Câu chuyện tỷ giá

2 hôm nay tỷ giá USDVND chiếm Spotlight rần rần, nhiều người hỏi tỷ giá có vấn đề gì mà căng thế. Thực ra ai thường xuyên follow tỷ giá thì đã bắt đầu thấy tín hiệu từ gần 1 tuần nay rồi, tuy nhiên thị trường giờ mới chú ý có lẽ là do báo chí giờ mới nhắc tới và chứng khoán giảm sốc nên anh chị em cố gắng vơ lấy 1 lý do cho nó hợp lý.

Vậy tỷ giá tăng vì lý do gì? Nó có liên quan đến vấn đề Fed "đổi giọng" khi nhắc đến Lạm phát? Nó có kéo dài hay không? Và nếu tỷ giá tăng mạnh trong thời gian dài có ảnh hưởng đến chứng khoán không.....?

Mình thấy Cafef có lên 1 số bài phỏng vấn mấy chuyên gia, nhưng thú thực mình thấy mấy câu trả lời không làm mình thuyết phục. Đồng ý là quan điểm thì khác nhau là chuyện bình thường vậy nên mình không nói đúng sai ở đây cả, chỉ xin note 1 số ý kiến cá nhân, kèm phản biện nếu có.

Đầu tiên, tỷ giá tăng vì lý do gì?

Nhiều người cho rằng tỷ giá tăng vì Fed có những tín hiệu mới trong phát biểu về lạm phát, điều này sẽ thúc đẩy Fed Tapering và tăng lãi suất quyết liệt hơn kế hoạch-- Kéo theo USD lên giá. Có người lại cho rằng do chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế lên cao gây áp lực lên USD,.....

Với mình, tất cả những lý do trên đều không thuyết phục và có phần thiếu tính thực tế.

Thứ nhất, việc Fed thay đổi chính sách dù có nhanh thì cũng phải nửa cuối 2022 mới tác động rõ ràng hơn đến Việt Nam và những hành động của Fed cũng sẽ tác động trong trung dài hạn, không đủ cơ sở cho cú giật mạnh 1% chỉ trong vài ngày. Thị trường tự do và USD Index khá bình thản trong những ngày qua là minh chứng rõ nét cho quan điểm của mình.

Thứ hai, giá vàng trong nước và thế giới quy đổi chênh nhau ~ 10 triệu đồng/lượng (~20%), đây là con số kỷ lục về chênh lệch giá vàng. Nhìn số liệu có thể thấy chênh lệch này đã kéo dài từ tháng 8/2020 đến giờ, tuy nhiên từ lúc đó đến giờ tỷ giá luôn tăng hay giảm? Rõ ràng nó luôn giảm và giảm rất đều, trước cú giật này cũng giảm ngót nghét 3% chứ không ít. Ngoài ra, không ai nhập lậu vàng bằng USD chính thức cả, vậy nên nếu chênh lệch giá vàng là nguyên nhân thì cái cần nóng là USD tự do chứ không phải chính thức, tuy nhiên rõ ràng USD tự do trong mấy ngày nay không có nhiều biến động.

Vậy nguyên nhân do đâu, mình không giám khẳng định ý kiến của mình là đúng vì kiến thức hạn hẹp và cũng chỉ là góc nhìn tổng hợp, nhưng gom lại thì có 4 lý do:

(1) Trước cú giật tăng mạnh vừa rồi, SBV đã từng hạ giá chào mua USD từ 22,750 xuống 22,650, sau cú này tỷ giá hệ thống tiếp tục chạm xuống gần 22,650. Nghe nói mấy anh bank đã nhanh nhẹn bán trước cho SBV khoảng 2.3 tỷ USD vì "có đứa phím" tỷ giá chào mua sẽ giật xuống tiếp.

(2) Tuần đầu tháng 12 thị trường net out đâu đó khoảng 400-500tr USD. Nghe nói vào giữa tháng 12 sẽ có deal outflow khoảng 1-1.5 tỷ USD. Không biết tình hình inflow thế nào.

(3) Cán cân thương mại tháng 11 thặng dư nhẹ đâu đó khoảng 100tr USD thay vì thặng dư tới 2.6 tỷ USD như tháng 10. Tháng 12 thì tính mùa vụ nên 90% là cán cân thương mại khó có thặng dư. Nếu tính cả chuyển giao thu nhập thuần thì cán cân vãng lai tháng 12 nhiều khả năng sẽ thâm hụt nhẹ, gánh vác BOP đặt lên vai cán cân vốn.

(4) Tỷ giá VND mạnh lên là điều khá rõ ràng trước đó nên các NHTM đã khá tự tin giữ vị thế short USD. Nay USD phi bất ngờ, giọt nước tràn ly, thi nhau covering hàng cắt lỗ. Tuy nhiên vì những lý do ở trên nên nguồn cung hệ thống không đáp ứng đủ nhu cầu -- giá tăng vèo vèo trong trạng thái thanh khoản cạn. USD tự do khá bình thản trong khi USD trong hệ thống thì tăng vọt, nó cũng thể hiện

Vậy tình trạng USD tặng mạnh có kéo dài không?

Theo mình lần tăng này chỉ là cú sốc trong ngắn hạn và chỉ cần Ngân hàng nhà nước (SBV) bơm cung là mọi thứ sẽ cân bằng lại. Trong thời gian tới VND vẫn đang có nhiều cơ sở để tiếp tục mạnh lên so với USD khi chênh lệch lãi suất thực của Việt Nam vẫn hấp dẫn, cán cân vãng lai sẽ tích cực hơn vào năm 2022 và vay ngoại tệ vẫn thơm kèo hơn vay VND nên các doanh nghiệp lớn nhiều khả năng vẫn tiếp tục đẩy mạnh vay ngoại tệ, kéo USD về trong nước.

Theo thông tin thì SBV sẽ chính thức bán USD để xoa dịu hệ thống vào thứ 2 và thứ 4 hàng tuần. Mình nghĩ với ~105 tỷ USD dự trữ, SBV sẽ sớm xoa dịu tỷ giá.

Tác động đến thị trường chứng khoán thì sao?

Dĩ nhiên nếu tỷ giá có cơ sở để tăng trong 1 thời gian dài thì chứng khoán chịu áp lực giảm là điều bình thường. Chẳng ai đi giữ tài sản bằng VND nếu biết chỉ sau đó vài ngày thì tài sản này quy đổi ra USD đã mất một vài phần trăm cả. Thực tế cũng đã chứng minh tỷ giá "căng thẳng" là chứng khoán cũng "ốm đòn" ngay. Vấn đề đặt ra là tỷ giá có tăng lâu không hay chỉ ngắn hạn.

Quay trở lại thời điểm hiện tại, rõ ràng chúng ta đã chứng minh tỷ giá chỉ phản ứng thái quá trong ngắn hạn và sẽ sớm được bình ổn, vậy nên mình không thấy cơ sở nào để chứng khoán sẽ chịu áp lực tiêu cực cả.

P/s: Mọi góc nhìn đều mang tính cá nhân, có thể đúng vì ăn may, cũng có thể sai hoắc, nội dung không có tính chất khuyến nghị.