12 tỷ USD doanh nghiệp Việt đầu tư ra nước ngoài lỗ, lãi thế nào?

23 doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn nhà nước hiện đang đầu tư ra nước ngoài hiện nay là 12.200 triệu USD, theo báo cáo mới nhất của Chính phủ.

Tình hình đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) và doanh nghiệp (DN) có vốn nhà nước là một trong những nội dung được Chính phủ báo cáo Quốc hội hàng năm.

PVN, VIETTEL VÀ VRG DẪN ĐẦU

Tại báo cáo ngày 5/10 gửi Quốc hội, Chính phủ dẫn báo cáo của các cơ quan đại diện chủ sở hữu và doanh nghiệp cho biết, tính đến ngày 31/12/2019 có 23 doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn nhà nước chi phối có dự án đầu tư ra nước ngoài, thực hiện đầu tư tại 123 dự án, chủ yếu tập trung trong lĩnh vực viễn thông, thăm dò và khai thác dầu khí, trồng cây cao su, khai thác khoáng sản và hàng không...

Theo báo cáo của 23 doanh nghiệp nói trên thì trong năm 2019 không đăng ký dự án mới đầu tư ra nước ngoài; tổng số vốn đăng ký đầu tư ra nước ngoài hiện nay là 12.200 triệu USD.

Ba tập đoàn đầu tư lớn nhất, gồm: Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN) là 6.828 triệu USD (chiếm 56%), Tập đoàn Công nghiệp Viễn thông quân đội (Viettel) là 2.992 triệu USD (chiếm 25%), Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (VRG) là 1.429 triệu USD (chiếm 12%).

Báo cáo cho biết, năm 2019, các doanh nghiệp thực hiện đầu tư vốn ra nước ngoài số tiền là 273 triệu USD, chủ yếu tập trung tại 3 doanh nghiệp có số vốn đầu tư ra nước ngoài lớn (PVN là 72 triệu USD; Viettel là 188 triệu USD và VRG là 13 triệu USD).

Lũy kế đến ngày 31/12/2019, tổng vốn đầu tư ra nước ngoài thực hiện các doanh nghiệp là 6.161 triệu USD (bằng 50,47% tổng số vốn đầu tư ra nước ngoài đăng ký); số còn phải tiếp tục đầu tư ra nước ngoài là 6.047 triệu USD. Doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn nhất là PVN với số vốn đầu tư ra nước ngoài luỹ kế là 3.124 triệu USD (chiếm 51%), Viettel đứng thứ hai với 1.795 triệu USD (chiếm 29%), VRG đứng thứ 3 với 936 triệu USD (chiếm 15 %).

Trong năm 2019, đối với các dự án đầu tư ra nước ngoài đã có báo cáo thì số tiền chuyển về nước là 434 triệu USD, tập trung chủ yếu tại PVN (300 triệu USD) và Viettel (114 triệu USD). Trong đó thu từ lợi nhuận, cổ tức được chia và lãi cho vay là 234 triệu USD.

Lũy kế đến ngày 31/12/2019, 9 doanh nghiệp đã có số thu từ các dự án tại nước ngoài chuyển về nước với số tiền 2.971 triệu USD, bằng 48,6% vốn đầu tư đã thực hiện.

“CHƯA ĐẠT KỲ VỌNG ĐẦU TƯ”

Về kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, Chính phủ nêu, tính đến hết ngày 31/12/2019, có 19 doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn nhà nước có dự án đầu tư tại nước ngoài phát sinh hoạt động sản xuất kinh doanh có doanh thu, tổng doanh thu năm 2019 của các dự án tại nước ngoài là 7.180 triệu USD. Trong đó, phát sinh doanh thu chủ yếu trong các lĩnh vực dầu khí (1.382 triệu USD), kinh doanh xăng dầu (3.548 triệu USD), viễn thông (1.711 triệu USD), lĩnh vực trồng và chế biến cao su (131 triệu USD).

Năm 2019, tổng lợi nhuận của các dự án đầu tư nước ngoài có lãi đạt 583 triệu USD, bằng 107% so với năm 2018 (548 triệu USD). Tổng số lỗ phát sinh năm 2019 của các dự án đầu tư ra nước ngoài báo lỗ là 154 triệu USD, bằng 45% tổng số lỗ năm 2018 (352 triệu USD).

Đánh giá chung, lĩnh vực viễn thông, kinh doanh xăng dầu, dịch vụ dầu khí, là các lĩnh vực có dự án phát sinh lãi; lĩnh vực tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí và khai thác khoáng sản có tỷ lệ dự án lãi thấp (11% và 17%), trong đó, lĩnh vực tìm kiếm, thăm dò dầu khí có giá trị đầu tư cao nhưng nhiều dự án không thành công, dừng, giãn tiến độ.

Tuy nhiên, xét về lỗ lũy kế thì lĩnh vực viễn thông, trồng chế biến mủ cao su và lĩnh vực khai thác khoáng sản là 03 lĩnh vực còn nhiều dự án đang bị lỗ lũy kế với số lượng lần lượt là 9; 21 và 6 dự án.

Hoạt động đầu tư ra nước ngoài năm 2019 so với năm 2018 chưa có nhiều chuyển biến tích cực và chưa đạt kỳ vọng đầu tư, ngoài những nguyên nhân khách quan (như chính trị, chính sách đầu tư nước sở tại...) thì nguyên nhân chủ quan là vấn đề về năng lực quản lý, quản trị rủi ro, năng lực dự báo thị trường và kinh nghiệm trong đầu tư ra nước ngoài, theo đánh giá của Chính phủ đánh giá.