FRT khởi nghiệp lần hai

Sau tất cả, cổ phiếu FRT sẽ lên tới 80 tương ứng mức vốn hoá 6.000 tỉ nếu được thị trường định giá theo phương pháp mới. Còn nếu (lại nếu) theo phương thức truyền thống với PE tối đa 15 lần của lợi nhuận hiện nay thì giá cổ phiếu FRT cao nhất cũng chỉ là 40.

Đánh nhau đến toác đầu đổ máu nhưng khi cần thiết sẽ bắt tay với nhau tạo ra thế gọng kìm ngăn không cho bất cứ kẻ thù nào tiến vào đánh chiếm địa bàn và nhân cơ hội đó tàn sát những thành phần chống đối. Đây là cách để trường tồn trong ngành hàng nước ngọt có ga của đôi bạn cùng tiến vô cùng kinh điển trong lịch sử thương trường thế giới là Coca và Pepsi.

Với các ngành nghề kinh doanh khác cũng không tránh khỏi hiện tượng hai ông lớn là đối thủ truyền kiếp nhưng cũng là đối tác ăn ý để chiếm trọn miếng bánh thị phần. Ngành hàng tiêu dùng với hai gã khổng lồ P&G và Unilever, điện thoại thông minh chia năm sẻ bảy với nhiều thương hiệu nhưng tựu chung lại chỉ hai ông lớn Apple và Samsung đã nuốt gọn hơn 85% lợi nhuận của ngành.

Tất nhiên tại Việt Nam cũng không ngoại lệ, thị trường bán lẻ điện thoại xưa kia với hàng chục ngàn cửa hàng nhỏ lẻ nay đã thuộc về hai ông lớn là Thế giới di động (MWG) và FPT Retail (FRT). Những kẻ thua cuộc như Viễn Thông A, Viettel… không chịu nổi cuộc tàn sát đẫm máu đã biến mất khỏi giang hồ. MWG đã được phong thánh trong ngôi đền của những huyền thoại khi chiếm hơn ½ thị trường. FRT tuy nhỏ hơn nhưng không chịu kém cạnh với 20% thị phần.

Thời hoàng kim của mình, năm 2018, FRT với 600 cửa hàng đã mang về 16.000 tỉ doanh thu và lợi nhuận 350 tỉ. Một thành tích vô cùng ấn tượng nếu biết FRT chỉ mới xây dựng thương hiệu từ năm 2012. Và thị trường chứng khoán đã tưởng thưởng cho sự thành công này với mức giá chào sàn 150 ngàn, vốn hoá của FRT cao điểm đạt gần 7.000 tỉ, tương ứng mức định giá PE 20 lần.

Nhưng đó là tất cả những gì FRT làm được, phần còn lại thì quả là chua chát - cho những ai nắm giữ cổ phiếu này. Chỉ trong 2 năm, giá cổ phiếu FRT rớt thảm hại từ 80 về còn 10. Giảm 85%, banh xác pháo với những ai thích khái niệm đầu tư dài hạn nhưng chưa đủ giờ bay. Khối ngoại bán ra như phá mả và chấm dứt cuộc tình trong đau thương, tỉ lệ nắm giữ từ 49% xuống còn 10%.

Có nhiều nguyên nhân đẩy giá cổ phiếu FRT về máng lợn, đầu tiên đó là ngành bán điện thoại dần bão hoà, cạnh tranh khốc liệt sẽ kéo giảm lợi nhuận đi xuống và FRT mãi mãi không còn cơ hội mở rộng ở ngành này. Sai lầm tiếp theo là làm thân với Apple để bán Iphone, tới chu kỳ ra sản phẩm mới của táo khuyết nhưng FRT vẫn còn hàng tồn kho đành phải bán tháo giá thấp. Rồi thì chương trình F Friend khỉ gió gì đó cũng cắn thêm một mớ tiền vì phát sinh nợ xấu.

Đang chơi vơi giữa dòng đời thì con Covid chết tiệt bồi cho thêm phát nữa đưa FRT về với đất mẹ. Lợi nhuận năm 2020 gần như về con số 0 tròn trĩnh, niềm tự hào đầy kiêu hãnh ngày xưa nay còn đâu. Nói tới đây có lẽ đa số cũng đã hiểu tại sao giá cổ phiếu FRT giảm đến 85% so với giá đỉnh lúc lên sàn.

