MỚI

Tạo thiệp giáng sinh 2024

#Tài chính

24HMONEY đã kiểm duyệt

Đồng bộ giải pháp phát triển thị trường trái phiếu Chính phủ

Việt Nam đặt mục tiêu phát hành đa dạng các kỳ hạn trái phiếu Chính phủ (TPCP), trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh để đáp ứng mục tiêu huy động vốn; Phấn đấu đưa TPCP Việt Nam vào rổ chỉ số TPCP quốc tế nhằm nâng cao tính cạnh tranh và thu hút nhà đầu tư nước ngoài.

Bước phát triển mạnh mẽ

Theo Bộ Tài chính, cùng với sự phát triển của nền kinh tế và thị trường vốn, trong những năm qua, thị trường trái phiếu Việt Nam, nòng cốt là thị trường TPCP đã có bước phát triển mạnh mẽ, trở thành kênh huy động vốn cho đầu tư phát triển của Chính phủ, các ngân hàng chính sách và chính quyền địa phương, là hình thức đầu tư an toàn, hiệu quả cho các nhà đầu tư.

Sau khi thị trường TPCP chuyên biệt được chính thức khai trương đi vào hoạt động năm 2009, Bộ Tài chính đã tập trung các giải pháp hoàn thiện đồng bộ khung pháp lý và phát triển thị trường sơ cấp, thứ cấp để xây dựng thị trường trái phiếu phát triển cả chiều rộng lẫn chiều sâu.

Đến nay, thị trường TPCP đã thực hiện tốt chức năng huy động vốn cho ngân sách Nhà nước để phục vụ đầu tư phát triển, gắn việc tổ chức phát hành TPCP với tái cơ cấu nợ Chính phủ; hỗ trợ các ngân hàng chính sách phát hành TPCP bảo lãnh và chính quyền địa phương phát hành trái phiếu chính quyền địa phương.

Công tác huy động vốn TPCP đã góp phần tái cơ cấu hình thức vay của Chính phủ, trong điều kiện thị trường thuận lợi, Kho bạc Nhà nước đã tập trung phát hành TPCP kỳ hạn dài từ 10 năm trở lên, qua đó kéo dài kỳ hạn còn lại của danh mục nợ TPCP lên 9,05 năm thời điểm tháng 11/2024. Đồng thời, lãi suất phát hành liên tục giảm (từ mức 6-8% trước năm 2014 xuống 2-4% hiện nay).

Thanh khoản thị trường thứ cấp được cải thiện, các hình thức giao dịch phù hợp với nhu cầu của nhà đầu tư. Trên thị trường thứ cấp, các sản phẩm giao dịch ngày càng đa dạng, bên cạnh 02 sản phẩm cơ bản là Outright và Repos, đã triển khai sản phẩm bán kết hợp mua lại, giao dịch vay và cho vay; từ ngày 04/7/2019 sản phẩm hợp đồng tương lai TPCP kỳ hạn 5 năm được chính thức đưa vào giao dịch.

Nhà đầu tư dài hạn tích cực đầu tư TPCP, tỷ lệ nắm giữ có xu hướng ngày càng tăng. Thống kê cho thấy, tại thời điểm cuối quý III/2024, tỷ lệ nắm giữ trái phiếu của các tổ chức tài chính phi ngân hàng dài hạn là 60,5% (tăng khoảng 40% so với năm 2009). Hệ thống các nhà tạo lập thị trường đóng vai trò quan trọng thúc đẩy thanh khoản trên thị trường sơ cấp và thứ cấp TPCP.

Cũng theo Bộ Tài chính, cơ sở hạ tầng thông tin về đăng ký, lưu ký, niêm yết, giao dịch và thanh toán chứng khoán đã được Sở Giao dịch Chứng khoán và Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán nâng cấp qua từng giai đoạn, đảm bảo cho thị trường giao dịch hoạt động an toàn, rút ngắn thời gian từ khi phát hành đến khi giao dịch là 2 ngày. Từ năm 2017, việc thanh toán TPCP đã được chuyển từ ngân hàng thương mại sang Ngân hàng Nhà nước, đảm bảo an toàn cho hoạt động thanh toán như thông lệ quốc tế.

Những kết quả đạt được của thị trường TPCP và tái cơ cấu lại danh mục nợ Chính phủ đã góp phần cải thiện hệ số tín nhiệm quốc gia, được S&P và Fitch xếp hạng ở mức BB+.

Hướng đến mục tiêu dư nợ thị trường trái phiếu đạt tối thiểu 58% GDP

Tại Chiến lược tài chính và chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030 đặt mục tiêu dư nợ thị trường trái phiếu đạt tối thiểu 58% GDP. Theo Quyết định số 1726/QĐ-TTg ngày 29/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030, Việt Nam đặt mục tiêu dư nợ thị trường trái phiếu đạt tối thiểu 47% GDP vào năm 2025, đồng thời, tăng tỷ trọng TPCP do nhà đầu tư là tổ chức phi ngân hàng nắm giữ lên mức 55% vào năm 2025 và 60% vào năm 2030.

Để đa dạng cơ sở hàng hóa trên thị trường, Chiến lược đề ra nhiệm vụ phát hành đa dạng các kỳ hạn TPCP, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh và trái phiếu chính quyền địa phương để đáp ứng mục tiêu huy động vốn của cơ quan phát hành và phù hợp với nhu cầu của nhà đầu tư. Nghiên cứu khả năng phát hành các sản phẩm trái phiếu mới để đa dạng hóa sản phẩm trên thị trường. Đồng thời, khuyến khích việc phát hành TPCP xanh, trái phiếu chính quyền địa phương xanh nhằm tạo thêm kênh huy động vốn cho ngân sách và thu hút các nhà đầu tư hướng đến các mục tiêu phát triển kinh tế bền vững. Tiếp tục triển khai sản phẩm hợp đồng tương lai dựa trên chỉ số chứng khoán và hợp đồng tương lai TPCP.

Để đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư trong nước, Bộ Tài chính sẽ nghiên cứu các giải pháp khuyến khích doanh nghiệp bảo hiểm tham gia đầu tư trên thị trường sơ cấp và thứ cấp TPCP; Thực hiện các giải pháp để đưa TPCP Việt Nam vào rổ chỉ số TPCP quốc tế nhằm nâng cao tính cạnh tranh và thu hút nhà đầu tư nước ngoài tham gia đầu tư TPCP Việt Nam. Tập trung phát triển thị trường thứ cấp TPCP nhằm thúc đẩy thanh khoản thị trường, hỗ trợ đáp ứng nhu cầu huy động vốn cho ngân sách Nhà nước và công tác tái cơ cấu ngân sách và nợ công theo hướng an toàn, bền vững; thiết lập đường cong lãi suất chuẩn trên thị trường TPCP làm tham chiếu cho thị trường tài chính.

Để đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2030 cũng như triển khai các công trình trọng điểm quốc gia, nhu cầu huy động vốn trong giai đoạn tới là rất lớn. Với chủ trương phát huy nội lực để phát triển kinh tế đất nước trong kỷ nguyên mới, bối cảnh mới đặt ra yêu cầu phải phát triển thị trường TPCP cả về quy mô, tính thanh khoản và chủ động hội nhập với thị trường quốc tế. Do đó, Bộ Tài chính cho biết, trong thời gian tới sẽ tập trung triển khai các giải pháp gồm: