Thị trường thêm nguy cơ khi lãnh đạo Fed tiếp theo còn là ẩn số

Nhiệm kỳ chủ tịch Fed của Jerome Powell chỉ còn 3 tháng nữa là kết thúc và áp lực đang ngày một nặng dần trên vai chính quyền Tổng thống Joe Biden. Việc trì hoãn đề cử ứng viên chủ tịch tiếp theo có thể gây ra nhiều hơn các xáo trộn trên thị trường.

Tâm điểm các cuộc họp báo tổ chức sau phiên họp của ngân hàng trung ương Mỹ hiếm khi vượt ra khỏi những chủ đề được đông đảo dư luận quan tâm trong khoảng thời gian gần đây như tình trạng hiện tại của nền kinh tế Mỹ và các chính sách tiền tệ nên thay đổi theo hướng nào để có thể đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ.

Nhưng đối với Jerome Powell, hai phiên họp gần đây nhất, với phiên họp hôm 4/11 kết thúc với việc Fed sẽ tiến hành thắt chặt các biện pháp hỗ trợ thị trường trong thời gian đại dịch, còn nhận về không ít những câu hỏi về số phận của ông với tư cách người đứng đầu cơ quan quản lý tài chính cao nhất Mỹ.

Khi nhiệm kỳ chủ tịch của Powell chỉ còn 3 tháng nữa là kết thúc, áp lực hiện tại đang ngày một nặng dần trên vai của chính quyền Tổng thống Joe Biden. Liệu họ sẽ tái đề cử ông cho một nhiệm kỳ 4 năm nữa hay lựa chọn một người hoàn toàn mới?

Việc trì hoãn có thể gây ra nhiều hơn các xáo trộn. Theo những người quan sát Fed và một số nhân vật trên thị trường tài chính, điều đó sẽ làm dấy lên những lo ngại bất ổn tài chính tại một thời điểm quan trọng đối với nền kinh tế Mỹ, khi quốc gia này đang trong quá trình phục hồi sau đại dịch và phải đối mặt với áp lực lạm phát leo thang.

“Đây là một trong những quyết định quan trọng nhất cần được thực hiện vì chúng ta không còn nhiều thời gian", theo Diane Swonk, nhà kinh tế học trưởng tại Grant Thornton. "Nếu như muốn thị trường trở nên bất ổn, bạn cứ lơ chủ đề đó đi".

“Nhưng đây là một sai lầm có thể tránh", bà bổ sung.

Một số biến chuyển tích cực đã xuất hiện trong một vài ngày gần đây. Ông Biden, người đưa ra cam kết hôm 3/11 rằng ông sẽ "sớm” đưa ra quyết định, đã đích thân gặp mặt Powell tại Nhà Trắng hôm 5/11, theo một nguồn thạo tin.

Ông Biden cũng đã cho triệu tập Lael Brainard, một lãnh đạo của Fed, người được xem là một ứng cử viên sáng giá và đang nhận được sự ủng hộ từ nhiều thành viên phe tiến bộ của đảng Dân chủ nhờ cách tiếp cận cứng rắn của bà đối với công tác quản lý lĩnh vực ngân hàng.

Làm phức tạp hơn quá trình lựa chọn lãnh đạo mới này đó chính là thực trạng một số vị trí quan trọng tại Fed cũng cần chính quyền Biden phải lấp đầy, trong đó có vị trí phó chủ tịch phụ trách giám sát, vốn bỏ không sau khi Randal Quarles rời đi hồi tháng 10. Một vị trí phó chủ tịch khác cũng sẽ bị bỏ trống từ tháng 1 tới đây, khi nhiệm kỳ của Richard Clarida kết thúc. Một vị trí trong hội đồng uỷ ban thống đốc cũng chưa có người đảm nhiệm.

Các ứng cử viên sẽ phải nhận được xác nhận từ Thượng viện, một quá trình nhiều người e ngại sẽ kéo dài tới đầu năm sau.

"Nếu như tới cuối tháng 1/2022 mà vấn đề vẫn chưa được giải quyết, tình thế sẽ không khác gì mấy khi chính phủ phải đối diện với trần nợ công cả", theo Andrew Levin, cựu thành viên ban thống đốc Fed trong vòng hai thập kỷ, liên tưởng đến cuộc chiến dai dẳng với trần nợ công của Mỹ, làm dấy lên không ít sự bất ổn và luôn kết thúc với những quyết định vào phút chót nhằm tránh một thảm họa kinh tế.

