1,1 tỷ USD trái phiếu phát hành trong quý I: Nửa mừng, nửa lo

Khối lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành thành công trong quý I/2023 tăng vọt so với quý liền trước. Song cũng có những điểm đáng chú ý ở các thương vụ phát hành.

9/11 thương vụ là phát hành riêng lẻ

Thống kê của Bộ Tài chính cho thấy, trong quý I/2023, tổng khối lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành đạt 24.708 tỷ đồng, với lãi suất trung bình 7,75%/năm. Còn theo báo cáo của Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA), trong giai đoạn này, có 6 đợt phát hành trái phiếu ra công chúng trị giá 3.521 tỷ đồng, chiếm 12,3% tổng giá trị phát hành; 12 đợt phát hành riêng lẻ, trị giá 25.035 tỷ đồng (tương đương hơn 1,1 tỷ USD), chiếm 87,7%.

Giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong quý đầu năm thấp hơn 63% so với cùng kỳ năm 2022, nhưng so với quý trước đã tăng hơn 50%. Thực tế, hoạt động phát hành trái phiếu diễn ra rất thưa thớt trong 2 tháng đầu năm 2023 và chỉ khởi sắc trong tháng 3, sau khi Nghị định 08 được ban hành vào ngày 5/3.

Bất động sản là ngành chiếm phần lớn giá trị phát hành trong quý, với 24.235 tỷ đồng, tương đương 92% và 7 trong số 8 đợt phát hành của doanh nghiệp nhóm này có tài sản đảm bảo bằng bất động sản, hoặc bảo lãnh từ ngân hàng.

Công ty Chứng khoán VNDirect nhận định, sau khi Nghị định 08 được ban hành, hoạt động phát hành riêng lẻ bắt đầu có sự phục hồi, khi có tới 9 trong tổng số 11 đợt phát hành riêng lẻ trong quý I/2023 diễn ra trong khoảng thời gian này. Tổng giá trị của 9 đợt phát hành này chiếm hơn 97% tổng giá trị phát hành riêng lẻ trong quý.

Đáng chú ý, các đợt phát hành riêng lẻ có quy mô lớn trong quý I/2023 đều là của các doanh nghiệp ít tên tuổi, thông tin về các doanh nghiệp này cũng rất hạn chế. Thậm chí, có doanh nghiệp tới thời điểm phát hành có lịch sử hoạt động chưa đầy… 1 năm.

“Trong bối cảnh niềm tin của các nhà đầu tư cá nhân chưa trở lại, tỷ lệ phân phối cho các nhà đầu tư cá nhân của các lô trái phiếu mới phát hành này là rất hạn chế, người mua chủ yếu là các tổ chức. Do đó, chúng tôi cho rằng những đợt phát hành này chỉ mang tính cục bộ, có thể mục đích phát hành chỉ là để cơ cấu lại nợ nội bộ của một hay một vài tổ chức lớn”, Chứng khoán VNDirect đánh giá.

Nhận định này có phần hợp lý, nhất là khi số liệu của Bộ Tài chính chỉ ra có tới 99,99% lượng trái phiếu phát hành riêng lẻ trong quý I được mua bởi nhà đầu tư tổ chức.

Nhiều điểm đáng chú ý

Trong 25.035 tỷ đồng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ thành công trong quý I, theo số liệu của VBMA, Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển đô thị Hưng Yên đóng góp tới 2 lô, với giá trị lần lượt là 2.750 tỷ đồng và 4.450 tỷ đồng. Theo bản công bố thông tin do công ty này gửi Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), 2 lô trái phiếu đều được phát hành ngày 16/3/2023, kỳ hạn 1 năm và có lãi suất 0% (zero coupon).

Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển đô thị Hưng Yên có giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp số 0901120486, do Phòng Đăng ký kinh doanh, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Hưng Yên cấp lần đầu ngày 28/4/2022. Người đại diện là ông Ngô Văn Kiên, sinh năm 1996 tại Hà Nội; trụ sở tại tầng 8, toà nhà Viettel Hưng Yên, số 537 Nguyễn Văn Linh, phường Hiến Nam, TP. Hưng Yên.

