Ôm đất kinh doanh nhà vườn chỉ hợp với đại gia?

“Nếu được chọn lại, tôi thà cầm tiền mua mảnh đất trống vài trăm m2 ở vùng ven TP.HCM rồi để không còn hơn mua vài ha đất thênh thang ở xa xôi để kinh doanh nhà vườn, mất công mà lời lãi không thấm vào đâu, đất cũng chẳng tăng giá”, anh Hải - một nhà đầu tư farmstay chia sẻ.

Farmstay là mô hình sử dụng đất trang trại để phát triển du lịch nghỉ dưỡng, kết hợp giữa "farm" và "homestay". Mô hình này từng có thời gian nở rộ trên thị trường.

Anh Mạnh mua 3ha đất vườn ở huyện Châu Đức và Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, sau đó chi thêm gần 1 tỷ đồng san đất, cải tạo, xây nhà, trang trí… Dù ban đầu đã xác định mua đất để thi thoảng gia đình có nơi nghỉ dưỡng cuối tuần, thời gian còn lại cho khách thuê nhưng vì không tập trung đẩy mạnh nên hiệu quả kinh doanh không đáng kể. Thời gian đầu, cả gia đình rất hào hứng, cứ cuối tuần là bỏ phố về vườn rồi hào hứng gói thực phẩm sạch mang lên phân phát cho bạn bè. Nhưng chỉ sau vài tháng, số lần về ngày càng ít, có khi mấy tháng cả nhà mới về một lần. Việc quản lý kinh doanh, dọn dẹp, chăm bẵm vườn tược, thu hoạch rau củ… cũng tốn rất nhiều thời gian và công sức nên anh Mạnh thuê một người quen ở địa phương mỗi tháng vài lần đến trông coi, quét dọn.

Lời lãi từ việc kinh doanh không đáng là bao, nhu cầu nghỉ dưỡng của gia đình cũng không nhiều như dự định ban đầu, nhưng may mắn là nếu giá đất 4 năm trước lúc anh Mạnh mua vào chỉ khoảng 300 triệu một sào thì nay đã tăng lên hơn 900 triệu. Theo anh Mạnh, có khu đất nằm ở vị trí đẹp hướng ra hồ có thể lên đến gần 2 tỷ đồng.

Cũng tham gia làm mô hình farmstay, anh Hải ở TP.HCM mua 2ha đất ở Đắk Nông, trong đó có 700m2 đất thổ cư, giá 1,4 tỷ đồng. Trang trại đã có sẵn hệ thống nước nóng năng lượng mặt trời, giếng bơm, hệ thống tưới vườn tự động, đường nhựa xe ô tô vào tận nhà... Anh Hải cho rằng, nhu cầu nghỉ dưỡng ngày càng cao, không có nhiều tiền để mua tại những vùng du lịch lớn thì anh chọn mua đất làm farmstay để kiếm thêm một khoản tiền mỗi tháng. Được người quen giới thiệu cho mảnh đất có vị trí khá đẹp, anh Hải quyết định mua và sẽ bắt đầu xây tường rào, tạo thêm cảnh quan rồi triển khai kinh doanh ngay. Những bực dọc xuất hiện ngay từ khi xây nhà. Thợ xây ở địa phương làm rất chậm, hễ có việc riêng là lại nghỉ, chi phí đội lên ngoài dự tính.

“Tôi cứ nghĩ mua được mảnh đất thênh thang, xây thêm nhà rồi cứ thế vào guồng kinh doanh. Nhưng khi làm mới thấy không đơn giản, đủ các loại chi phí xây dựng, chi phí bảo trì, chi phí quản lý… đổ lên đầu. Về đây ở để quản lý thì cũng không có tiện ích đủ. Giá đất vài năm rồi cũng chẳng tăng là bao. Giá mà số tiền ấy mấy năm trước tôi mua mảnh đất nền ở ngoại thành TP.HCM hoặc Đồng Nai, Long An thì có khi giờ đã lãi đậm. Tôi nghĩ mô hình làm farmstay chỉ phù hợp với người giàu hẳn, mua đất để đó thuê người khác kinh doanh coi như là khoản để dành. Còn đầu tư kiếm lời hàng tháng như tôi thì không nên, không biết bao giờ mới hoàn vốn”, anh Hải nói.

Về mô hình đầu tư mua đất làm nhà vườn, chuyên gia bất động sản Trần Khánh Quang cho biết, cách thức đầu tư homestay/farmstay thường có hai dạng. Dạng thứ nhất là “bỏ phố về vườn” để lập nghiệp. Thứ hai là cư dân thành phố mua đất làm nơi nghỉ dưỡng cuối tuần và cho thuê vào thời gian trống. Với nhóm thứ nhất, ông Quang cho rằng đã quan sát những bạn làm nghiêm túc, đam mê nông nghiệp thực sự thì dù sau 5 năm có thể thất bại nhưng giá đất lúc nào cũng tăng gấp đôi. Mặc dù vậy, mô hình này có nhiều rủi ro. Thứ nhất là pháp lý, không phải cứ mua đất là được xây nhà mà phải mua đất đã được chuyển sang đất thổ cư. Thứ hai, nhà đầu tư cần một khoản tiền không nhỏ để xây dựng, duy trì. Chẳng hạn, tiền mua đất là 1 tỷ đồng, nhà đầu tư còn cần khoảng 200-300 triệu để cải tạo, 400-500 triệu để xây nhà, khoảng 10 triệu mỗi tháng để chăm sóc…

Ông Quang lưu ý làm farmstay cần chọn nơi có mật độ dân cư cao. Tuy nhiên, có nhiều khu vực dù mật độ dân cư khá thấp nhưng vẫn từng xảy ra “sốt” giá như ở Bảo Lộc (Lâm Đồng). Nhà đầu tư nên đánh giá khu vực dự định mua có thể phát triển thành khu dân cư hay khu nghỉ dưỡng trong tương lai hay không. Nếu mua lô đất trong từng mà 10 năm tới vẫn là rừng thì việc đầu tư coi như vô ích.