24HMONEY đã kiểm duyệtCái giá của việc lạm dụng "danh tiếng"
Từ vụ việc DJ Ngân 98, bài học quan trọng nhất chính là sự tỉnh táo của người tiêu dùng. Hào quang mạng xã hội có thể khiến sản phẩm tỏa sáng nhất thời, nhưng chất lượng mới là thứ tồn tại lâu dài. Người mua cần quay lại với những chuẩn mực an toàn, chứng nhận minh bạch và sự kiểm chứng khoa học, thay vì chạy theo xu hướng “người nổi tiếng dùng gì, mình dùng nấy”.
Câu chuyện DJ Ngân 98 bị xử lý hình sự trong vụ “viên rau củ Collagen” phơi bày mặt tối của trào lưu “người nổi tiếng tin dùng”. Khi hào quang mạng xã hội bị biến thành công cụ quảng cáo sai lệch, việc thanh lọc hàng giả không chỉ là làm sạch sản phẩm, mà còn là làm sạch niềm tin người tiêu dùng.
Điều gây chú ý trong đường dây “sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm” do Võ Thị Ngọc Ngân (thường gọi là DJ Ngân 98) cầm đầu là chỉ trong giai đoạn 2023–2024, doanh thu từ sản phẩm “viên rau củ Collagen” — dù không được cấp phép lưu hành, không có hồ sơ công bố chất lượng — đã lên tới hàng trăm tỷ đồng.
Không chỉ vậy, cơ quan chức năng xác định các sản phẩm này còn chứa hoạt chất bị cấm sử dụng trong thực phẩm, có nguy cơ gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe người tiêu dùng. Vụ việc không chỉ cho thấy mức độ liều lĩnh của hành vi vi phạm, mà còn phản ánh lỗ hổng niềm tin trong cách người Việt tiếp cận sản phẩm “người nổi tiếng tin dùng”.
Thanh lọc thị trường: Cần hơn những biện pháp nhất thời
Trong bối cảnh Gen Z trở thành nhóm khách hàng chi phối xu hướng tiêu dùng, đặc biệt chịu ảnh hưởng mạnh từ mạng xã hội và KOLs, nhiều doanh nghiệp làm ăn chân chính đang chật vật “đứng giữa ngã ba đường” — hoặc chạy theo hiệu ứng, hoặc kiên trì giữ giá trị thật.
Không ít ý kiến cho rằng việc xử lý hình sự DJ Ngân 98 – một nhân vật có ảnh hưởng lớn trên mạng – là bước đi muộn nhưng cần thiết. Tuy nhiên, nếu dừng lại ở một vụ án, thì chưa đủ. Các cơ quan quản lý cần mở rộng kiểm tra, xử lý nghiêm các sản phẩm được người nổi tiếng quảng bá sai lệch, tránh để niềm tin công chúng tiếp tục bị khai thác như một “mỏ vàng marketing”.
Hàng giả – mối đe dọa cho cả thị trường và doanh nghiệp
Theo TS. Nguyễn Mạnh Hùng, chuyên gia Quản lý chuỗi cung ứng và logistics, hàng giả, hàng kém chất lượng không chỉ đe dọa sức khỏe người tiêu dùng, mà còn làm xói mòn niềm tin vào toàn bộ ngành hàng. Đặc biệt, với các lĩnh vực thiết yếu như thực phẩm, đồ uống, dược – mỹ phẩm, tác động tiêu cực càng nghiêm trọng.
Ông Hùng nhấn mạnh, sự lan tràn của hàng giả còn khiến doanh nghiệp chính hãng thất thu, mất uy tín, chịu cạnh tranh không công bằng. Trong khi doanh nghiệp phải bỏ chi phí bảo vệ sở hữu trí tuệ, hàng nhái lại “ung dung” kiếm lời nhờ lòng tin dễ dãi của người tiêu dùng.
