Bài của Nguyễn Phương Nam

Các chính sách thuế nhập khẩu của Hoa Kỳ, từ những ngày đầu với mức thuế cao để bảo vệ ngành sản xuất trong nước, cho đến sự chuyển hướng sang thương mại tự do vào thế kỷ 20, và nay là sự trở lại của thuế quan cao dưới thời chính quyền của các Tổng thống Donald Trump và Joe Biden.

Trong phần lớn lịch sử, Hoa Kỳ áp dụng thuế nhập khẩu cao, bắt đầu từ thuế 5% được ký thành luật năm 1789 dưới thời Tổng thống George Washington. Chính sách này nhằm tăng doanh thu cho chính phủ và bảo vệ ngành sản xuất non trẻ khỏi sự cạnh tranh quốc tế, hỗ trợ chuyển đổi nền kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp. Từ đầu thế kỷ 20, khi Hoa Kỳ chuyển hướng sang các loại thuế thu nhập và an sinh xã hội, thuế quan bắt đầu giảm đi tầm quan trọng.

Với Đạo luật Smoot-Hawley năm 1930, thuế nhập khẩu Mỹ tăng thêm 20% nhằm bảo vệ nông dân, nhưng điều này dẫn đến các biện pháp trả đũa từ các quốc gia khác và gây ra sụt giảm thương mại toàn cầu, làm trầm trọng thêm tình trạng suy thoái. Năm 1934, Tổng thống Franklin D. Roosevelt ký Đạo luật Thỏa thuận Thương mại Đối ứng, khởi xướng một làn sóng cắt giảm thuế quan để thúc đẩy thương mại quốc tế, đặt nền móng cho Hiệp định chung về Thuế quan và Thương mại quốc tế (GATT) năm 1947, và sau đó là Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) năm 1995. Trong thời kỳ hậu Thế chiến II, Hoa Kỳ duy trì chính sách thương mại tự do, dựa trên niềm tin rằng hợp tác kinh tế quốc tế sẽ giảm thiểu xung đột.

Khi Trung Quốc trở thành một cường quốc kinh tế toàn cầu, Hoa Kỳ nhận thấy hệ thống thương mại tự do gặp nhiều thách thức. Việc Trung Quốc gia nhập WTO năm 2001 đã mở ra cơ hội lớn cho nước này thâm nhập thị trường thế giới, nhưng cũng kéo theo sự chỉ trích của Hoa Kỳ về trợ cấp công nghiệp và chính sách chuyển giao công nghệ ép buộc. Một số nghiên cứu đã chỉ ra sự cạnh tranh từ Trung Quốc khiến việc làm tại Mỹ suy giảm, đặc biệt trong ngành sản xuất phải đối mặt với gia tăng nhập khẩu. Điều này đã tạo động lực để chính quyền Trump áp dụng các biện pháp thuế quan mạnh mẽ đối với hàng hóa Trung Quốc vào năm 2018 và 2019. Tổng thống Biden sau đó vẫn duy trì mức thuế này và tiếp tục bổ sung thêm một số biện pháp.

Donald Trump, với quan điểm bảo vệ sản xuất nội địa và chống lại các hành vi thương mại không công bằng, đã hồi sinh chính sách thuế quan cao. Nếu tái đắc cử, ông cam kết sẽ tiếp tục nâng thuế nhập khẩu với mục tiêu tạo ra hàng tỷ USD cho Kho bạc, thúc đẩy sản xuất nội địa, và tạo thế mạnh để đàm phán với các quốc gia khác. Đề xuất của ông bao gồm mức thuế 60% cho hàng hóa từ Trung Quốc và 20% cho các hàng hóa từ các quốc gia khác.

Hiện tại, mức thuế trung bình đối với hàng công nghiệp nhập khẩu tại Hoa Kỳ là 2%, với hơn một nửa số hàng hóa miễn thuế. Nếu đề xuất của Trump được thực hiện, mức thuế trung bình sẽ vượt quá 20%, mức cao nhất kể từ đầu thế kỷ 20.

Trump có quyền tự áp dụng các mức thuế theo quy định của Quốc hội nếu xét thấy các yếu tố về an ninh quốc gia, tình trạng khẩn cấp hoặc sự cạnh tranh không công bằng. Dù vậy, các công ty có thể đưa ra các thách thức pháp lý, nhưng điều này không dễ dàng do sự ưu tiên quyền lực của tổng thống trong chính sách thuế.

Thuế quan là khoản thuế đánh vào hàng hóa nhập khẩu, do nhà nhập khẩu chi trả, nhưng chi phí này thường được chuyển tiếp đến người tiêu dùng qua giá bán. Trump cho rằng nhà xuất khẩu sẽ là bên chịu thuế, nhưng nghiên cứu chỉ ra rằng gánh nặng này thực tế được phân bổ giữa các bên. Nhà sản xuất nước ngoài có thể giảm giá, chuyển dây chuyền sản xuất ra khỏi Hoa Kỳ để né thuế hoặc nhà nhập khẩu như Walmart và Target có thể phải tăng giá bán cho người tiêu dùng.

Dù doanh thu từ thuế quan từng chiếm phần lớn thu nhập của chính phủ vào đầu thế kỷ 20, chúng hiện chỉ đóng góp một phần nhỏ, phần lớn nguồn thu đến từ thuế thu nhập và an sinh xã hội.

Chính sách thuế quan của Trump, theo nghiên cứu của Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia, không tạo ra việc làm trong các ngành được bảo hộ, mà còn làm mất việc làm trong các ngành bị trả đũa, như nông nghiệp. Ngân hàng Dự trữ Liên bang San Francisco năm 2019 ước tính thuế quan làm tăng 0,1 điểm phần trăm vào lạm phát tiêu dùng, với chi phí đầu tư doanh nghiệp tăng 0,4 điểm phần trăm.

Chuyên gia Erica York của tổ chức Tax Foundation cho rằng thuế quan Trump-Biden làm tăng chi phí trung bình của các hộ gia đình và ước tính nó có thể làm mất đi 142.000 việc làm toàn thời gian và giảm tổng sản phẩm quốc nội 0,2% trong dài hạn.

Đề xuất thuế quan của Trump được coi là biện pháp bảo hộ kinh tế nhằm tăng doanh thu và đàm phán với các đối tác thương mại, nhưng nó cũng gây tranh cãi vì có nguy cơ làm tăng chi phí cho người tiêu dùng và tác động tiêu cực đến thị trường lao động.

Phó Tổng thống Kamala Harris đã chỉ trích đề xuất này, nhưng vẫn chưa đưa ra chi tiết về chính sách thương mại của mình. Trong bối cảnh toàn cầu hiện nay, chính sách thuế quan của Mỹ sẽ tiếp tục là một trong những yếu tố quan trọng quyết định không chỉ vị thế cạnh tranh của Mỹ mà còn cả trật tự thương mại quốc tế.

----------------------------------------------------------------------------------------------

Trong chu kỳ kinh tế, dòng tiền đầu tư được luân chuyển giữa các loại tài sản đầu tư khác nhau để tối đa hóa lợi nhuận. Hiện nay Sở giao dịch hàng hóa VN mới được cấp phép liên thông trên thị trường hàng hóa quốc tế. Thông qua Sở mình có thể đầu tư trực tiếp trên các sàn hàng hóa thế giới, với các sản phẩm thiết yếu như là: Đồng, Bạc, Cà phê, Đường, Nông sản ...

Bác nào quan tâm có thể nhắn tôi để tham gia giao dịch trực tiếp trên thị trường hàng hoá của Bô Công Thương để tận dụng cơ hội hiện nay. Với nhiều ưu điểm như: Long, Short, T0.