Nhưng trong cái rủi lại có cái may, cái này dân cờ bạc sắp trắng tay gọi là trong nguy có cơ, cổ phiếu FRT bất ngờ từ vùng đáy 10 tăng dần tới mức 40 hiện nay, gấp 4 lần trong gần 2 năm, thật ấn tượng không thua gì lúc giá rớt thảm hại khi xưa. Giá cổ phiếu tăng mạnh vì nhiều lý do nhưng giảm vì cái gì thì sẽ tăng lại vì lý do đó. Âu cũng chỉ tóm gọn trong hai chữ: kinh doanh.

Phong tỏa vì dịch bệnh, đóng cửa mọi hoạt động kinh doanh, nền kinh tế trì trệ và tất cả những điều này ai cũng thấy. Nhưng, dịch không kéo dài mãi mãi, dự kiến sau khi tiêm chủng vắc xin toàn dân thì nền kinh tế sẽ mở cửa hoàn toàn trở lại vào đầu năm 2022, FRT sẽ kinh doanh bình thường như trước kia.

Cũng xin nói thêm, nền kinh tế sẽ phục hồi theo hình chữ K, nghĩa là rất nhiều doanh nghiệp nhỏ bé yếu thế bị phá sản hoặc đóng cửa do dịch bệnh kéo dài. Nhờ đó những gã khổng lồ với lợi thế hầu bao dày sẽ tận dụng được thời cơ, ngày càng lớn mạnh hơn, cắn thêm vào miếng bánh thị phần. FRT vẫn được coi là ông lớn số 2 trong ngành và tất nhiên sẽ được hưởng lợi.

Ngành bán lẻ điện thoại gần như bão hoà nhưng không có nghĩa bị suy giảm mà sẽ tăng chút ít vài % mỗi năm. Dự kiến FRT có thể duy trì doanh số ổn định ngang mức trước dịch ở con số 15.000 tỉ mỗi năm. Biên lợi nhuận lúc đỉnh cao của FRT là 2.2%, nhưng sau này con số hợp lý có thể là 1.7%, đồng nghĩa mỗi năm mảng bán điện thoại sẽ mang về cho FRT 250 tỉ lợi nhuận.

Định giá với ngành bán lẻ điện thoại đang bị bão hoà ở mức PE 12 lần là hợp lý. Khi đó vốn hoá của FRT là 3.000 tỉ, tương đương mức giá cổ phiếu 40.

Chuyện sẽ chẳng có gì đáng nói nếu chỉ có vậy và câu nói “trong cái rủi có cái may” là vô nghĩa với FRT. Rủi ở đây là gì thì tất cả đều thấy rõ đó là tác động xấu của dịch bệnh. Nhưng may mắn là gì thì ít ai thấy. Giá thuê mặt bằng sẽ giảm 20% so với trước dịch, đây lại là khoản chi phí lớn đối với các doanh nghiệp bán lẻ theo chuỗi, cũng vì thế FRT sẽ tiết kiệm được một khoản đáng kể sau khi đàm phán lại giá thuê mặt bằng như cách MWG đã làm.

Quan trọng hơn nữa, đói có thể bỏ thịt ăn rau nhưng đau chắc chắn phải uống thuốc. Đại dịch thúc đẩy nhu cầu sản phẩm y tế và nơi đầu tiên người dân nghĩ đến chính là các tiệm thuốc. Không cần biết các loại thuốc có tác dụng gì, hiệu quả ra sao nhưng khi ra khỏi nhà và trở về phải có bọc thuốc trên tay.

Chuỗi nhà thuốc Long Châu (LCP) chính là trái tim, là tương lai của FRT đã tận dụng tối đa cơ hội từ đại dịch. Doanh thu nửa đầu năm nay của LCP đạt 1.336 tỉ tăng gấp 3 lần so với cùng kỳ, mảng thuốc đang thua lỗ hàng trăm tỉ mỗi năm bất ngờ có lợi nhuận dương, dù rất nhỏ, một thành tích vô cùng ấn tượng.

