Có nên đón 'sóng ăn Tết' khi VN-Index về vùng 1.240?

Khi VN-Index về vùng 1.240 hay thậm chí 1.200 có thể kích hoạt dòng tiền quay trở lại. Đồng thời, nhiễu động về cuộc bầu cử Mỹ qua đi có thể dẫn đến con sóng tăng từ tháng 11 đến tháng 4 như trong các năm trước.

Thị trường chứng khoán trong tháng 10 và các phiên đầu tháng 11 diễn biến tương đối xấu. VN-Index giảm từ 1.290 điểm về 1.244,7 điểm. Đi cùng với đó là thanh khoản tiếp tục ở mức thấp quanh vùng 16.000 tỷ đồng/phiên.

Tại chương trình Khớp lệnh – Tài chính thịnh vượng: Buy In November, ông Trần Hoàng Sơn – Giám đốc Chiến lược thị trường Chứng khoán VPBank (VPBankS) nhận xét diễn biến thị trường đang mở ra cơ hội mua rất tốt trong tháng 11.

Ông Trần Hoàng Sơn. Nguồn: VPBankS

Nhìn vào dữ liệu lịch sử, ông Sơn cho biết giai đoạn thị trường chứng khoán (TTCK) toàn cầu có mức tăng trưởng lớn nhất trên thế giới (thường gọi là Santa Rally của S&P 500 hay sóng ăn tết của Việt Nam) diễn ra từ tháng 11 cho đến tháng 4 năm sau. Thống kê 6 năm trở lại đây của VPBankS cho thấy chu kỳ “Santa Rally” thường mang lại hiệu quả đầu tư rất tốt, tính bình quân (cả ảnh hưởng thời gian covid, giai đoạn khó khăn 2022 – 2023 thị trường điều chỉnh) S&P 500 trong giai đoạn từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau đạt mức tăng khoảng 7%, có 1 đến 2 trường hợp đặc biệt là 2020 - 2021 ghi nhận tăng 26% và trong năm 2023 – 2024 thì tăng 19%.

Với diễn biến của TTCK Việt Nam, sóng ăn tết hàng năm rất đồng pha cùng sóng Santa Rally. Đồ thị cho thấy trong khoảng 6 năm trở lại đây, mức tăng bình quân của VN-Index từ tháng 11 cho đến tháng 4 hàng năm là gần 8%. Đây là mức tăng rất tốt bởi khi VN-Index tăng 8% thì cổ phiếu có beta nhạy hơn sẽ tăng gấp 2, 3 mức bình quân này. Khoảng 3 giai đoạn gần đây gồm 2020 – 2021 VN-Index tăng 32%, 2017 – 2018 tăng 18% và 2023 – 2024 tăng 16%.

“Trong 3 năm gần đây, tháng 11 là tháng trũng nhất và cũng thường có cơ hội mua tốt nhất”, chuyên gia VPBanks nhận định.

Phân tích kỹ hơn, ông Sơn cho biết nếu nhìn VN-Index ở vùng 1.300 điểm, cổ phiếu neo ở mức giá cao và không có đột biến về dòng tiền. Trong giai đoạn hiện nay, TTCK đang bị nhiễu bởi những thông tin liên quan đến bầu cử Mỹ, tỷ giá trong ngắn hạn. Với giả định ông Donald Trump thắng cử thì DXY (chỉ số đo lường sức mạnh USD) còn tăng tiếp, khi đó nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục bán ròng, rút bớt vốn tạo áp lực lên tâm lý nhà đầu tư.

Khi bị nhiễu động, thị trường có khả năng chỉnh và xu hướng VN-Index trong ngắn hạn là giảm. Tuy nhiên, chuyên gia VPBankS đánh giá chỉnh lại chính là cơ hội mua và khi VN-Index giảm về mức hấp dẫn nhiều khả năng kích hoạt dòng tiền quay trở lại.

“Để xác nhận một vùng cân bằng chắc chắn, tức đáy trung hạn thì cần thêm thời gian nữa, cụ thể là chờ sau nhiễu động của bầu cử Mỹ và lãi suất của Fed, đồng thời diễn ra tuần này. Chúng ta có vùng hỗ trợ tương đối chắc chắn 1.240 và 1.200 là vùng cân bằng tuyệt vời. Đây là cơ hội để mua cổ phiếu cho sóng Santa Rally hay sóng ăn tết. Chúng ta chỉ có tháng 11 và 12 để đón sóng ăn tết thôi và tháng 11 là tháng bản lề”, ông Sơn nói.

Chuyên gia VPBankS khuyến nghị khi VN-Index ở vùng 1.200 - 1.240, những nhà đầu tư nào trading thì có thể xem xét giải ngân 10 – 30% cho những cổ phiếu có nền tảng cơ bản tốt, nhất là kết quả kinh doanh quý III tăng trưởng mà cổ phiếu chiết khấu nhiều.

Bầu cử Mỹ qua đi thị trường sẽ ra sao?

Theo ông Sơn, trong giai đoạn bầu cử Tổng thống Mỹ, dữ liệu cho thấy có những giai đoạn biến động mạnh, điều chỉnh mạnh. Tuy nhiên, sau đó thường kết thúc năm bằng sóng tăng, kể cả khi Tổng thống bên đảng Dân chủ hay Cộng hòa lên thì về trung, dài hạn chỉ số S&P 500 đều tăng nếu không xuất hiện một cuộc suy thoái.

Nhìn về mặt dữ liệu, Giám đốc Phân tích thị trường VPBankS cho rằng khả năng thắng cử của ông Donald Trump ở mức rất cao. Trong trường hợp đó, giới phân tích cho rằng chính sách tài khóa sẽ khiến ngân sách Mỹ thâm hụt thêm khoảng 7.000 tỷ USD nữa. Thâm hụt cao và chính sách thuế với Trung Quốc và một số quốc gia tiếp tục tăng làm mặt bằng lạm phát có thể không giảm nhanh như mong muốn. Đó là lý do làm cho chu kỳ giảm lãi suất gập ghềnh hơn.

Số liệu vĩ mô của Mỹ cho thấy lạm phát được kiểm soát tốt, nên khả năng Fed hạ lãi suất trong tháng 11 là có. Thị trường lao động có dấu hiệu yếu đi nhưng vẫn tương đối mạnh. Kết hợp với việc ông Trump tái đắc cử, thị trường đang có kỳ vọng Fed không hạ lãi suất nhanh như dự báo cuộc họp tháng 9 trước đó.

Đồng thời, nếu ông Trump đắc cử, yếu tố bất định của thế giới thời gian tới có thể đến từ chính sách thuế. Trong chương trình thuế từ tháng 7/2018 đến nay thì hầu hết đã tăng 25% với các mặt hàng tại Trung Quốc thuộc nhóm 1, nhóm 2 tăng 7,5%. Trong năm 2025, thời kỳ ông Biden, xe điện tiếp tục bị đánh thuế lên mức 100%, một số sản phẩm mang tính chiến lược của Trung Quốc như pin, linh kiện, thép… tăng thêm 25%, khẩu trang và y tế tăng 25%, đất hiếm tăng 25%...

Nếu dự kiến như này, năm 2025, các sản phẩm đặc thù như bán dẫn có thể tăng thêm 25% nữa lên 50%, găng tay y tế tăng thêm 25%. Trong trường hợp ông Trump thắng cử, thuế có thể đẩy lên 60%.

Việc này có khả năng khiến thâm hụt thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc giảm về mức thấp. Tại thời điểm ông Trump nhậm chức vào 2017, thâm hụt thương mại là 792 tỷ USD. Khi ông Trump rời nhiệm con số này là 901 tỷ USD. Đến thời ông Biden, ban đầu mức thâm hụt lên 1.173 tỷ USD và sau đó phục hồi còn 660 triệu USD. Tức là đến thời ông Biden, thâm hụt thực tế đã tích cực hơn.

Một số quốc gia được hưởng lợi lớn từ chính sách thuế của ông Trump đối với Trung Quốc. Mỹ buộc nhập hàng hóa từ quốc gia vệ tinh của Trung Quốc, ví dụ như Mexico, Đài Loan và Việt Nam. Biểu đồ cho thấy thâm hụt của Mỹ với Trung Quốc giảm nhưng thâm hụt với Mexico, Đài Loan và Việt Nam lại tăng lên mức cao mới.

Trong thời gian tới, Việt Nam có thể được hưởng lợi từ chính sách thuế 2.0 của Trump. Cán cân thương mại của Việt Nam với Mỹ liên tục thặng dư và lên cao nhất 1 tỷ USD. Xuất khẩu sang Mỹ tăng mạnh từ 2017 và mức độ thặng dư với cuộc chiến thương mại này của Việt Nam đang cao so với nhiều nước trong khu vực.

Nếu mức đánh thuế với hàng hóa Trung Quốc vào Mỹ tăng lên thì ông Sơn dự đoán sẽ có 2 hướng xảy ra. Một là nhu cầu nhập khẩu của Mỹ đối với đối tác Trung Quốc + 1 lên cao gồm Việt Nam, Đài Loan, Mexico. Thứ 2, dòng chuyển dịch FDI từ Trung Quốc sang các nước khác, trong đó có Việt Nam. Theo đó, nhóm xuất khẩu được hưởng lợi và nhóm bất động sản khu công nghiệp cũng đón dòng vốn tốt.

Tuy nhiên, chuyên gia VPBankS cũng đưa ra ý kiến rằng cần chuẩn bị cho một tác động ngược lại là mức chênh lệch thuế giữa Việt Nam và Trung Quốc bị kéo sát trở lại khi mà ông Trump cũng tăng thuế đối với một số quốc gia đang thâm hụt nhiều, trong đó có Việt Nam. Trung Quốc cũng đang sử dụng một biện pháp chống lại cuộc chiến thuế quan này là chuẩn bị kịch bản phá giá động nhân dân tệ, khi đó tỷ giá các quốc gia ở khu vực xung quanh cũng bị ảnh hưởng.