Bài của Sói Già Vndirect

Khoảng thời gian tôi làm thực tập sinh cho công ty chứng khoán ở London, thầy tôi - gã broker đáng mến, người đã dẫn dắt tôi vào con đường "Day-trading", cũng truyền đạt một số kiến thức về phân tích cơ bản. Trong bài viết này tôi sẽ chia sẻ cho mọi người một số điều về Lạm phát và Lãi suất.

Trước hết hãy bàn về lãi suất (Interest Rate), đây là tỉ lệ phần trăm người vay trả cho người mà họ vay tiền trong một khoảng thời gian nhất định (1 ngày, 1 tháng, 1 năm). Giá trị sử dụng của khoản vay là khả năng mang lại lợi nhuận cho người cho vay. Đơn giản là tỷ lệ phần trăm được tính dựa trên số tiền gốc phải trả trong khoảng thời gian được cam kết. Đây là một công cụ rất quan trọng trong chính sách tiền tệ hiện hành. Ngân hàng trung ương của các quốc gia thường sử dụng chỉ số này để điều tiết chỉ tiêu kinh tế vĩ mô như thất nghiệp, đầu tư, lạm phát,…

Lãi suất tiền gửi ngân hàng là lãi suất ngân hàng trả cho khoản tiền mà khách hàng gửi vào. Lãi suất ngân hàng có nhiều mực khác nhau tùy thuộc vào loại tiền (Việt Nam Đồng, Đô la Mỹ, Euro…), thời hạn gửi (1 tháng, 6 tháng, 1 năm…) và số tiền gửi (1 tỷ, 10 tỷ, 100 tỷ)…

Lãi suất ngân hàng dựa vào loại tiền, thời gian và số tiền gửi của khách hàng

Lãi suất tín dụng ngân hàng là lãi suất mà người đi vay (khách hàng) trả cho ngân hàng khi thực hiện một khoản vay. Lãi suất tín dụng ngân hàng cũng tuy thuộc vào loại hình vay (tín dụng, trả góp, thương mại, sản xuất…), mức độ quan hệ giữa ngân hàng và khách hàng (khách hàng thường xuyên, VIP…) và thỏa thuận 2 bên.

Lãi suất chiết khấu là một thuật ngữ quen thuộc với những ai làm việc trong ngân hàng, tài chính thì sẽ hiểu rất rõ về nó. Cụ thể bạn có thể hiểu đó là mức lãi suất do ngân hàng nhà nước áp dụng khi cho vay.

Tuy nhiên đối tượng cho vay không phải khách hàng mà là các ngân hàng thương mại tức là ngân hàng thương mại khi hoạt động sẽ có trường hợp cần vay tiền từ ngân hàng trung ương. Đó là khi tỷ lệ tiền mặt dự trữ của ngân hàng không thể đảm bảo an toàn thì lúc đó ngân hàng thương mại sẽ xem xét vay tiền tránh xảy ra tình huống khách hàng rút tiền.

Lãi suất tái chiết khấu là mức lãi suất do ngân hàng Trung ương quyết định dựa vào mục tiêu của chính sách tiền tệ trong từng điểm nhất định và chiều hướng biến động lãi suất trên thị trường liên ngân hàng.

Chính vì hoạt động tái chiết khấu “bơm” tiền cho các ngân hàng thương mại nên thông thường lãi suất tái chiết khấu < lãi suất chiết khấu. Nhưng khi cần kiểm soát lạm phát hoặc phạt các ngân hàng thương mại vi phạm về thanh toán thì ngân hàng trung ương sẽ ấn định lãi suất tái chiết khấu > lãi suất chiết khấu của ngân hàng thương mại.

Lãi suất liên ngân hàng là lãi suất mà các ngân hàng áp dụng khi cho nhau vay trên thị trường và nó được hình thành qua mối quan hệ cung vốn vay trên thị trường và chịu sự phi phối bởi lãi suất cho các ngân hàng trung gian vay của ngân hàng trung ương.

Lãi suất cơ bản là lãi suất được các ngân hàng thương mại làm cơ sở để đưa ra mức lãi suất kinh doanh của mình. Lãi suất cơ bản ở các quốc gia là khác nhau tùy thuộc vào nhiều yếu tố như:

– Do ngân hàng trung ương ấn định: như ở Nhật mức lãi suất cho vay rất thấp.

– Dựa vào tình hình hoạt động cụ thể của ngân hàng thương mại: như ở Anh, Mỹ, Úc đó là mức lãi suất áp dụng cho khách hàng có mức độ rủi ro thấp nhất.