Năm 2020, LCP có 200 cửa hàng, doanh thu đạt 1.200 tỉ và lợi nhuận âm 110 tỉ. Dự kiến năm nay LCP sẽ mở thêm 150 cửa hàng, doanh thu 3.000 tỉ và lỗ chút ít, kế hoạch này khả thi nhờ tình trạng đại dịch với nhu cầu dược phẩm rất lớn hiện nay. Vừa qua, ban lãnh đạo FRT vô cùng phấn khích báo tin đã tìm ra công thức thành công cho LCP, một tươi lai tươi sáng rạng ngời ở phía trước.

Chưa thể kết luận bùng nổ ra sao nhưng dự kiến năm 2023 Long Châu sẽ có 500 cửa hàng, doanh thu vượt 6.000 tỉ và với biên lợi nhuận 3% sẽ mang về gần 200 tỉ lợi nhuận. Cũng xin nói thêm, bán lẻ dược phẩm là một thị trường rộng lớn nhiều tỉ đô la, thành ra Long Châu có rất nhiều dư địa để phát triển, không bị bó hẹp trong bất cứ phạm vi nào, vấn đề còn lại chỉ là bản thân họ mà thôi.

Định giá chuỗi nhà thuốc Long Châu mới là điều thú vị và vô cùng khó khăn. Tất nhiên không thể theo kiểu truyền thống là chỉ số PE như trên sàn chứng khoán. Có lẽ cách tốt nhất là coi LCP như một dạng startup (khởi nghiệp), định giá dựa trên doanh thu, tốc độ tăng trưởng, dư địa mở rộng …

Long Châu đang ở vị trí số 2 trong ngành (vẫn chỉ là số 2 quen thuộc) và đứng sau chuỗi nhà thuốc Pharmacity (PCT) với doanh thu 1.900 tỉ và lợi nhuận âm 420 tỉ trong năm 2020. Nhìn qua có thể thấy LCP thua về doanh thu nhưng hiệu quả kinh doanh thì vượt trội và hoàn toàn có thể trở thành nhà vô địch - đúng như ban lãnh đạo FRT tự tin đang cầm trong tay chìa khoá mở ra kho báu.

Vừa qua Pharmacity phát hành trái phiếu chuyển đổi trong 4 năm tới với mức giá 80, tương đương định giá 5.200 tỉ, gấp 1.5 lần doanh thu dự kiến năm nay. Đây là mức giá kỳ vọng trong tương lai và có quyền chuyển đổi hoặc không.

Long Châu, doanh thu thấp hơn nhưng hiệu quả kinh doanh lại vượt trội nên xứng đáng với mức định giá 1.2 lần doanh thu 3.000 tỉ của năm nay. Nói một cách dễ hiểu, Long Châu sẽ có giá trị 3.600 tỉ.

Nếu định giá FRT theo cách bình thường, chỉ số PE sẽ không thể vượt qua mức 15 lần, lợi nhuận trong ngắn hạn của FRT chưa thể vượt con số 200 tỉ mỗi năm. Đồng nghĩa vốn hoá tối đa FRT có thể đạt tới là 3.000 tỉ, khi đó giá cổ phiếu FRT chỉ có thể là 40, rất khó để vượt hơn con số này.

Nhưng nếu bóc tách kinh doanh và định giá từng ngành nghề thì giá trị FRT sẽ thay đổi nhiều. Như đã phân tích ở phía trên, khi nền kinh tế bình thường trở lại ngành hàng bán lẻ điện thoại của FRT sẽ được định giá 3.000 tỉ. Ngành dược phẩm mang tên Long Châu sẽ có giá trị 3.000 tỉ nữa, FRT sở hữu 85% cổ phần của chuỗi này. Tổng hai mảng kinh doanh của FRT sẽ có giá trị 6.000 tỉ.

Sau tất cả, cổ phiếu FRT sẽ lên tới 80 tương ứng mức vốn hoá 6.000 tỉ nếu được thị trường định giá theo phương pháp mới. Còn nếu (lại nếu) theo phương thức truyền thống với PE tối đa 15 lần của lợi nhuận hiện nay thì giá cổ phiếu FRT cao nhất cũng chỉ là 40.

Vậy FRT xứng đáng với mức giá 80 hay chỉ tầm thường ở con số 40. Trái bóng định giá được chuyền tới chân những anh tài bốc bài trên sòng lớn nhất của ao làng.