Áp lực "call margin" liệu có đáng ngại?

Ông Bùi Văn Huy – Giám đốc Chứng khoán DSC Chi nhánh TP Hồ Chí Minh mới đây đã đưa ra những nhận định về áp lực call margin.

Cụ thể, ông Huy cho biết việc dư nợ cho vay tăng mạnh cho thấy rủi ro margin trên toàn thị trường vẫn tiềm ẩn, nhưng không tăng nhiều so với quý 4/2023 trước đó. Thống kê trong riêng quý đầu năm 2024, thanh khoản giao dịch khớp lệnh sàn HOSE trung bình gần 20.000 tỷ đồng/phiên, tăng khoảng 40% so với quý 4 ảm đạm liền trước. Đà tăng đang tương đồng với điểm số, và đặt trong bối cảnh thanh khoản cải thiện.

Một điểm cộng trong giai đoạn này còn tới từ khả năng cho vay của các CTCK cải thiện đáng kể sau giai đoạn phát hành huy động vốn sôi động vừa qua, khác với sự căng cứng "room" những giai đoạn trước. Tổng vốn chủ sở hữu nhóm CTCK vào khoảng 235.000 tỷ đồng, tăng 16.000 tỷ so với đầu năm, do đó dù dư nợ cho vay tăng mạnh song tỷ lệ Margin/VCSH đạt khoảng 83%. Ước tính đơn giản theo quy định "CTCK không được cho vay ký quỹ vượt quá 2 lần vốn chủ sở hữu tại cùng thời điểm" các công ty chứng khoán còn đến 277.000 tỷ đồng có thể cho nhà đầu tư vay ký quỹ trong thời gian tới.

Theo ông Huy, tỷ lệ margin/vốn hóa của TTCK Việt Nam so với các thị trường khác hiện đang rất cao, tuy nhiên điểm khác biệt là dư nợ cho vay trên thị trường từ lâu còn được xem là kênh thay thế một phần cho kênh ngân hàng, nhằm phục vụ các cổ đông lớn vay vốn thông qua việc thế chấp cổ phiếu thay vì chỉ là công cụ đòn bẩy cho nhà đầu tư chứng khoán. Do đó đà tăng dư nợ cho vay tại nhóm nhà đầu tư cá nhân chỉ chiếm một phần, còn lại sẽ đến từ các tổ chức, tay to trên thị trường. Hiện bối cảnh chưa cho thấy rủi ro lớn tác động với nhóm các nhà đầu tư trên và cần theo dõi thêm các yếu tố quốc tế và trong nước.

So sánh những thời điểm thị trường lập đỉnh và điều chỉnh mạnh

Nhận định về diễn biến gần đây, Giám đốc DSC đánh giá trong ngắn hạn thị trường có thể sẽ phải chịu áp lực đáng ngại liên quan tới dư nợ cho vay và khả năng cao sẽ phải "trả giá" cho việc margin đang trên đỉnh lịch sử, thậm chí tình trạng "call margin" có thể diễn ra. Dù vậy, khả năng VN-Index giảm 15-20% rất khó xảy ra. Ngưỡng quanh 1.170 điểm sẽ hỗ trợ mạnh cho đợt giảm giá lần này. Thị trường chỉ có thể "thủng" ngưỡng trên khi các trụ cột tăng giá trong nước bị xâm phạm rõ ràng và thị trường chứng khoán thế giới sụt giảm mạnh.