Doanh nghiệp sữa chịu tác động kép, tỷ suất lợi nhuận dự báo giảm sâu

Với bản chất của các sản phẩm sữa là chỉ được phép chuyển một tỷ lệ nhỏ sự gia tăng chi phí vào giá bán, các doanh nghiệp sữa sẽ chịu áp lực giảm tỷ suất lợi nhuận. Thậm chí, trong trường hợp giá nguyên liệu tăng mạnh, các doanh nghiệp sẽ ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận âm trong năm 2022.

Doanh nghiệp chịu áp lực chi phí đầu vào

Giá sữa bột nguyên kem (WMP) ngày 15-3 được giao dịch ở mức 4.596 USD/tấn (tăng 12,7% so với cùng kỳ năm ngoái và tăng 2,1% so với tháng trước). Mức giá này gần chạm mức đỉnh 10 năm của WMP.

Xung đột giữa Nga và Ukraine đang làm tăng giá năng lượng cũng như nhu cầu dự trữ lương thực của châu Âu, khiến giá thức ăn chăn nuôi tiếp tục tăng. Ngoài ra, các trang trại chăn nuôi bò toàn cầu, đặc biệt là ở châu Âu và Úc, đang nuôi nhiều bò lấy thịt thay vì lấy sữa vì các sản phẩm từ thịt bò mang lại nhiều lợi nhuận hơn các sản phẩm từ sữa, dẫn đến số lượng đàn bò sữa ngày càng giảm.

Hơn nữa, thông báo của chính phủ Trung Quốc về lợi ích sức khỏe của việc tiêu thụ các sản phẩm sữa chống lại tác hại của đại dịch Covid-19 đã hỗ trợ tăng trưởng tiêu thụ sữa không ngừng ở Trung Quốc. Tính cảnh này thúc đẩy các nhà sản xuất sữa Trung Quốc tăng cường nhập khẩu sữa nguyên liệu.

Những yếu tố này được kỳ vọng sẽ tạo ra làn sóng giảm sản lượng sữa nguyên liệu trên toàn cầu. Do đó, nhập khẩu sữa nguyên liệu có thể làm tăng chi phí đầu vào trong nửa cuối năm 2022 đối với các nhà sản xuất sữa Việt Nam là những công ty nhập khẩu lượng lớn sữa nguyên liệu như VNM (Vinamilk) hay IDP (Sữa Quốc tế).

Tuy nhiên, theo nhận định của CTCK Rồng Việt (VDSC), các doanh nghiệp có danh mục sản phẩm đa dạng hơn và có sở hữu đàn bò như MCM (Moc Chau Milk) sẽ giảm bớt những ảnh hưởng tiêu cực này vì họ có thể nắm bắt được sự phục hồi của tiêu thụ sữa và chuyển một phần chi phí tăng cao vào giá bán.

Giá đường tăng là một yếu tố quan trọng khác khiến chi phí đầu vào tăng vọt, kéo tỷ suất lợi nhuận gộp của các nhà sản xuất sữa giảm. Giá đường thô toàn cầu ngày 23-3/2022 là 19,2 USD/Lbs (tăng 24,7%) do các yếu tố: sản lượng dầu của Nga giảm, điều kiện vụ mùa kém ở các nước sản xuất chính và lệnh cấm xuất khẩu đường từ Nga.

Theo VDSC, trong số các công ty sữa, MCM sẽ phải chịu áp lực từ giá đường tăng cao hơn so với sự tăng giá sữa nguyên liệu do phải mua 100% đường thô từ bên thứ 3. Ngược lại, VNM sẽ ít bị ảnh hưởng từ sự tăng giá đường hơn nhờ vào việc sở hữu một công ty mía đường có năng lực sản xuất để có thể cung cấp đầy đủ đường cho nhu cầu sản xuất của doanh nghiệp.

Khó khăn chưa dừng lại ở đây khi giá nhiên liệu tăng cũng đẩy mạnh giá logistics, dẫn đến tổng chi phí bán hàng bị đẩy lên cao, báo hiệu cho tỷ suất kinh doanh sụt giảm đối với các nhà sản xuất sữa.

Nguyên nhân là do các công ty này phải chi trả các khoản phí khác liên quan đến việc vận chuyển ra nước ngoài như chi phí container hoặc biến động tỷ giá hối đoái. Tuy nhiên, những chi phí tăng thêm này có thể được bù đắp được phần nào nhờ giá bán cao hơn ở thị trường nước ngoài.

Nguy cơ tăng trưởng lợi nhuận âm

Dựa trên tính chất của ngành sản xuất sữa, các nhà sản xuất sữa thường mua sữa nguyên liệu 2 lần, 1 lần vào nửa đầu năm và 1 lần vào nửa cuối năm. Do đó, trong bối cảnh các nhà sản xuất sữa Trung Quốc tiếp tục nhập khẩu ngày càng nhiều sữa nguyên liệu trong nửa cuối năm 2022, giá sữa nguyên liệu sẽ duy trì xu hướng tăng và gây sức ép lên tỷ suất lợi nhuận gộp của các công ty sữa về cuối năm.

Ngược lại, giá đường thô dự kiến sẽ tăng không đáng kể. Trong trường hợp xấu nhất, dự báo giá đường thô sẽ dao động ở mức cao, trong khoảng 18-21 USD/Lbs. Dự báo được hỗ trợ bởi 2 lý do chính, bao gồm chu kỳ El Nino dự kiến muộn hơn trong vụ gieo trồng của 2 quý đầu năm và trong cả năm 2023 là 21 USD/Lbs.

Theo Reuter, đây là mức mà các nhà sản xuất đường Ấn Độ sẽ xem xét tăng xuất khẩu đường của họ để thu lợi cao hơn. Cả 2 yếu tố này cho thấy triển vọng nguồn cung đường cao hơn cũng như biên độ giá đường thô ổn định kể từ nửa cuối năm 2022.

Tuy nhiên, sữa nguyên liệu chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng nguyên liệu sản xuất của các nhà sản xuất sữa (trên 60%) và thời gian dự trữ dưới 1 năm hạn chế khả năng phòng ngừa rủi ro tăng giá nguyên liệu trong thời kỳ giá hàng hóa đang tăng mạnh nhu hiện nay (trên 1 năm). Do đó, tỷ suất lợi nhuận gộp của các công ty sữa sẽ yếu hơn vào năm 2022.

Đối với tỷ suất lợi nhuận ròng, rủi ro của cả sản lượng dầu giảm từ xung đột Nga - Ukraine và sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu do những ẩn số từ đại dịch Covid-19 dẫn đến chi phí logistics vẫn duy trì ở mức cao.

"Với bản chất của các sản phẩm sữa là chỉ được phép chuyển một tỷ lệ nhỏ của sự gia tăng chi phí vào giá bán, các nhà sản xuất sữa sẽ chịu áp lực giảm tỷ suất lợi nhuận. Thậm chí, trong trường hợp giá nguyên liệu tăng mạnh, các doanh nghiệp sẽ ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận âm trong năm 2022", trích báo cáo của VDSC.