Nguy cơ mua trái phiếu bất động sản ?

Việc doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu lấy cổ phiếu làm tài sản bảo đảm được cho là dễ gây ra rủi ro. Bởi lẽ, giá cổ phiếu phụ thuộc vào kết quả kinh doanh cũng như thị trường chứng khoán thì tài sản của nhà đầu tư khó được bảo đảm.

Theo nhận định của SSI Research, điểm đáng chú ý trong bức tranh phát hành trái phiếu của các doanh nghiệp nói chung cũng như các trái phiếu do các doanh nghiệp BĐS phát hành nói riêng có tới 55,6% lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong 6 tháng đầu năm là do các ngân hàng và các công ty chứng khoán đang nắm giữ.

Điều đáng lưu ý, vấn đề đặt ra về khả năng công ty chứng khoán chỉ đứng tên mua trái phiếu doanh nghiệp trên sơ cấp, nắm giữ ngắn hạn và nhanh chóng phân phối lại cho các nhà đầu tư khác, cũng như các ngân hàng thương mại có thể đã mua chéo trái phiếu của nhau trên sơ cấp. Theo đó, SSI Research cũng đưa ra cảnh báo về khả năng trả nợ gốc và lãi trái phiếu.

“Việc đảm bảo nghĩa vụ thanh toán nợ gốc, lãi trái phiếu bằng cổ phiếu không có nhiều ý nghĩa vì khi sự kiện vi phạm xảy ra, doanh nghiệp mất khả năng thanh toán thì giá trị cổ phiếu dùng làm tài sản bảo đảm cũng sẽ sụt giảm nghiêm trọng”, SSI Research cảnh báo.

Liên quan đến vấn đề dùng cổ phiếu làm tài sản bảo đảm cho trái phiếu, chuyên gia tài chính, TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, nhiều nhà đầu tư tin rằng cổ phiếu của doanh nghiệp có uy tín có giá trị trên thị trường có thể yên tâm về sự bảo đảm nếu nhà phát hành không trả được nợ cho họ, thì họ sẽ bán cổ phiếu lấy lại tiền. Tuy nhiên, trường hợp này khó xảy ra. Bởi nếu nhà phát hành mất thanh khoản thì ngoài thị trường chứng khoán chắc chắn cổ phiếu sẽ giảm giá rất mạnh. Trong trường hợp họ có cầm cổ phiếu thì họ cũng không lấy lại được tiền.

“Chính vì thế dùng cổ phiếu của nhà phát hành để bảo đảm cho trái phiếu cũng giống như người lấy mạng sống của mình bảo đảm cho món nợ khi họ mất khả năng thanh toán”, TS Hiếu nói.

Lý giải nguyên nhân trái phiếu BĐS lãi suất luôn cao hơn các nhà phát hành khác, TS Nguyễn Trí Hiếu đơn cử, trái phiếu ngân hàng chỉ ngang với tiền gửi tiết kiệm vì độ rủi ro của nhà phát hành thấp, việc các ngân hàng phá sản, bị vỡ nợ hầu như không thể xảy ra. Trong khi đó, nhà đầu tư mua trái phiếu BĐS độ rủi ro cao hơn vì sẽ khó kiểm soát được họ sử dụng vốn làm gì, đầu tư vào đâu, có trả nợ xấu cho ngân hàng không…

“Nếu một nhà đầu tư họ quan tâm đến độ rủi ro thì trái phiếu của ngân hàng là một kênh đầu tư tốt, còn nếu nhà đầu tư chấp nhận rủi ro để có tỷ lệ sinh lời cao thì trái phiếu của doanh nghiệp BĐS là một kênh sinh lời”, TS Hiếu nhấn mạnh.