100.000 doanh nghiệp rút lui: Thức tỉnh nhiều điều

Vẫn còn quá sớm để khẳng định rằng: Việt Nam đã chiến thắng COVID-19. Cần có nhiều chính sách, giải pháp mới cho doanh nghiệp vượt qua đại dịch.

“Trong khi không một quốc gia nào có thể khẳng định đã đánh bại hoàn toàn được vi-rút, chỉ một vài nước đạt được những thành tựu nhất định trong thực hiện nhiệm vụ kép: vừa kiểm soát dịch bệnh đồng thời vẫn duy trì sự phát triển kinh tế. Việt Nam là một trong số các quốc gia ít ỏi này”.

Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam phát biểu mở đầu tại Lễ công bố báo cáo Tác động của dịch bệnh COVID-19 đối với doanh nghiệp (DN) Việt Nam.

Cho đến nay, trong số 98 triệu người Việt Nam chỉ ghi nhận 2.526 ca nhiễm bệnh và 35 ca tử vong tính đến hết ngày 10-3. Đây là một tỷ lệ rất nhỏ so với các nước khác.

“Dù vậy, chúng ta đều hiểu rằng vẫn còn quá sớm để khẳng định Việt Nam đã chiến thắng COVID-19. Những đợt bùng phát trở lại của dịch bệnh vào giữa tháng 7-2020 tại Đà Nẵng hay cuối tháng 1-2021 vừa qua tại tỉnh Hải Dương là sự nhắc nhở rằng tình hình dịch bệnh vẫn phức tạp, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của mỗi DN và sự vận hành của Chính phủ”, ông Lộc nói.

Nhìn nhận “sự tàn phá nặng nề của đại dịch đến hoạt động sản xuất kinh doanh của DN và đời sống của người lao động tại Việt Nam”, ông Lộc nói các DN đã chịu nhiều tổn thất nhưng cũng chống chọi cách kiên cường.

Trong Báo cáo “Tác động của dịch bệnh COVID-19 đối với DN Việt Nam”, hơn 10.000 DN đã cho hay: họ bị giảm sút khả năng tiếp cận khách hàng, mất cân bằng về dòng tiền, chuỗi cung ứng bị gián đoạn.

Nhiều DN đã phải cho lao động nghỉ việc, ngừng hoạt động, thậm chí phá sản và đối tượng DN chịu ảnh hưởng nặng nề nhất là các DN có quy mô nhỏ và siêu nhỏ.

Số lượng DN rút khỏi thị trường “đạt mức kỷ lục vượt ngưỡng 100.000”. Nhưng cũng chính điều đó cũng cho thấy những DN trụ lại được đã có khả năng chống chịu kiên cường và khả năng này trở thành năng lực cạnh tranh cốt lõi của nền kinh tế và cộng đồng DN.

“DN cũng đã thức tỉnh và ngộ ra nhiều điều qua đại dịch. DN phải suy ngẫm lại chiến lược, phải tái cấu trúc, đào tạo lại nguồn lao động, chú trọng nhiều hơn đến thị trường nội địa, xây dựng ngành công nghiệp hỗ trợ và chuỗi cũng ứng Việt, đồng thời với việc đa dạng hoá thị trường tiêu thụ và nguồn cung ứng…”, ông Lộc nói.

Ông Lộc không quên nhắc lại vai trò cổ vũ và sự yểm trợ của nhà nước thông qua các chính sách như “giãn, hoãn thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập, tiền thuê đất, các chính sách nới lỏng về tín dụng của các ngân hàng”. Chính sách cho vay với lãi suất 0% dù khó tiếp cận cũng được đánh giá cao.

Tuy thế, ông Lộc cho rằng: các giải pháp dài hơi là cần thiết hơn. Chẳng hạn như: tăng cường đầu tư công, hoàn thiện các công trình hạ tầng, thực hiện các gói kích cầu cần thiết cũng như chính sách phát triển thị trường và tăng liên kết, hình thành chuỗi cung ứng và tiêu dùng hàng Việt.

“Phần lớn các DN đề nghị cải thiện hệ thống pháp luật và tháo gỡ các nút thắt về thủ tục hành chính để cải thiện môi trường kinh doanh”, ông Lộc nói và lưu ý rằng các giải pháp về thuế, phí, hỗ trợ tiếp cận về tài khoá tín dụng có dư địa không nhiều.

Các đề nghị của VCCI

+ Ưu tiên cải thiện năng lực thực thi pháp luật. Các bộ, ngành và chính quyền các địa phương cần tăng cường phổ biến, tuyên truyền chính sách hỗ trợ để tạo thuận lợi cho các DN tiếp cận được các gói hỗ trợ đã ban hành.

+ Đối với các chính sách đã ban hành, các bộ, ngành, chính quyền địa phương cần chủ động nắm bắt những vướng mắc, bất cập trong quá trình thực hiện để điều chỉnh hoặc kiến nghị điều chỉnh ngay. DN có quy mô nhỏ, siêu nhỏ cần được quan tâm hơn, có thể áp dụng thêm các biện pháp như hỗ trợ tài chính cho các DN duy trì được tỷ lệ người lao động cao; hỗ trợ chi phí đào tạo tay nghề, nâng cao trình độ cho người lao động.

+ Phát triển công nghiệp, dịch vụ hỗ trợ theo hướng bớt lệ thuộc vào nguồn cung từ bên ngoài, giảm tình trạng gia công, tạo thêm cơ hội hưởng lợi từ các FTA đòi hỏi hàm lượng xuất xứ nội địa/nội khối cao.

+ Tạo thuận lợi hơn cho các DN tư nhân Việt Nam trụ lại được và có khả năng vượt lên sau dịch COVID-19, đặc biệt về đổi mới sáng tạo, đào tạo nhân lực chất lượng cao, sẵn sàng cho cuộc cạnh tranh mới.

+ Các bộ, ngành có liên quan cần nghiên cứu, kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành các gói chính sách hỗ trợ DN phục hồi và mở rộng đầu tư kinh doanh cho giai đoạn mới 2021-2025.

+ Lan toả và nhân rộng được các mô hình, cách làm tốt trong việc ứng phó với đại dịch COVID-19 cả trong khu vực nhà nước lẫn DN.