"Các thị trường tài chính sẽ bắt đầu cảm thấy bất ổn", ông cho biết.

Powell, được được đề cử bởi cựu tổng thống Donald Trump vào vị trí đứng đầu Fed vào tháng 11/2017 và đã từng đảm nhiệm một chức vụ quan trọng trong Bộ Tài chính Mỹ dưới thời tổng thống George H. W. Bush, nhận được sự ủng hộ từ một nhóm thượng nghị sĩ Cộng hoà, bên cạnh đó, là nhiều nhà lập pháp Dân chủ.

Sự ủng hộ trên khiến khả năng Powell được tái đề cử là rất cao, dù Fed đang trải qua một cuộc khủng hoảng uy tín tồi tệ nhất trong lịch sử dưới nhiệm kỳ của ông.

Trong tháng 9, nhiều quan chức cấp cao bị phát hiện chủ động giao dịch trong một năm Fed can thiệp mạnh vào các thị trường tài chính nhằm giảm thiểu thiệt hại gây ra bởi Covid-19. Hai chủ tịch ngân hàng khu vực đã từ chức và Powell ngay lập tức phải ban hành quy định giới hạn các khoản đầu tư cá nhân trong giới quan chức ngân hàng này. .

“Con đường tái cử của Powell có vẻ dễ dàng hơn so với Lael Brainard, do những uy tín chính trị của ông tại Thượng viện", Swonk bổ sung. Đây sẽ là một lợi thế lớn một khi hạn chót đang ngày một tới gần.

“Đã xuất hiện không ít đồn đoán sau khi kết quả bỏ phiếu hôm 2/11 được công bố rằng đảng Dân chủ đang tìm kiếm các thắng lợi nhanh chóng và ổn định - cả 2 đều góp phần vào khả năng tái ứng cử của ông Powell”, theo Ed Mills, một chuyên gia phân tích chính sách tại Raymond James, đề cập tới thất bại bất ngờ của đảng Dân chủ trong cuộc đua vào vị trí thống đốc bang Virginia hồi tuần trước.

Levin, giáo sư tại Cao đẳng Dartmouth, bổ sung: “Có thể hiểu được rằng Nhà Trắng đang cố gắng đi tìm một cách tiếp cận bao quát hơn, ít tính phe phái hơn và một danh sách ứng cử viên có thể là khởi đầu cho nỗ lực đó".

Với việc Fed cũng đang có những thay đổi lớn trong các chính sách tiền tệ, một số nhà kinh tế học và nhà đầu tư cho rằng sự tiếp nối là quan trọng tại thời điểm này.

Brainard, người từng làm việc trong chính quyền 2 đời tổng thống Bill Clinton và Barack Obama trước khi gia nhập hội đồng thống đốc Fed năm 2014 và đang là ứng cử viên sáng giá cho một trong hai vị trí phó chủ tịch, có thể sẽ không có những thay đổi quá nhiều so với cách tiếp cận của Powell nếu như được lựa chọn.

Nhưng sự thay đổi vị trí lãnh đạo vẫn được coi là tương đối rủi ro tại một thời điểm mà các quan chức của Fed vẫn trong quá trình bàn luận căng thẳng nhằm tìm ra hướng đi phù hợp cho cơ quan này trong thời gian tới.

"Đây có thể là lần đầu tiên trong kỷ nguyên hiện đại mà chúng ta có thể đón chào một lãnh đạo Fed mới trong khi chính sách của cơ quan này vẫn còn nhiều dang dở", theo Roberto Perli, người từng làm việc tại ngân hàng trung ương này.

Khi cựu thống đốc Fed Ben Bernanke đảm nhận nhiệm vụ vào năm 2006, lãi suất đã tăng và được dự báo sẽ tiếp tục tăng, theo Perli. Khi người kế nhiệm của ông ấy, Janet Yellen nhậm chức vào năm 2014, việc thắt chặt thu mua tài sản lúc đó được thực hiện, và phải mất tới 2 năm, biện pháp điều chỉnh lãi suất đầu tiên mới được đưa ra.

"Hiện tại, trong khi kế hoạch thắt chặt đã được thông báo, tốc độ bàn thảo cần phải được thay đổi và việc tăng lãi suất phải được quyết định sớm, phụ thuộc vào mức độ gia tăng của lạm phát”, Perli, hiện là trưởng bộ phận nghiên cứu chính sách toàn cầu tại Cornerstone Macro, chia sẻ.