hầu hết các thông tin sai lệch đến từ nền tảng truyền thông xã hội X của tỷ phú Elon Musk. Người giàu nhất thế giới cũng là vũ khí mới quyền lực nhất của ông Trump. Không giống như các nhà xuất bản truyền thông truyền thống, nền tảng X của Musk gần như hoàn toàn miễn nhiễm với các cáo buộc giả mạo, dù có nguy hiểm đến đâu, được lan truyền trên nền tảng của mình.

Musk, với hơn 200 triệu người theo dõi, đã liên tục chia sẻ các câu chuyện về việc đảng Dân chủ cho nhập cư trái phép tràn lan để bỏ phiếu cho bà Harris. Không có cơ sở cho tuyên bố đó.

Từ đầu năm đến nay, Musk đã đăng tải nội dung về nhập cư và gian lận cử tri 1.300 lần và thu hút khoảng 10 tỷ lượt xem, theo một nghiên cứu của Bloomberg. Kể từ đầu tháng 9, ông đã đăng về chủ đề này 5 lần mỗi ngày.

Musk, người năm ngoái bị cáo buộc đã chỉ đạo nhân viên X tăng cường thuật toán để quảng bá các bài đăng của mình, cũng đã tạo ra “cộng đồng liêm chính bầu cử” mang tên Orwellian trên nền tảng X, nơi yêu cầu người dùng báo cáo “các trường hợp gian lận cử tri và bất thường có thể xảy ra”.

Các nhóm giám sát gần như không thể theo kịp tốc độ lan truyền các thông tin sai lệch của nền tảng X, chứ chưa nói đến việc chỉnh sửa chúng. Nếu bà Harris thắng, tỷ lệ người Mỹ phủ nhận tính hợp pháp của bà có khả năng sẽ lớn hơn nhiều so với những gì ông Biden từng trải qua.

Những người được coi là đã phản bội ông Trump, chẳng hạn như cựu nghị sĩ Đảng Cộng hòa Liz Cheney, trong ảnh tại một sự kiện với bà Kamala Harris, có thể sẽ có nguy cơ bị trả thù cao nhất nếu ông tái đắc cử (Ảnh: Getty)

Viễn cảnh đáng sợ nếu ông Trump đắc cử

Vậy sẽ ra sao nếu ông Trump chiến thắng? Chính những gì ông Trump đe dọa sẽ làm vào “ngày đầu tiên” của nhiệm kỳ Tổng thống mới là điều khiến các đối thủ chính trị và luật sư của ông thức trắng đêm.

“KHI TÔI THẮNG, những kẻ GIAN LẬN sẽ bị truy tố ở mức độ tối đa theo luật pháp, bao gồm các bản án tù dài hạn để đảm bảo rằng sự tha hóa công lý này không xảy ra lần nữa”, ông Trump viết trong một bài đăng trên nền tảng mạng xã hội của mình vào tuần trước.

Những người bị coi là phản bội ông, chẳng hạn như bà Liz Cheney, cựu nghị sĩ đảng Cộng hòa đã cắt đứt quan hệ với ông Trump sau vụ tấn công ngày 6/1/2001, hoặc ông Mark Milley, cựu Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, người đã ngăn cản nỗ lực của ông Trump nhằm sử dụng quân đội như một công cụ chính trị, có thể sẽ đối mặt với rủi ro cao nhất. Trump thường gọi ông Milley là kẻ phản bội. Những người khác mà ông thường nêu tên bao gồm “gia đình tội phạm Biden”, cựu Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và bà Harris.

Lời thề "ngày đầu tiên" của ông Trump cũng bao gồm việc ân xá hàng loạt cho những "người yêu nước" đã bị bỏ tù vì xông vào Đồi Capitol vào ngày 6/1/2021 (Ảnh: Getty)

Những lời hứa của ông Trump vào “ngày đầu tiên” cũng bao gồm ân xá hàng loạt cho những “người yêu nước” đã bị bỏ tù vì tham gia cuộc tấn công vào Đồi Capitol năm 2021, sa thải Jack Smith, cố vấn đặc biệt đang dẫn dắt cuộc điều tra về nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử năm 2020 của ông Trump, và ra lệnh cho Bộ Tư pháp Mỹ hủy bỏ tất cả các vụ án chống lại ông. Nếu tin vào lời ông Trump, Bộ Tư pháp sẽ chuyển trọng tâm điều tra sang những kẻ thù của ông.

Thật khó để biết ông sẽ thực hiện những lời đe dọa nào. Năm 2016, ông đe dọa bỏ tù bà Clinton nhưng trên thực tế đã không làm gì.

Ông Trump cũng hứa trong ngày đầu tiên sẽ viện dẫn Đạo luật nổi loạn năm 1807, điều này cho phép ông triển khai quân đội trên các đường phố Mỹ. Những ý định như vậy của ông Trump trước đây thường bị cản trở bởi những quan chức cấp cao được ông bổ nhiệm, như cựu Chánh Văn phòng John Kelly và các quan chức tại Lầu Năm Góc và Bộ Tư pháp. Những người ông sẽ chọn cho nhiệm kỳ thứ hai có khả năng sẽ khuếch đại các bản năng của ông ấy.

“Ông Trump đã nhận ra rằng ông không thể tin tưởng những đảng viên Cộng hòa chính thống sẽ thực hiện những điều ông ấy muốn nếu chúng vượt quá chuẩn mực”, ông Barton Gellman từ Trung tâm Brennan nói. “Ông ấy sẽ không tuyển những người như vậy lần nữa”.