Nếu như Công ty TNHH Đầu tư và phát triển đô thị Hưng Yên gây chú ý với việc phát hành thành công 7.200 tỷ đồng trái phiếu dù thành lập chưa được 1 năm thì Công ty TNHH Kinh doanh bất động sản Dream City Villas gây ấn tượng với việc phát hành thành công 2.300 tỷ đồng trái phiếu với lãi suất chỉ 6%/năm. Từ cuối năm ngoái tới nay, lãi suất phát hành trái phiếu của các doanh nghiệp dao động phổ biến từ mức 9,5 - 13%/năm.

Trước đó, tháng 7/2021, Dream City Villas - khi đó có tên Mediterrancena Revival Villas - đã phát hành 3 lô trái phiếu có tổng trị giá 7.200 tỷ đồng, kỳ hạn 366 ngày, lãi suất 8%/năm. Công ty này nằm trong danh sách các doanh nghiệp phát hành trái phiếu nhiều nhất năm 2021. Lượng trái phiếu phát hành có giá trị cao gấp hàng chục lần vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp.

Công ty TNHH Kinh doanh bất động sản Dream City Villas có trụ sở chính tại tòa nhà Sabay Tower, số 11A Hồng Hà, phường 2, quận Tân Bình, TP.HCM. Công ty thành lập năm 2012, ngành nghề chính là kinh doanh bất động sản.

Một doanh nghiệp khác là Công ty TNHH Kinh doanh nội thất Luxury Living phát hành thành công 4.800 tỷ đồng trái phiếu vào ngày 13/3. Lô trái phiếu có kỳ hạn 60 tháng, lãi suất 9%/năm. Công ty này thành lập vào tháng 3/2020, chuyên kinh doanh bất động sản, quyền sử dụng đất thuộc chủ sở hữu, chủ sử dụng hoặc đi thuê.

Nhìn lại các đợt phát hành trái phiếu riêng lẻ thành công trong quý I, 3 đợt phát hành có trị giá cao nhất thuộc về Công ty TNHH Kinh doanh nội thất Luxury Living, Công ty cổ phần Đầu tư và Kinh doanh Nam An và Công ty cổ phần Đầu tư Kinh doanh và Phát triển đô thị Ngôi sao Phương Nam.

Ngoài Công ty Luxury Living vừa đề cập ở trên, 2 doanh nghiệp còn lại cũng có nhiều điểm đáng chú ý. Lô trái phiếu trị giá 4.700 tỷ đồng mà Công ty cổ phần Đầu tư và Kinh doanh Nam An phát hành thành công trong quý I/2023 cũng là lô trái phiếu đầu tiên của Nam An. Đây cũng là lô trái phiếu có giá trị lớn nhất phát hành thành công trong vòng 10 tháng.

Đầu tư và Kinh doanh Nam An được thành lập ngày 1/8/2016, có địa chỉ tại tầng 2 khu Almaz Market, đường Hoa Lan, Khu đô thị sinh thái Vinhomes Riverside, phường Phúc Lợi, quận Long Biên, TP. Hà Nội. Doanh nghiệp này hoạt động trong lĩnh vực sửa chữa, xây lắp hệ thống, thiết bị điện và kinh doanh bất động sản… Người đại diện pháp luật hiện tại là ông Hoàng Quốc Thủy.

Trong khi đó, Công ty cổ phần Đầu tư Kinh doanh và Phát triển đô thị Ngôi sao Phương Nam phát hành thành công 4.695 tỷ đồng trái phiếu, kỳ hạn 18 tháng, lãi suất 13%/năm. Theo thông tin trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, Công ty được thành lập ngày 14/10/2015, có trụ sở tại 72 Lê Thánh Tôn, phường Bến Nghé, quận 1, TP.HCM; ngành nghề kinh doanh chính là kinh doanh bất động sản, quyền sử dụng đất thuộc chủ sở hữu, chủ sử dụng hoặc đi thuê.

Công ty có vốn điều lệ hiện tại là 1.700 tỷ đồng, do bà Nguyễn Thị Huyền Trân là Tổng giám đốc và người đại diện pháp luật.