(Chuyên gia Tư vấn - Đầu tư)

MỚI

Thiệp 24HMoney v2.0

#Chuyên gia

24HMONEY đã kiểm duyệt

05/03/2024

MBB: Nợ xấu tạo đỉnh - Tín dụng bứt phá

MBB đã công bố bctc Q4-2023 và theo đánh giá cá nhân chúng tôi đây là một trong top 5 ngân hàng có bctc tốt nhất Q4 vừa qua. Các vấn đề nổi cộm và khó khăn nhất của MBB trong suốt 2 năm vừa qua đã có dấu hiệu rõ nét về sự phục hồi và kỳ vọng sẽ phục hồi mạnh mẽ trong các năm tới. Cụ thể hơn những dấu hiệu đó là gì chúng tôi sẽ phân tích và bóc tách chi tiết trong phần dưới đây của bài viết để quý nhà đầu tư nắm rõ hơn cũng như có thêm những cơ hội đầu tư trong các năm tới.

I. Kết quả kinh doanh

Tổng hợp qua kết quả kinh doanh của MBB chúng ta có thể thấy về tổng lợi nhuận thuần của ngân hàng trong năm 2022 và 2023 gần như là đi ngang và tăng trưởng gần như không đáng kể. Ví dụ như tổng lợi nhuận thuẩn trong Q4-2023 của MBB đạt 11,750 tỷ đồng, đi ngang so với cùng kỳ. Tuy nhiên nhờ chi phí hoạt động được kiểm soát tốt và chi phí dự phòng rủi ro trong năm 2023 giảm hơn so với 2022 đã giúp cho lợi nhuận của ngân hàng vẫn duy trì tăng trưởng khá tốt so với 2022. Cụ thể tại Q4-2023 lợi nhuận sau thuế của ngân hàng là 4,986 tỷ đồng, tăng 45% yoy. Lũy kế cả năm 2023 lợi nhuận sau thuế đạt 19,034 tỷ đồng, tăng 8.9% so với cả năm 2022. (Hình 1)

Như biểu đồ dưới chúng ta có thể thấy chi phí hoạt động CIR của MBB đang có xu hướng giảm dần qua các quý từ 2021 tới nay. Đến quý 4 hệ số CIR chỉ còn 31.52%, thấp hơn cùng kỳ và thấp hơn nhiều so với trung bình của ngành (~40%). Đây là thành quả của việc đi đầu trong áp dụng công nghệ số và có tốc độ chuyển đổi số nhanh.

Nhờ có bộ đệm lớn với nguồn trích lập có sẵn nên trong năm 2023 MBB đã cắt giảm chi phí dự phòng rủi ro tín dụng để hỗ trợ cho tăng trưởng lợi nhuận. Sau Q4-2023 tỉ lệ bao phủ nợ xấu của MBB ở mức 141%, giảm khá nhiều so với cùng kỳ 2022 với trên 200% nhưng tỉ lệ này vẫn là mức cao so với trung bình ngành và đảm bảo an toàn cho ngân hàng. (Hình 2)

Trong giai đoạn 2 năm vừa qua do phải nhận nhiệm vụ tái cấu trúc ngân hàng yếu kém đã khiến cho kết quả kinh doanh cũng như các chỉ số tài chính của MBB bị ảnh hưởng rất nhiều (Nợ xấu tăng khiến việc trích lập tăng mạnh để xử lý qua đó làm giảm lợi nhuận). Trong năm 2024 dự kiến MBB có thể hoàn tất quá trình hỗ trợ và có thể sát nhập ngân hàng yếu kém qua đó dần đưa ngân hàng trở lại tăng trưởng mạnh dựa trên nền tảng đã được xây dựng sẵn. MBB sở hữu những thế mạnh vượt trội so với các ngân hàng khác như:

Nằm trong hệ sinh thái quân đội (nhất là cùng hệ sinh thái với Viettel) đã giúp cho MBB có lợi thế về vốn và chi phí đầu vào với tỉ lệ CASA cao nhất ngành.

