Hệ thống tòa án đang tốt lên hay kém đi?

Mình là người rất quan tâm theo dõi hệ thống tư pháp. Cải cách tư pháp là một trong những chủ đề mình luôn đau đáu.

Cải cách tư pháp luôn gồm 2 vấn đề, tố tụng và hành chính tư pháp. Tố tụng thì là từ khá quen thuộc với những người trong ngành luật. Nó bao gồm những quy tắc, trình tự thủ tục của việc giải quyết vụ việc, để bảo đảm kết quả giải quyết là chính xác, đúng pháp luật.

Tuy nhiên, hành chính tư pháp là thuật ngữ khá lạ tai với nhiều người. Hành chính tư pháp đề cập đến việc tổ chức và quản trị hệ thống toà án, tuyện dụng nhân sự, lương thưởng, kỷ luật, cơ sở vật chất, trang thiết bị, sắp xếp cắt đặt công việc, đốc thúc tiến độ, chống tham nhũng, nâng cao chất lượng phục vụ, thuận tiện, thân thiện...

Để đánh giá hành chính tư pháp tốt nhất là hỏi người dân và doanh nghiệp, những người là đối tượng phục vụ của hệ thống đó. Mình không có thông tin hỏi người dân, nhưng thông tin từ doanh nghiệp thì mình có kha khá.

Các đồ thị dưới đây là kết quả khảo sát PCI, doanh nghiệp đánh giá hệ thống toà án. Đây là khảo sát hàng năm, mỗi năm 8000 doanh nghiệp, chọn mẫu ngẫu nhiên, nên mức độ tin cậy rất cao. Mình tổng hợp số liệu qua nhiều năm từ 2013 cho đến 2019. Riêng câu về chạy án mới đưa vào khảo sát từ năm 2017.

Kết quả cho thấy, đánh giá của các doanh nghiệp về hệ thống toà án được cải thiện đáng kể từ 2016 đến nay, trên tất cả các chỉ tiêu. Tức là qua cảm nhận của cộng đồng doanh nghiệp thì toà án đang ngày càng đáng tin cậy hơn, được họ lựa chọn nhiều hơn. Các doanh nghiệp cảm nhận rằng toà án xét xử nhanh hơn, đúng luật hơn, công bằng hơn, chi phí hợp lý hơn và ít có chạy án hơn.

Mình biết, phán quyết vừa rồi gây thất vọng cho nhiều người, kể cả bản thân mình. Nhưng mình viết tút này hy vọng chia sẻ một góc nhìn khác, đa chiều hơn về hệ thống toà án thời gian gần đây.