Luật và nghị định ‘trật khớp’, chủ đầu tư nhà ở xã hội cho thuê ‘ngậm đắng’

Nghị định 100/2015 (hướng dẫn Luật Nhà ở) cho phép doanh nghiệp làm nhà ở xã hội cho thuê được hưởng ưu đãi về thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp. Nhưng Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp không cho phép điều này. Tình trạng “trật khớp” giữa các văn bản quy phạm pháp luật đã dẫn đến doanh nghiệp làm nhà ở xã hội cho thuê chịu thiệt thòi.

Theo quy định tại Khoản 2, Điều 9 Nghị định 100/2015/NĐ-CP, chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội cho thuê được giảm 70% thuế suất thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp.

Tuy nhiên, điểm q Khoản 2 Điều 8 Luật Thuế giá trị gia tăng 2016 lại quy định: áp dụng thuế suất 5% áp dụng đối với việc bán/cho thuê/cho thuê mua nhà ở xã hội.

Và Khoản (2.b) Điều 13 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2013 quy định: áp dụng thuế suất 10% đối với thu nhập của doanh nghiệp từ thực hiện dự án đầu tư - kinh doanh nhà ở xã hội để bán/cho thuê/cho thuê mua đối với các đối tượng quy định tại Điều 53 của Luật Nhà ở.

Công ty Lê Thành là chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội cho thuê Lê Thành An Lạc, quận Bình Tân, TP. HCM. Theo Nghị định 100, công ty sẽ được giảm 70% thuế suất thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp. Tuy nhiên, Tổng cục Thuế đã dựa vào Luật Thuế giá trị gia tăng và Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (nêu trên) để áp dụng thuế suất 5% thuế giá trị gia tăng và thuế suất 10% thuế thu nhập doanh nghiệp đối với công ty.

Theo Điều 156 Luật Ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn. Và trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật do cùng một cơ quan ban hành có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng quy định của văn bản quy phạm pháp luật ban hành sau.

Đối chiếu với quy định này, có thể thấy việc Tổng cục Thuế áp dụng thuế suất 5% thuế giá trị gia tăng và 10% thuế thu nhập doanh nghiệp đối với Công ty Lê Thành là đúng quy định pháp luật.

Tuy nhiên, theo Hiệp hội bất động sản TP. HCM (HoREA), thị trường bất động sản hiện nay có rất ít doanh nghiệp tư nhân đầu tư dự án nhà ở xã hội cho thuê do bỏ vốn đầu tư lớn và mất khoảng 20 năm mới thu hồi vốn

Việc Chính phủ quy định ưu đãi về thuế chính là cách khuyến khích các doanh nghiệp phát triển nhà ở xã hội cho thuê. Do vậy, HoREA kiến nghị Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính trình Thủ tướng và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét cho Công ty Lê Thành được hưởng các ưu đãi tại Nghị định 100.

Hiệp hội này cũng đề nghị bổ sung quy định ưu đãi tại khoản 2, Điều 9 Nghị định 100 vào Luật Thuế giá trị gia tăng và Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp để tránh tình trạng xung đột pháp luật như hiện thời.

Được biết, tại dự án nhà ở xã hội Lê Thành An Lạc, Công ty Lê Thành cũng đang gặp khó khi bị Thanh tra Sở Xây dựng TP. HCM lập biên bản về hành vi đưa 3 khối nhà ở xã hội B, D, E vào sử dụng khi chưa tổ chức nghiệm thu. Theo Sở Xây dựng TP. HCM, đây là hành vi vi phạm hành chính trong hoạt động kinh doanh bất động sản theo Điểm d Khoản 4 Điều 57 Nghị định số 139/2017/NĐ-CP ngày 27/11/2017.

Mức phạt theo quy định tại điểm d Khoản 4 Điều 57 từ 270 triệu đồng đến 300 triệu đồng. Thanh tra Sở Xây dựng dự kiến mức phạt cho Công ty Lê Thành với 3 khối nhà là 900 triệu đồng. Hiện, Công ty Lê Thành đang xin cứu xét việc này.