Bài của Phan Lê Thanh Toàn

CHAT GPT VÀ GOOGLE SEARCH (SEARCH ENGINES)

Chào các bạn,

Chúng tôi đã viết một loạt 10 bài về đầu tư tài chính kinh doanh chứng khoán, chúng tôi thiết nghĩ bạn đọc liên tục trong 10 số cũng nhọc nên dừng lại để chia sẻ một bài tạp bút về chủ để Chat GPT và Google Search.

Trong gần 20 năm qua chúng ta quen với các công cụ tìm kiếm của Yahoo, Google và Bing. Khi thế giới bắt đầu kết nối với nhau bằng internet và xung quanh ta tràn ngập thông tin. Từ một quốc gia mới thoát khỏi chiến tranh, chạy ăn từng bữa, với chủ trương mở cửa để quốc dân đồng bào có thể tiếp cận được nguồn kiến thức, chúng tôi quan sát thấy, nhà nước chúng ta làm hoàn toàn khác với China.

1.Chúng ta mở cửa và cũng phát triển internet, chúng ta dần học hỏi và cho phép các công ty nước ngoài vào làm ăn và hoạt động tại thị trường Việt Nam. Tất nhiên khi mở cửa tốt và xấu đều vào nhưng do chúng ta quản được trị an đất nước nên dần dần cái tốt loại bớt cái xấu… và vẫn cần phải thanh lọc liên tục.

2.China đất rộng, người đông, nhiều nơi ở đất nước này thời thập niên 80, 90 hay đầu những năm 2000 vẫn còn thiếu và lạc hậu. Ban đầu thấy họ cũng thoáng khi mở cửa nhưng rồi sau vụ Thiên An Môn, họ bắt đầu không còn cởi mở về thông tin như chúng ta mà có sự quản lý chặt chẻ hơn. Ai có nghiên cứu về lịch sử China thì sẽ hiểu họ hơn vì sao họ hành động như vậy. Chuyện này dài chẳng thể kể ở đây được.

CÔNG CỤ TÌM KIẾM

Thế hệ chúng tôi là 7x, nhờ học được tiếng Anh, gọi là biết tiếng Anh nên cũng kịp thời nắm bắt được thông tin đa chiều, lọc lấy thông tin tốt và bỏ đi những thông tin bẩn để dùng vốn tiếng Anh ít ỏi nâng cấp bản thân. Nói thật, khi chúng tôi tốt nghiệp đại học, chúng tôi cũng có những chứng chỉ của Cambridge nhưng nếu so với thế hệ bây giờ thì thấy cách tiếp cận của thế hệ con, cháu được tiếp cận nhiều kiến thức có chiều sâu hơn và nếu so đồng độ tuổi, con em chúng ta hiện nay giỏi hơn chúng ta khi cùng độ tuổi.

Với vốn tiếng Anh, mỗi khi tìm kiếm thông tin trên các công cụ tìm kiếm bằng tiếng Việt không đủ, chúng tôi lại tìm kiếm bằng tiếng Anh và khi tìm bằng tiếng Anh, chúng tôi học được từ nguồn chính gốc, đọc được bằng ngôn ngữ gốc để làm công việc của mình trôi chảy hơn. Nguồn tiếng Việt đôi khi dịch không thoát ý, có dịch nhưng giấu nghề hay đơn giản là chưa có bài dịch. Vì vậy khi bạn đọc và hiểu bằng bản ngữ, bạn áp dụng rất nhanh và hiệu quả. Chừng đó thôi, bạn đủ đã hơn rất nhiều người Việt khác không biết tiếng Anh.

Tuy nhiên khi tìm hiểu sâu hơn, các bạn sẽ thấy có nhiều điều không đơn giản như chúng ta đánh máy để tìm thông tin đâu. Để làm nên một công cụ tìm kiếm như vậy, Yahoo, Google hay Bing buộc phải đầu tư những máy trạm cực lớn để lưu trữ thông tin và trả kết quả đủ nhanh cho các bạn và việc này tiêu tốn rất nhiều tài nguyên như nước trong sản xuất chip, hệ thống tản nhiệt cho những khu phức hợp máy trạm cũng tiêu tốn nước giải nhiệt, thải khí carbon ra môi trường khi chạy các hệ thống giải nhiệt và sau đó riêng việc phải nâng cấp, thay mới ổ cứng hàng năm cũng thải ra ngoài môi trường rất nhiều thứ bất lợi cho loài người trong việc đảm bảo an toàn môi trường sống.

CHAT GPT

Loài người ngày càng tiến đến công nghệ tự động hoá và sử dụng robot để thay thế sức lao động và làm việc từ chân tay đến cả đầu óc. Một trong những thứ chúng ta đang chứng kiến là chúng ta đang tạo ra Chat GPT để ứng dụng trong robot độc lập sau này và cái mà chúng ta thấy là họ cho chúng ta bắt đầu trải nghiệm vài phiên bản trên điện thoại di động và rất sơ khai.

Chat GPT cũng giúp cung cấp thông tin cho chúng ta và nó cũng hao tốn tài nguyên để trả lời các câu hỏi của bạn cũng không kém các bộ tìm kiếm của Yahoo, Google hay Bing vì nó cũng cần chip để làm não trung tâm và ngoại biên. Tất nhiên nó cũng có máy trạm như sự khác biệt của Chat GPT là câu trả lời mang tính tập trung.

Tôi thấy con tôi cũng đang làm dự án như vậy để phục vụ chat GPT bằng các bài dịch và kiểm tra lại chất lượng dịch.

SỰ KHÁC BIỆT

Trong khi các công cụ tìm kiếm trả về thông tin đa chiều cho người tìm kiếm và buộc người tìm kiếm phải có kiến thức mới có thể tự lọc được và nó tỏ ra nguy hiểm khi người tiếp nhận thông tin thiếu đi kiến thức nền tảng.

Chat GPT lại trả về các câu trả lời đã được tập trung và tinh hoá câu trả lời nhưng nó lại chứa đựng thông tin một chiều trong không gian hạn hẹp hơn. Nội dung cũng mang tính một chiều và chủ quan hơn trong cách trả lời theo kiểu duy ý chí, mặc dù gần đây có những cái thiện bởi công nghệ trí tuệ nhân tạo có thể giúp tự học. Chúng ta cũng mong điều đó.

CẢNH BÁO?

Với những sự khác biệt cơ bản như vậy, người tiếp nhận thông tin ở hai công cụ khác nhau cũng cần có kiến thức và nền tảng nếu không bạn sẽ bị Chat GPT biến bản thân thành công cụ dắt mũi hay tẩu hoả nhập ma với nguồn thông tin của công cụ tìm kiếm trả kết quả.

Mỗi công cụ đều sẽ mang lại những lợi ích khác nhau cho loài người, dùng sao cho có lợi cho bản thân và cộng đồng cũng là cách các bạn thể hiện trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội.

Tôi thấy vài anh em dùng Chat GPT để dắt mũi cộng đồng bởi họ cho rằng những gì Chat GPT hay công cụ tìm kiếm trả về là “kinh sách” thì quả là nguy hiểm về cách tiếp cận thiếu chiều sâu cần thiết, không đáng có, cẩu thả và thiếu trách nhiệm tối thiểu với cộng đồng.

GIẢI PHÁP?

Về phần người dùng nên trang bị thêm kiến thức để tự bản thân nhìn nhận và đánh giá thông tin đa chiều và thông tin có lợi cho chính bản thân.

Nhà cố vấn già

#Nhacovangia