Cùng quan điểm, báo cáo từ Công ty Chứng khoán Shinhan nhận định: việc tăng cường kiểm soát và triệt tiêu hàng giả, hàng kém chất lượng trong lĩnh vực thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm… đang góp phần thanh lọc thị trường, củng cố lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp nội và mở ra khoảng trống thị phần mới khi các sản phẩm vi phạm bị loại bỏ.
Người tiêu dùng – mảnh ghép quyết định của cuộc “thanh lọc”
Tuy nhiên, để quá trình “làm sạch” thị trường đi đến tận gốc, người tiêu dùng cũng cần thay đổi nhận thức. Hiện nay, quyết định mua hàng không còn dựa trên thương hiệu hay kênh truyền thông chính thống, mà bị chi phối mạnh bởi mạng xã hội và các cá nhân có tầm ảnh hưởng.
Theo ông Nguyễn Phương Lâm, Trưởng bộ phận Phân tích thị trường của YouNet ECI, Gen Z – thế hệ sinh từ 1997 đến 2012 – mua sắm chủ yếu qua livestream, sẵn sàng thử sản phẩm mới và mua trực tuyến với tần suất cao. Họ thường ưu tiên trải nghiệm và giá cả hơn yếu tố an toàn hay kiểm chứng.
Trong lĩnh vực F&B, khảo sát của Vietnam Report cho thấy 44,2% người tiêu dùng thường xuyên thử sản phẩm mới, trong đó 79,3% biết đến sản phẩm qua mạng xã hội, còn báo chí và website thương hiệu bị bỏ xa. Đáng chú ý, 31,4% người mua chịu ảnh hưởng trực tiếp từ người nổi tiếng hoặc KOLs, phản ánh rõ xu hướng “niềm tin cá nhân thay thế niềm tin thương hiệu”.
Khi niềm tin bị lợi dụng: Hào quang ảo và hậu quả thật
Theo cảnh báo của Vietnam Report, sự dịch chuyển niềm tin này đang tạo nên vòng rủi ro phức tạp, nhất là khi tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ xu hướng) khiến người tiêu dùng mua theo phong trào, bất chấp cảnh báo chất lượng.
Thực tế, không ít vụ việc gần đây cho thấy người nổi tiếng đã vô tình hoặc cố ý tiếp tay cho sản phẩm kém chất lượng – từ thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, đồ uống “tốt cho sức khỏe” chưa kiểm chứng, đến các sản phẩm thổi phồng công dụng. Hệ quả không chỉ là thiệt hại vật chất, mà còn bào mòn lòng tin xã hội.
Giới chuyên gia nhận định, khi người tiêu dùng quá tin vào “uy tín cá nhân” hơn là bằng chứng khoa học, cán cân đánh giá sản phẩm đã lệch. Nhiều KOLs không có chuyên môn trong lĩnh vực F&B, chỉ quảng bá theo hợp đồng. Vì vậy, mỗi video, mỗi phát ngôn có thể trở thành “con dao hai lưỡi” — hoặc thúc đẩy doanh số, hoặc kéo cả thương hiệu và uy tín cá nhân xuống vực.
Doanh nghiệp – đừng chạy theo đám đông, hãy chọn đường dài
Trước bức tranh tiêu dùng biến động mạnh, ông Nguyễn Phương Lâm cho rằng doanh nghiệp cần chiến lược dài hạn thay vì phản ứng ngắn hạn. Điều này bao gồm: xây dựng trải nghiệm mua sắm liền mạch, xác định đúng tệp khách hàng, chọn kênh bán hàng phù hợp và tìm “khoảng trắng” thị trường để phát triển giải pháp riêng biệt.
Đồng thời, doanh nghiệp cần đầu tư vào giá trị thật và tính minh bạch, thay vì chỉ dựa vào hiệu ứng “người nổi tiếng”. Bởi trong môi trường cạnh tranh mới, niềm tin người tiêu dùng không còn đến từ lời nói của KOL, mà từ chất lượng và uy tín được kiểm chứng.
Nhà đầu tư lưu ý
Bạn muốn trở thành VIP/PRO trên 24HMONEY?
Bấm vào đây để liên hệ 24HMoney ngay
Từ khóa hot
Bàn tán về thị trường