Bàn về kinh tế Việt Nam

Khi bàn về kinh tế Việt Nam thì sẽ có hai đội cực đoan như nhau không nhường nhịn ai. Kết quả là chúng ta ít khi nào có cái nhìn phi cảm tính. Mình thì khác, hay ít ta tự nhìn nhận như vậy.

Sau đây trả lời câu “Việt Nam nghèo vì chiến tranh.”

Điều đó khó chối cãi. Vì khác với các nước láng giềng như Singapore, Thái Lan và Mã, Việt Nam phải trải qua 30 năm chiến tranh sau Thế Chiến Thứ Hai. Khi các nền kinh tế khác bắt đầu hồi phục, thì chúng ta lại có cuộc chiến không đáng có.

Chưa kể là một thập niên kinh tế bao cấp sau khi thống nhất. Đến năm 1986, chúng ta quay ngược lại từ đầu và đến năm 1995 thì mới bình thường hóa quan hệ với Mỹ. Từ đó, kinh tế bắt đầu khởi sắc.

Đây là GDP đầu người của Việt Nam cho năm:

- 1995: $276

- 2022: $3600

Sau 27 năm bình thường hóa quan hệ với Mỹ và tái hội nhập kinh tế toàn cầu, kinh tế Việt Nam đã tăng trưởng 11% mỗi năm nếu tính theo lãi kép. Bây giờ đã xuống còn 7% nhưng vẫn thuộc những nước có mức tăng trưởng cao nhất.

Con người Việt Nam khi được thả lỏng và giao thương thì không thua kém bất cứ dân tộc nào.

Tác động của chiến tranh là gì? Đó là ngoài việc lấy đi hàng triệu sinh mạng và tiêu diệt nền tảng kinh tế, nó đã lấy đi thời gian tăng trưởng. Giống như quy luật lãi kép vậy, khi nước khác tăng trưởng 50 năm, Việt Nam chỉ có 27 năm.

Nếu không có chiến tranh thì sẽ ra sao? Chúng ta có thể sẽ tăng trưởng như họ. Lấy 7% làm ví dụ và năm 1995 làm cột mốc.

- Nếu phát triển từ năm 1986, chúng ta có thêm 9 năm, GDP đầu người sẽ là $6,600. Ngang với Thái.

- Nếu phát triển từ năm 1975, chúng ta có thêm 20 năm, GDP đầu người sẽ là $13,000. Ngang với Mã.

- Nếu phát triển từ năm 1954, chúng ta có thêm 41 năm, GDP đầu người sẽ là $57,000. Ngang với Nhật?

Cái này hơi khó và vô lý vì tăng trưởng không bao giờ ổn định và liên tục mãi được. Chưa kể năng lực mỗi nơi khác nhau. Để một đất nước trở nên giàu có thì cần con người, môi trường, sự ổn định và thời gian.

Ý chính ở đây là, chiến tranh đã lấy đi khoảng thời gian quý giá và mức tăng trưởng tiềm năng. Hay nói ngược lại, nếu không có chiến tranh và phát triển bền vững như hiện tại, thì Việt Nam có thể đã qua mặt Thái và ngang với Hàn Quốc.

Thật đáng tiếc. Đời không có chữ “Nếu.”

Đó là tác hại của chiến tranh. Còn vì sao lại có chiến tranh thì xin miễn bình luận ở đây.