Bài của Trần Đức Lương

LÝ GIẢI HIỆN TƯỢNG KHỐI NGOẠI MUA RÒNG MẠNH 2 THÁNG QUA:

P-notes –mới nhưng không lạ:

Chứng chỉ tham gia đầu tư P-notes, hay participatory notes, là một dạng công cụ tài chính phái sinh được phát hành riêng cho nhà đầu tư nước ngoài bởi các tổ chức đầu tư hoạt động ở các thị trường chứng khoán mới nổi.

Lý giải rằng việc nước ngoài mua ròng trong tháng 2 được cho là do dòng tiền P-notes được quản lý bởi các ngân hàng đầu tư nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam trong bối cảnh dòng vốn ngoại từ ETF và các quỹ hiện hữu khá im ắng sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất. Khối ngoại tập trung mua vào các cổ phiếu Bluechip nên tạo hiệu ứng tăng điểm cho các chỉ số.

Dựa trên một danh mục cổ phiếu (thường là những cổ phiếu lớn, có thanh khoản tốt, mang tính đại diện thị trường) đang nắm giữ, tổ chức tài chính hoạt động tại thị trường đó sẽ phát hành P-notes cho nhà đầu tư nước ngoài không muốn hoạt động hoặc không có điều kiện đầu tư trực tiếp vào thị trường đó. Phí quản lý P-notes thường dưới 1%, tùy theo mức độ rủi ro của các thị trường. Các quỹ đầu tư nước ngoài ở Việt Nam thường tính phí từ 1,5-2,5%.

Về ưu điểm của P-notes, đây là một dạng công cụ phái sinh nhưng lại hầu như không có những tính chất của các loại công cụ phái sinh khác như Hợp đồng hoán đổi, Hợp đồng quyền chọn hay Hợp đồng tương lai phổ thông nên nguy cơ tạo ra những biến động bất lợi khó dự báo từ công cụ này không lớn lắm. Ngoài ra, do P-notes dễ mua dễ bán, nên việc huy động vốn qua P-Notes trở nên dễ dàng hơn. Dòng vốn từ P-notes thường chỉ mang tính chất ngắn hạn, khó nắm bắt, nhưng có thể góp phần tạo thanh khoản cho thị trường, vì P-notes chỉ mua bán các cổ phiếu blue-chip.

Về nhược điểm, giao dịch của khối ngoại qua P-notes có quy mô quá lớn quá sẽ là nguy cơ tiềm ẩn cho thị trường, có thể tạo ra những cú sốc lớn.

P-notes đã xuất hiện ở Việt Nam trong thời gian dài, nhưng thu hút sự chú ý của thị trường vào nửa cuối 2009 và 2010, đóng góp cho mức mua ròng kỷ lục hơn 15.250 tỷ đồng của khối ngoại trong năm 2010.

NHÌN LẠI THỊ TRƯỜNG TRONG QUÁ KHỨ:

Nhìn về bài học quá khứ để thấy hiện tại và dự đoán tương lai

Giai đoạn cuối 2009 đến 2010, khối ngoại mua ròng liên tục 15 tháng. Chỉ tính riêng trong năm 2010, khối ngoại đã mua ròng 15,250 tỷ đồng. Thời điểm đó các quỹ ETF chỉ đóng góp khoảng hơn 3,000 tỷ đồng trong tổng số 15,250 tỷ đồng mua ròng của khối ngoại trong năm 2010.

Trước đó sau giai đoạn khủng hoảng tài chính năm 2008 khiến Vnindex rơi không phanh từ gần 1,180 điểm về 235 điểm và đến năm 2009 là giai đoạn bơm tiền mạnh đẩy chỉ số từ 235 điểm lên 632 điểm và rơi lại về 427 điểm cuối năm 2009. Đó là thời điểm dòng tiền từ P - Notes đổ bộ lần đầu vào TTCK Việt Nam.

Tổng kết: khoảng thời gian mua mạnh nhất của P - Notes thường kéo dài khoảng 1,5-2 tháng. Từ bức tranh vĩ mô Việt Nam kỳ vọng NHNN sẽ giảm lãi suất hỗ trợ sản xuất kinh doanh, những động thái hỗ trợ mới cho doanh nghiệp năm 2023. Và năm 2023 sẽ là vòng quay mới cho room tín dụng