VCBS: Lượng phát hành TPDN sẽ suy giảm trong nửa đầu năm 2021 dù môi trường lãi suất thuận lợi

VCBS nhận định rằng hình thức phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) riêng lẻ sẽ vẫn được các doanh nghiệp ưu tiên lựa chọn, tuy vậy, với việc cần thời gian để thích nghi với các điều kiện pháp lý mới, khối lượng phát hành sẽ có xu hướng suy giảm so với cùng kỳ ít nhất cho đến hết nửa đầu năm 2021.

Theo thống kê của Bộ Tài Chính, năm 2020, 437.668 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) được phát hành theo hình thức riêng lẻ, tăng 38,6% so với năm 2019. Lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp (riêng lẻ) tiếp tục tăng mạnh cho thấy nhiều nhà đầu tư tiếp tục lựa chọn đa dạng hóa danh mục đầu tư sang TPDN trong bối cảnh lãi suất giảm sâu.

Trong báo cáo triển vọng thị trường TPDN năm 2021 công bố mới đây, Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) kỳ vọng lãi suất huy động sẽ tiếp tục giảm, sau đó ổn định ở mặt bằng thấp.

Có 3 lý do được VCBS nêu ra lý giải cho kỳ vọng này. Thứ nhất, các ngân hàng trung ương được dự báo sẽ duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng trong khoảng thời gian dài. Thứ hai, định hướng xuyên suốt của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) là giảm lãi suất huy động, tạo tiền đề giảm lãi suất cho vay hỗ trợ tăng trưởng nền kinh tế.

Thứ ba, xu hướng tăng của lãi suất huy động những năm trước chủ yếu đến từ việc huy động nhằm đáp ứng các chỉ số an toàn, và cạnh tranh thu hút khách, cũng như có nguồn lực cho vay tín dụng. Sang năm 2021, dưới động thái điều hành của NHNN, cùng mục tiêu tín dụng tập trung vào chất lượng, xu hướng tăng lãi suất huy động khó có thể trở lại.

Kéo theo đó, VCBS kỳ vọng tiếp tục có một phần tiền gửi dịch chuyển sang các kênh đầu tư như TPDN nhằm tìm kiếm mức lợi nhuận tốt hơn. Đây tiếp tục được xem là động lực tăng trưởng nhu cầu TPDN đối với nhà đầu tư cá nhân. Trong khi đó, nhu cầu mua TPDN của nhà đầu tư tổ chức vẫn luôn hiển hiện và càng mãnh liệt hơn trong bối cảnh lãi suất thấp.

Về lãi suất cho vay, VCBS cho rằng mục tiêu giảm mặt bằng lãi suất cho vay (tính chung cho cả năm 2021) để hỗ trợ tăng trưởng có thể đạt được nhờ các yếu tố: dòng tiền đầu tư nước ngoài tạo điều kiện thuận lợi cho thanh khoản; lãi suất huy động ổn định ở mặt thấp đủ lâu là tiền đề cho xu hướng giảm của lãi suất cho vay.

Tựu trung, VCBS kỳ vọng lãi suất huy động sẽ giảm 0,5 điểm% so với cuối năm 2020 và sau đó ổn định ở mặt bằng thấp. Trong khi đó, lãi suất cho vay có thể giảm 0,3-0,5 điểm% do độ trễ giữa giảm lãi suất huy động và lãi suất cho vay sẽ mất ít nhất 6 tháng, thậm chí dài hơn.

Việc lãi suất có thể tiếp tục giảm, song song với đó nhu cầu vốn của doanh nghiệp cũng tăng lên trong bối cảnh nền kinh tế phục hồi, là tiền đề để lượng phát hành TPDN tiếp tục tăng trưởng trong năm 2021.

Ngoài ra, việc NHNN chủ trương xây dựng cơ cấu tín dụng bền vững hơn, theo đó, giữ tỷ trọng vừa phải đối với lĩnh vực cho vay bất động sản, cũng là yếu tố giúp thúc đẩy nhu cầu phát hành TPDN.

Tuy vậy, VCBS cũng lưu ý các ngân hàng trong giai đoạn cuối năm 2020 đã có nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp giảm lãi suất cho vay và định hướng này sẽ tiếp tục được thục hiện trong năm 2021. Như vậy, kênh tín dụng ngân hàng trở thành lựa chọn cạnh tranh hơn đối với các doanh nghiệp có nhu cầu huy động vốn.

Bên cạnh đó, việc hàng loạt quy định pháp lý mới liên quan đến thị trường TPDN được ban hành cũng có thể tạo ra độ trễ 3-6 tháng để công tác tổ chức phát hành làm quen với thủ tục mới.

Một điểm được VCBS đặc biệt nhấn mạnh là điều khoản thi hành đối với nghị định 155. Cụ thể, kể từ ngày 1/1/2023, các khoản trái phiếu theo quy định tại khoản 2 điểu 19 phải được xếp hạng tín nhiệm bởi tổ chức xếp hạng tín nhiệm được Bộ Tài chính cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh. Tính đến hết năm 2020, có 2 đơn vị chính thức tại Việt Nam nhận được giấy phép xếp hạng tín nhiệm là Công ty Cổ phần Sài Gòn Phát Thịnh Rating và FiinGroup với thương hiệu Fiin Ratings.

Xét một cách tổng thể những yếu tố thuận lợi cũng như rào cản, VCBS thống nhất nhận định rằng hình thức phát hành trái phiếu riêng lẻ sẽ vẫn được các tổ chức phát hành ưu tiên lựa chọn, tuy vậy, với việc cần thời gian để thích nghi với các điều kiện pháp lý, khối lượng phát hành sẽ có xu hướng suy giảm so với cùng kỳ ít nhất cho đến hết nửa đầu năm 2021.

"Trong ngắn hạn, năm 2021, thị trường sẽ không còn tăng trưởng quá nóng như năm 2020 và dần đi vào hướng đến tốc độ tăng ổn định hơn", VCBS nêu quan điểm.