25/02/2022 Cập nhật ĐHCĐ 2024

Kinh tế Nga có thể sụp đổ theo thời gian khi bị phương Tây trừng phạt chưa từng thấy?

Phương Tây đã có nhiều lệnh trừng phạt nặng nề sau khi Nga phát động tiến công Ukraine. Nhưng về lâu dài, nền kinh tế Nga khó có thể chịu được sự tấn công bởi các biện pháp trừng phạt của phương Tây.

Hoa Kỳ và châu Âu đang xem xét các đòn trừng phạt sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở miền Đông Ukraine.

Christopher Granville, Giám đốc điều hành tại công ty tư vấn TS Lombard đồng thời là một chuyên gia chuyên nghiên cứu về Nga cho biết "Quan điểm của Nga là không sợ bị trừng phạt".

Các nước phương Tây đã tiến hành các biện pháp trừng phạt như đóng băng tài sản của doanh nhân Nga ở nhiều ngân hàng, đóng băng dự án đường ống dẫn khí đốt 11 tỷ USD của Nga tới Đức, ngừng huy động vốn ra nước ngoài...

Việc áp đặt các lệnh trừng phạt của phương Tây lên Nga sẽ làm suy giảm nền kinh tế với 643 tỷ USD dự trữ tiền tệ và một nguồn thu khổng lồ từ dầu khí.

Nga được biết đến với biệt danh là nền kinh tế "pháo đài", tỷ lệ nợ trên GDP là 20% cùng với thặng dư tài khoản vãng lai là 5%. Một nửa các khoản nợ phải trả của Nga là bằng USD (giảm 80% so với hai thập kỷ trước).

Theo Granville, việc giá dầu tăng cao đã giúp Nga có thêm 1,5 tỷ ruble (khoảng 17,2 tỷ USD) trong năm nay từ việc đánh thuế các công ty năng lượng.

Về cơ bản, Nga sẽ bị coi là một quốc gia thù địch khi bị cắt khỏi các dòng chảy toàn cầu, đầu tư và các tương tác kinh tế bình thường.

Các dấu hiệu của việc nền kinh tế suy yếu đã xuất hiện khi thu nhập hộ gia đình Nga vẫn thấp hơn mức năm 2014 và năm 2019 (trước khi dịch Covid xảy ra). Sản lượng kinh tế hàng năm đạt 1,66 nghìn tỷ USD (số liệu theo Ngân hàng Thế giới), thấp hơn nhiều so với mức 2,2 nghìn tỷ USD năm 2013.

Sergei Guriev, một vị giáo sự kinh tế tại Sciences Po của Pháp đồng thời là cựu chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu đã chỉ ra rằng, GDP bình quân đầu người của Nga đã thấp hơn Trung Quốc (trước đó vào năm 2013 GDP của Nga gấp đôi Trung Quốc).

Các nhà đầu tư nước ngoài ở Nga cũng dần ít lại.

Một cuộc khảo sát của JPMorgan cho biết tỷ lệ nắm giữ trái phiếu bằng đồng ruble của NĐT nước ngoài đang ở mức thấp trong hai thập kỷ. Copley Fund Research ước tính, đầu tư cổ phiếu chưa quay trở lại so với mức trước khi Nga sáp nhập Crimea.

Jeffrey Schott, một chuyên gia về thương mại tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson cho biết: "Các biện pháp trừng phạt sẽ buộc Nga phải tự cung cấp tài chính và Nga sẽ phải hạn chế đầu tư vào công nghiệp và quân sự".

JPMorgan dự đoán, các biện pháp trừng phạt sẽ làm nền kinh tế Nga mất 3,5% tăng trưởng GDP trong nửa cuối năm 2022.

Khả năng tiếp cận vốn nước ngoài bị hạn chế sẽ khiến các công ty dầu mỏ Nga phải phụ thuộc vào giao dịch trả trước cùng với đó là chi phí vốn cao hơn đáng kể.

Mức sống bị giảm cũng làm gia tăng sự bất bình của người dân, chính quyền sẽ phải đối mặt với các cuộc biểu tình nhỏ lẻ của người dân.

Các chuyên gia phân tích của ngân hàng đầu tư Berenberg cho rằng: "Việc đối phó với một nước Nga được trang bị vũ khí mạnh mẽ nhưng lại suy yếu về kinh tế sẽ là một thách thức rất lớn đối với châu Âu và Hoa Kỳ trong thời gian tới".