Có tốc độ chuyển đổi số nhanh giúp giảm chi phí hoạt động cũng như thu hút khách hàng mới. Cụ thể trong năm 2023 MBB đã thu hút thêm 6.3 triệu khách hàng mới, nâng tổng số khách hàng phục vụ lên 26.3 triệu người và ngân hàng đặt tham vọng sẽ đạt 30 triệu khách hàng trong năm 2024 để hướng tới kỷ niệm 30 năm thành lập ngân hàng.

MBB có hệ sinh thái tài chính đầy đủ, chất lượng và đa dạng để phục vụ khách hàng chu đáo nhất cũng như tối ưu nhất việc khai thác lợi nhuận từ khách hàng.

Với những lợi thế trên cùng với việc khó khăn sắp qua đi thì 2024 được kỳ vọng sẽ là năm bản lề để đưa MBB trở lại quỹ đạo tăng trưởng mạnh của mình. Cụ thể hơn dưới đây chúng tôi sẽ bóc tách và phân tích chi tiết hơn để chứng minh cho nhận định trên của mình.

II. Bóc tách các chỉ số tài chính quan trọng

1. Tín dụng và các chỉ số liên quan

Tín dụng là mảng kinh doanh cốt lõi của mọi ngân hàng và các chỉ số liên quan tới tín dụng cũng là các chỉ số đáng chú ý và phân tích nhất. Cụ thể hơn chúng ta bóc tách từng chỉ số như sau:

Tín dụng đầu ra: Kết thúc Q4-2023 tổng cho vay của MBB đạt 611 nghìn tỷ đồng, qua đó giúp tăng trưởng tín dụng cả năm lên tới 32.5%, mức cao nhất trong lịch sử của ngân hàng. (Hình 3)

Đóng góp chính vào tăng trưởng tín dụng trong năm 2023 đến từ Q4-2023 với mức tăng trưởng chỉ riêng quý này đã đạt 16.2%, tức đóng góp tới 1 nửa của cả năm. Trong gần như cả năm 2023 tín dụng của toàn ngành cũng như của MBB hấp thụ khá yếu do tình hình chung của nền kinh tế, Nhưng chỉ nhờ tháng 12, tháng cuối cùng của năm tín dụng đã tăng bứt phá để đóng góp vào tăng trưởng tín dụng rất mạnh cho ngân hàng.

Trong năm 2024 khi mà ngân hàng nhà nước phát đi thông điệp duy trì lãi suất điều hành như hiện tại cùng với đó là các chính sách hỗ trợ nền kinh tế hồi phục sẽ giúp cho nhu cầu vay vốn tăng lên và qua đó giúp cho tín dụng của toàn ngành sẽ ấm dần trở lại và với MBB có thể sẽ tiếp tục là một năm bứt phá hơn nữa về tăng trưởng tín dụng. Chúng tôi thận trọng dự phóng mức tăng trưởng tín dụng của MBB trong năm 2024 có thể đạt trong khoảng 25-30%, cao hơn rất nhiều so với trung bình ngành.

Huy động đầu vào: Với lợi thế lớn nhất là nằm trong hệ sinh thái quân đội đã giúp cho MBB huy động rất tốt nguồn tiền gửi đầu vào để đảm bảo đủ vốn cho tăng trưởng tín dụng lớn của ngân hàng. Tỉ lệ tiền gửi khách hàng / cho vay luôn ở mức trên 90% trong các quý gần đây. Trong Q4-2023 tổng tiền gửi khách hàng đã tăng lên 568 nghìn tỷ đồng, tăng 27.9% so với đầu năm và tăng 18.3% so với quý gần nhất là Q3-2023. (Hình 4)

Ngoài việc có lợi thế trong huy động từ hệ sinh thái quân đội thì MBB còn được hưởng lợi nhờ có nguồn tiền gửi không kỳ hạn lớn giúp cho chi phí đầu vào của ngân hàng ở mức thấp. Cụ thể casa tại Q4-2023 của MBB ở mức 38.1%, tăng tới 4.5% so với quý liền trước. Hiện MBB vẫn đang là ngân hàng có tỉ lệ CASA cao nhất trong hệ thống.

Như vậy với thế mạnh thuộc hệ sinh thái quân đội sẽ giúp MBB duy trì được thế mạnh về chi phí huy động đầu vào cùng với đó là sự bứt phá về tín dụng cho vay sẽ giúp MBB trong năm 2024 hứa hẹn có thể tăng trưởng mạnh trở lại với mảng kinh doanh chính là tín dụng.

2. Nợ xấu và các mảng còn lại

Nợ xấu là vấn đề nổi cộm nhất của MBB trong năm 2023 khi mà ngân hàng bắt tay vào tái cấu trúc ngân hàng yếu kém khiến cho nhiều khoản nợ xấu nổi lên. Cụ thể hơn về nợ xấu cũng như các chỉ số liên quan như trích lập chúng tôi sẽ bóc tách chi tiết phần dưới:

Nợ xấu và tỉ lệ nợ xấu: Trong năm 2023 ngân hàng phải đứng ra xử lý ngân hàng yếu kém khiến cho nợ xấu của ngân hàng tăng lên khá nhiều. Cụ thể từ Q1-2023 nợ xấu và tỉ lệ nợ xấu của MBB đã tăng vọt lên 8,453 tỷ đồng và 1.76%. Trong các quý trước đó tỉ lệ nợ xấu của MBB được kiểm soát tốt chỉ dao động trong khoảng 1-1.2% (Hình 5)

Tuy nhiên trong Q4-2023 nợ xấu của MBB đã được xử lý rất tốt qua đó giảm xuống còn 8,121 tỷ đồng và tỉ lệ nợ xấu chỉ còn 1.33%. Dù vẫn cao hơn so với mức trung bình các năm trước nhưng tỉ lệ này cũng là đáng khích lệ trong bối cảnh hiện tại và cũng có thêm những dấu hiệu cho thấy tỉ lệ nợ xấu của MBB sẽ được kiểm soát tốt hơn và giảm dần trong các quý tới nhờ: 1. Do quá trình tái cấu trúc ngân hàng yếu kém đã gần hoàn thành và có thể sẽ được sát nhập trong năm 2024 để hoàn thành qua đó dần đưa tỉ lệ nợ xấu về vùng an toàn. 2. Bóc tách chi tiết các nhóm nợ của MBB chúng ta có thể thấy trong quý 4-2023 nợ nhóm 2, 3, và 4 của ngân hàng đều giảm khá rõ so với 3 quý đầu năm và đây chính là các nợ xấu có thể hình thành trong tương lai nên trong các quý tới tỉ lệ nợ xấu của MBB sẽ tiếp tục được kiểm soát tốt và có thể giảm dần được. (Hình 6)

Trích lập dự phòng: Trong năm 2023 nhờ có bộ đệm dự phòng lớn đã giúp cho MBB không phải trích lập thêm nhiều trong năm 2023 để hỗ trợ cho tăng trưởng lợi nhuận. Cụ thể giai đoạn 2021-2022 khi hoạt động kinh doanh tốt và đứng trước kế hoạch phải tái cấu trúc ngân hàng yếu kém cùng với đó là chu kỳ tăng lãi suất nên MBB đã tiến hành đẩy mạnh trích lập dự phòng rủi ro cho vay qua đó nâng tỉ lệ bao phủ nợ xấu lên mức rất cao với trên 200%, thậm chí có quý lên tới 268%. Trong năm 2023 khi mà nợ xấu tăng lên trong khi ngân hàng không đẩy mạnh trích lập cho vay nữa nên tỉ lệ bao phủ nợ xấu đã giảm xuống còn 141.2% tại Q4-2023. Đây là mức thấp so với 2 năm trước nhưng nếu so với các năm trước khi ngân hàng chủ động tăng trích lập thì mức này vẫn là mức cao và đảm bảo an toàn cho hệ thống ngân hàng. (Hình 7)

Chúng tôi cho rằng trong năm 2024 khi mà nợ xấu khả năng rất cao sẽ tạo đỉnh từ Q3-2023 và giảm dần cũng như việc tái cấu trúc ngân hàng yếu kém gần hoàn thành thì áp lực trích lập của MBB sẽ là không cao. Gần như chắc chắn ngân hàng sẽ duy trì trích lập ở mức thấp như năm 2023 để hỗ trợ cho tăng trưởng mạnh mẽ trở lại cũng như đưa tỉ lệ bao phủ nợ xấu của ngân hàng về mức tương đương giai đoạn các năm trước là khoảng 100-120%.