– Căn cứ vào mức lãi suất cơ bản của một số ngân hàng đứng đầu: ở Malaysia rồi ± biên độ dao động theo một tỷ lệ % nhất định để hình thành lãi suất cơ bản.

Lại nói đến lạm phát (Inflation), một ngày nọ, gã broker kia đưa tôi £10 bảng nhờ tôi mua giùm gã một bao thuốc. Nhưng khi tôi ra quầy gã chủ quán đột ngột thông báo giá thuốc tăng thêm £2.5, và tôi phải bỏ tiền túi của mình ra để bù cho gã. Đến giừo ăn trưa tôi kể chuyện này cho gã nghe và gã nói tôi rằng: "Lại tăng giá nữa sao? Lạm phát đúng là giết người mà!".

Với tâm trí hiếu kỳ của một đứa trẻ tôi liền hỏi gã một số vấn đề xoay quanh lạm phát. Gã bảo tôi rằng đó là sự suy giảm sức mua trên một đơn vị tiền tệ. Nói đúng hơn là sự tăng giá liên tục của hàng hóa và dịch vụ trong một khoảng thời gian nhất định, dẫn đến sự mất giá trị của một loại tiền tệ.

Bởi vì khi mức giá chung tăng cao, cùng một số tiền sẽ mua được ít hàng hóa và dịch vụ hơn so với trước kia. Đây là một hiện tượng kinh tế rất phổ biến mà mọi quốc gia đều gặp phải trong các giai đoạn phát triển kinh tế.

Khi đặt trên thị trường thế giới, lạm phát thể hiện sự sụt giảm giá trị tiền tệ của quốc gia này so với giá trị tiền tệ của một quốc gia khác.

Tùy theo mức độ lạm phát của một đơn vị tiền tệ, người ta sẽ chia lạm phát làm 3 loại cụ thể như sau:

Lạm phát vừa phải (dao động ở mức 1 con số - ví dụ 7%)

Lạm phát phi mã (ở mức 2-3 con số - ví dụ 10%)

Siêu lạm phát (tốc độ tăng vượt xa lạm phát phi mã, có thể lên đến 1000%)

Khi lạm phát tăng, đồng nghĩa với việc lãi suất sẽ tăng theo vì có mối quan hệ cùng chiều. Do vậy, dù bạn là ai, thu nhập ra sao thì bạn cũng cần phân chia chi tiêu và tập thói quen tiết kiệm. Hiện nay, có khá nhiều hình thức gửi tiết kiệm cho bạn lựa chọn. Trong đó, phổ biến nhất là hình thức gửi tiết kiệm online nhanh chóng và tiện lợi.

Gã broker kia nói rằng để đảm bảo mức lãi suất thực, khi lạm phát tăng, lãi suất danh nghĩa cũng sẽ tăng theo. Điều này sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến các hoạt động đầu tư và chỉ tiêu.

Bởi, khi lạm phát gia tăng khiến cho đồng tiền mất giá.Nếu tỷ lệ gia tăng này quá lớn, Nhà nước sẽ thực hiện chính sách thắt chặt tiền tệ để kiểm soát lạm phát. Cùng lúc đó, Ngân hàng Trung ương cũng sẽ tăng mức lãi suất nhằm làm giảm cung tiền.Điều này khiến doanh nghiệp hạn chế vay vốn tuy nhiên lại khuyến khích người dân gửi tiền. Cuối cùng dẫn đến lượng tiền trong lưu thông trên thị trường giảm, giá trị đồng tiền tăng và lạm phát được kiềm hãm.

Ngược lại, khi tỷ lệ lạm phát giảm đến mức tiêu cực, khiến nền kinh tế trì trệ, Nhà nước sẽ thực hiện chính sách mở rộng tiền tệ nhằm kích thích sự phát triển chung. Lúc này, mức lãi suất sẽ giảm nhằm kích thích hoạt động vay vốn của các doanh nghiệp, mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh.

Bản chất lạm phát và lãi suất có sự tác động và ảnh hưởng qua lại rất lớn với nhau. Mối quan hệ tương quan này ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động kinh doanh và đầu tư.

Nếu chúng không được duy trì ở mức ổn định và cân bằng sẽ dễ gây ra những hậu quả nghiêm trọng khó lường, như lạm phát tăng cao, hoặc kìm hãm kinh tế,…

Hy vọng bài viết trên, bạn có thể thấy rằng lạm phát và lãi suất có mối quan hệ chặt chẽ, ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động kinh doanh, đầu tư. Thậm chí là đời sống của người tiêu dùng.