24/06/2022 Cập nhật ĐHCĐ 2024

Bác bán trà đá: Lạm phát cao lắm à con?

Dạo này nghe bà con nói nhiều về lạm phát quá. Ông thì nói chống lạm phát phải mua đất, mua cổ, ông khác lại bảo lạm phát cao thì đầu cơ coi chừng... Tóm lại là như nào?

Cần phải nói rằng lạm phát là tốt cho nền kinh tế, kinh tế tăng trưởng luôn đi đôi với lạm phát. Nhưng khi lạm phát tăng tốc nhanh và đạt mức quá cao thì sẽ không tốt, gây nhiều hậu quả, đặc biệt khi mức tăng giá hàng hóa vượt ra khỏi mức sống của dân nghèo có thể gây ra bất ổn chính trị (ví dụ bạo loạn ở Pakistan và Sri Lanka thời 2008). Mục tiêu của các chính phủ là duy trì tăng trưởng kinh tế và lạm phát ở mức hợp lý, không để lạm phát tăng cao gây bất ổn (càng không được để xảy ra giảm phát).

Có thể hình dùng về lạm phát như sau: ngược dòng lịch sử về ngày xưa, khoảng những năm đầu thập niên 2000, chúng ta chỉ mất 5 ngàn để mua 1 ký ba chỉ heo (lợn), thì nay tới 150 ngàn mới mua được 1 ký, các mặt hàng khác cũng như vậy. Bản chất là do lạm phát làm mất sức mua của tiền. Nếu chăm chỉ đi làm rồi gửi tiết kiệm thì khi về hưu chắc chắn số tiền tích cóp cả đời chỉ đủ ăn tiêu trong 1 thời gian khá ngắn thôi.

Người ta chống lũ khi lũ còn chưa về, chứ vỡ đê rồi còn chống lũ cái gì nữa?

Tương tự, khi kiếm được tiền, thay vì tiết kiệm và bị lạm phát làm mất sức mua qua nhiều năm, chúng ta mang đi đầu tư ở những giai đoạn mà lạm phát còn ở mức bình thường, để phòng khi lạm phát cao xảy ra (hoặc phòng sự mất sức mua do lạm phát "hợp lý" kéo dài trong nhiều năm) thì tài sản đã tăng giá trong quá trình đó, giúp chúng ta chống lại lạm phát.

Tức là thời điểm tốt nhất để đầu tư là khi mà lạm phát còn chưa tăng tốc hoặc mới bắt đầu nhìn thấy những khả năng lạm phát có thể sẽ tăng tốc trong tương lai gần, khi đã có tài sản trong tay rồi thì trong quá trình lạm phát tăng tốc, giá tài sản của chúng ta cũng đã tăng lên, giúp chúng ta chống lại lạm phát. Nếu lạm phát không tăng tốc vùn vụt thì càng tốt, cho thấy nền kinh tế của chúng ta hoạt động ổn định, nhưng nước chảy đá mòn, qua nhiều năm khoản vốn chúng ta tích cóp nếu không mang đi đầu tư vẫn sẽ bị mất sức mua, và đầu tư rõ ràng giúp chúng ta chống lại lạm phát.

Còn khi mà lạm phát đã rõ ràng, đạt đến mức cao rồi và có nguy cơ gây ảnh hưởng tới xã hội thì các chính phủ sẽ phải thắt chính sách lại (tiền tệ, tài khóa), và hành động này có thể gây ra sự sụp đổ/điều chỉnh của các thị trường đầu cơ. Đầu tư khi lạm phát đã tăng cao rõ rệt rồi, ai cũng nhìn thấy mặt nó rồi, thì như là mất bò mới lo làm chuồng, như là vỡ đê rồi mới đi chống lũ.