Các mảng kinh doanh ngoài lãi: Với MBB mảng kinh doanh tín dụng trong Q4-2023 chiếm tỉ trọng khoảng 78% còn đến 22% là đóng góp từ mảng kinh doanh ngoài lãi. Trong đó đóng góp chính và mảng ngoài lãi là mảng dịch vụ và hoạt động khác. Với mảng dịch vụ lợi nhuận chính tới từ mảng bảo hiểm và dịch vụ thanh toán. Năm 2023 khi mà nhà nước xiết chặt hoạt động bán bảo hiểm kèm các khoản cho vay đã khiến gần như tất cả các ngân hàng bị giảm lợi nhuận mảng này. Với MBB cũng không phải ngoại lệ với mức giảm cả năm là gần 2,000 tỷ đồng với 19.2%. Tuy nhiên nhờ mảng dịch vụ thanh toán tăng trưởng tốt đã giúp cho lợi nhuận chung của mảng dịch vụ tăng trưởng trở lại trong 2 quý gần đây. Ngoài ra còn có cả thêm sự đóng góp từ mảng môi giới chứng khoán tốt hơn trở lại. (Hình 8)

Năm 2024 với nền 2023 thấp chúng tôi kỳ vọng mảng bảo hiểm sẽ dần hồi phục và tăng trưởng trở lại bên cạnh việc tiếp tục tăng trưởng mảng dịch vụ thanh toán nhờ thế mạnh liên tục tăng trưởng lượng khách hàng phục vụ hàng quý.

Với mảng kinh doanh khác thì đây chủ yếu là nghiệp vụ xử lý các khoản nợ của ngân hàng. Trong năm 2023 khoản này tăng trưởng nhẹ so với 2022 và vẫn cho thấy nghiệp vụ tốt của MBB trong nhiều năm qua. (Hình 9)

Như vậy với những phân tích ở trên chúng ta có thể thấy trong năm 2024 tới với MBB nợ xấu sẽ có xu hướng giảm dần qua các quý khi ngân hàng sắp hoàn thành quá trình tái cấu trúc ngân hàng yếu kém. Ngoài ra ngân hàng cũng không có áp lực phải tăng các khoản trích lập trong năm tới để qua đó có thể giúp cho tăng trưởng lợi nhuận của MBB có thể tăng trưởng mạnh trở lại từ 2024 trở đi.

III. Tổng kết và định giá

Với những phân tích ở trên chúng ta đã có thể thấy khá rõ bức tranh của ngân hàng trong năm 2023 và năm 2024 tới. Theo đó chúng ta có thể tóm tắt trong vài dòng với tiềm năng của MBB trong 2024 đó là tín dụng tăng trưởng mạnh, nợ xấu tạo đỉnh tại 2023 và giảm dần trong 2024 trong khi áp lực trích lập là không lớn nên từ đó có thể thấy lợi nhuận của MBB từ 2024 trở đi sẽ có thể tăng trưởng mạnh trở lại và các chỉ số tài chính cũng sẽ tốt dần lên theo vĩ mô phục hồi chung của nền kinh tế. Chúng tôi đánh giá cao MBB và cho rằng đây là một trong vài ngân hàng đáng chú ý và đáng đầu tư nhất trong 1-2 năm tới.

Về định giá, hiện MBB đang giao dịch tại vùng đỉnh lịch sử của ngân hàng quanh giá 24. Tuy giá đang giao dịch tại vùng đỉnh lịch sử nhưng xét riêng về định giá theo P/B thì hiện P/B của MBB chỉ mới ở mức khoảng 1.35 lần và cũng còn cách khá xa so với P/B tại vùng đỉnh giá cũ cuối 2021, đầu 2022 là trên 2 lần. Vì vậy với những tiềm năng hồi phục mạnh mẽ trong các quý tới thì chúng tôi cho rằng việc giá MBB vượt đỉnh lịch sử chỉ là vấn đề thời gian còn định giá phù hợp cho năm 2024 thì hoàn toàn có thể ở mức cao hơn hiện tại khá nhiều. Mức chi tiết chúng tôi xin phép không public để tránh ảnh hưởng biến động giá của cổ phiếu cũng như quyết định đầu tư của quý nhà đầu tư.