Dòng 'tweet' gây chú ý của Michael Burry

Việc tích trữ quá nhiều hàng hóa trong thời gian qua buộc các nhà bán lẻ phải giảm giá nhằm sớm giải phòng lượng hàng tồn kho này.

Nhà quản lý quỹ phòng hộ Scion Asset Management, hình mẫu cho bộ phim nổi tiếng "The Big Short", Michael Burry đăng tải một dòng trạng thái trên mạng xã hội Twitter trong ngày 27/6 cho rằng Cục Dự trữ liên bang Mỹ có thể sẽ sớm dừng hoặc đảo ngược quá trình tăng lãi suất.

Ông nhắc tới Hiệu ứng Bullwhip (hay còn gọi là hiệu ứng cái roi da) khi đề cập tới tác động giảm phát trong bối cảnh các nhà bán lẻ đang tích lũy nhiều hàng hóa tồn kho. Theo lý thuyết, họ sẽ phải giảm giá hàng hóa để giải phóng lượng hàng mà tích trữ trong suốt thời gian qua.

Tình trạng dư thừa hàng tồn kho đã nhen nhóm từ vài tháng trước, tuy nhiên, gần đây nhận về nhiều hơn sự quan tâm khi áp lực giảm giá bắt đầu xuất hiện trên nhiều thị trường. Hầu như tất cả mọi hàng hóa đều trong xu hướng giảm, chỉ số Bloomberg Commodity Index giảm 10% từ ngày 9/6. Giá các mặt hàng kim loại, năng lượng, nông sản liên tục sụt giảm trong thời gian qua. Nhận thấy lạm phát tăng nhanh, phản ứng tự nhiên của giới đầu cơ là đổ xô vào thị trường hàng hóa, khiến chỉ số Bloomberg Commodity Index tăng 43% kể từ tháng 12/2021. Tuy nhiên, đà tăng đó đã chững lại.

Ngoài số lượng đơn đặt hàng hóa lâu bền tăng 0,7% trong tháng 5, theo Bộ Thương mại Mỹ, nhiều dữ liệu kinh tế đang cho thấy dấu hiệu đảo chiều. Công cụ GDPNow Index của ngân hàng dự trữ Atlanta dự báo kinh tế Mỹ không tăng trưởng trong quý này. Kết quả khảo sát của Fed Dallas về ý định đầu tư sản xuất công bố trong ngày 27/6 giảm xuống ngưỡng thấp nhất từ đầu tháng 5/2020, thời điểm đại dịch Covid-19 bắt đầu lan rộng.

Những “xung lực giảm phát” mà Burry ám chỉ có thể đang xảy ra ngay thời điểm hiện tại. Và rất có thể, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 6, dự kiến được công bố vào ngày 13/7, sẽ tăng thấp hơn so với ngưỡng 8,6% trong tháng 5. Tuy nhiên, để tin vào điều này, chúng ta phải loại bỏ đi nhiều dữ liệu kinh tế khác.

Trong các giai đoạn giá cả tăng cao trước đó, Fed thường tăng lãi suất lên cao hơn lạm phát. Nhưng điều đó có thể không lặp lại lần này. Nguyên nhân xuất phát từ thực tế, mức lạm phát cao hiện tại vẫn mang trong mình yếu tố “tạm thời”, được hình thành từ quá trình nới lỏng định lượng, từ chi tiêu chính phủ và từ tâm lý tích trữ hàng hóa trong suốt thời gian đại dịch. Giờ đây, những yếu tố đó bắt đầu đảo chiều và lạm phát có thể sẽ chững lại. Và đó sẽ là tin không thể tốt hơn đối với thị trường chứng khoán và trái phiếu.

Chứng khoán Mỹ rơi vào thị trường giá xuống là điều đã được dự báo từ trước trong bối cảnh Fed không còn nhiều lựa chọn ngoài việc phải tăng lãi suất tới ngưỡng có thể đẩy nền kinh tế rơi vào suy thoái, nhằm thực hiện được mục tiêu của mình. Và trên thực tế, điều đó đã xảy ra, dù còn quá sớm để thừa nhận.

Hàng hóa sẽ bước vào một giai đoạn điều chỉnh mạnh. Mọi người đều ý thức được rằng một lượng lớn tiền đã được đổ vào thị trường hàng hóa, khiến nó trở nên sôi động hơn bao giờ hết. Và những “nỗi đau” gây ra bởi đà sụt giảm giá thời gian gần đây sẽ tiếp tục kéo dài, và có thể chỉ là điểm khởi đầu dựa trên một số dữ liệu kinh tế được công bố.

Vậy, nếu Burry dự báo Fed sẽ sớm tạm dừng tăng lãi suất, khi nào điều đó sẽ xảy ra? Fed cho biết họ cần thấy những bằng chứng rõ ràng cho thấy lạm phát đang giảm xuống trước khi quyết định thời điểm dừng tăng lãi suất. Điều đó đồng nghĩa với việc CPI cần giảm xuống trong vòng một vài tháng tới. Và nếu có thể, các nhà hoạch định chính sách của Fed sẽ thực hiện điều đó sớm nhất trong kỳ họp tháng 9 tới. Khi đó “tạm dừng” ở đây sẽ được thể hiện qua mức tăng 0,25% thay vì 0,5% và 0,75% như nhiều người dự báo.

Liệu quá trình tăng lãi suất của Fed sẽ kết thúc ở ngưỡng mục tiêu 2,5% so với 1,5-1,75% ở thời điểm hiện tại? Hoàn toàn có thể, nhưng chỉ khi xuất hiện những bằng chứng rõ ràng cho thấy nền kinh tế đã rơi vào suy thoái. Đó lại là thông tin tích cực đối với thị trường chứng khoán. Với người ngoại đạo, thị trường tăng điểm giữa suy thoái là điều khó tin. Tuy nhiên, thị trường chứng khoán luôn phản ánh trước những sự kiện tương lai. Diễn biến thị trường chứng khoán thường phản ánh rủi ro một cuộc suy thoái 6 tháng trước khi nó xảy ra, và điều đó diễn ra tương tự đối với một giai đoạn tăng trưởng mạnh.

Theo cơ chế này, trái phiếu chính phủ Mỹ hiện tương đối rẻ, đặc biệt là trái phiếu có kỳ hạn ngắn. Lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 2 năm tăng từ 0,25% lên 3,5% chỉ trong một năm. Thị trường đôla châu Âu (Eurodollar) tương lai cũng phản ánh triển vọng về khả năng Fed giảm lãi suất trong tương lai gần.

Quan điểm của Burry, một trong số ít chuyên gia dự báo chính xác sự sụp đổ của thị trường nợ thế chấp dưới chuẩn, dẫn tới cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, không hề mới. Một số chuyên gia trên thị trường cũng có chung quan điểm với ông. Nhưng mỗi phát biểu của ông sẽ có sức ảnh hưởng lớn hơn dựa trên uy tín của mình. Dòng trạng thái về tình trạng tồn dư hàng hóa chỉ là một phần nhỏ của bức tranh kinh tế rộng lớn. Và trong khi suy thoái trở thành chủ đề bàn luận phổ biến tới nỗi nó có phần trở nên sáo rỗng, những dữ liệu kinh tế thực tế cho thấy nó sẽ xảy ra.